‘Eerst deal gevangenenruil, daarna pas arrestatie Vandecasteele’: Iraanse oppositie lekt geheime documenten
‘Eerst bereikten België en Iran een akkoord over een gevangenenruil, en pas maanden later werd in Teheran Olivier Vandecasteele opgepakt, als pasmunt.’ Dat zegt de Iraanse oppositie na het hacken van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken in Teheran.
Zondagochtend kondigde een woordvoerder van de Iraanse verzetsgroep NCRI aan dat het hackerscollectief Ghiamtasarnegouni erin was geslaagd de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken plat te leggen. Kort daarna zette de NCRI geheime documenten van datzelfde ministerie online met betrekking tot de Iraans-Belgische gevangenenruil. Net voor het zomerreces keurde het federale parlement daar het wettelijke kader voor goed.
De documenten werpen volgens de NCRI een totaal nieuw licht op de chronologie. Als de vanuit het Farsi naar het Engels vertaalde weergave ervan klopt, werd de allereerste versie van het Iraans-Belgische akkoord op 26 april 2021 in Teheran neergepend door een speciaal hiervoor opgerichte werkgroep. Een eerste principiële ondertekening door vertegenwoordigers van beide ministeries zou zijn gevolgd op 31 mei 2021.
De Iraanse diplomaat Assadollah Assadi (51), om wie dit allemaal draait, werd op 4 februari 2021 door de correctionele rechtbank in Antwerpen tot 20 jaar cel veroordeeld voor zijn aandeel in een poging tot bomaanslag tegen een massabijeenkomst van de NCRI in Parijs in 2018. Assadi smokkelde toen op de luchthaven in Wenen eigenhandig een bom vanuit Iran Europa binnen in een diplomatieke koffer. De bom had het potentieel om honderden mensen te doden.
Djalali
Na de veroordeling kondigde advocaat Dimitri de Beco namens Assadi in De wereld vandaag op Radio 1 aan dat “vrijwel zeker beroep zou worden aangetekend”. Het kabinet van justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) was tegenover De Morgen formeel: er kon geen sprake zijn van een gevangenenruil. “We gaan niet tornen aan de principes van onze rechtsstaat”, klonk het . In die dagen werd door velen gespeculeerd over een mogelijke ruil van Assadi met de in Iran ter dood veroordeelde Iraans-Zweedse VUB-docent Ahmadreza Djalali. Volgens de zondag gelekte documenten was dit ook voorwerp van een telefoongesprek tussen de toenmalige ministers van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) en Mohammad Javad Zarif in december 2020.
Lees ook
Nathalie Vandecasteele roept Iraanse oppositie op geen verzet aan te tekenen tegen gevangenenruil: ‘Toon menselijkheid’
Zus van Olivier Vandecasteele: ‘Zijn leven ligt in handen van wie nu verzet aantekent’
Toen in mei 2021 later het proces in beroep werd gevoerd, bleek dat Assadi dan toch geen beroep had aangetekend. Op 10 mei sprak het hof van beroep de straffen uit tegen drie medeplichtigen van Assadi. Exact drie weken later werden de eerste handtekeningen geplaatst.
Opmerkelijk: de Belgische humanitaire hulpverlener Olivier Vandecasteele was toen nog een vrij man. Hij werd op 24 februari 2022 in Iran opgepakt om na een schijnproces te worden veroordeeld tot 40 jaar gevangenisstraf, 74 zweepslagen en 1 miljoen dollar boete. “De documenten laten zien dat het akkoord op maat is geschreven van Assadi”, zegt de NCRI. “En dat Olivier Vandecasteele daar slachtoffer van is geworden.”
Het kabinet-Van Quickenborne bevestigt dat gesprekken met Iran al liepen voor de arrestatie van Vandecasteele. “In eerste instantie was men vooral bezig met de heer Djalali”, klinkt het. “Het formele akkoord met Iran dateert van 11 maart 2022.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
