Wantrouwen in de politiek

Dit weekend woedde de politieke discussie over de rol van de overheid, in de eerste plaats bij de opvoeding van het kind. De aanleiding zijn een aantal ideeën van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau, die vindt dat elk kind 130 dagen gratis kinderopvang aangeboden moet krijgen, en dat de ouders daar op moeten ingaan voor het kind 2,5 jaar oud is. Om dat mogelijk te maken wordt een deel van het kindergeld, het Groeipakket, gebruikt, zo'n half miljard.

In "De zevende dag" was de weerstand groot bij Groen en bij CD&V. Want het idee van Vooruit is een echo van de opmerking van de minister van Onderwijs, Ben Weyts (N-VA), die de kinderbijslag rechtstreeks wil laten uitbetalen aan de scholen wanneer de ouders hun verantwoordelijkheid niet opnemen en hun kinderen bijvoorbeeld met een lege brooddoos naar school sturen. 

Covoorzitter van Groen Nadia Naji steigerde en zei duidelijk dat, volgens Groen, geen enkele overheid de beslissingen in plaats van de ouders kan nemen, ook niet wanneer het gaat om armoede, omdat dat zou uitgaan van een fundamenteel wantrouwen van die overheid tegenover ouders. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi sprak van een "akelige overheid", een overheid die mensen wantrouwt, die bemoeiziek is en elke beslissing in de plaats van de mensen neemt.

Zowel Groen als CD&V wil niet dat er geraakt wordt aan het kindergeld, zelfs niet om het aan de overheid door te storten; meer nog, Mahdi zei dat "CD&V niet in een volgende regering stapt zonder de indexering van het kindergeld". 

Het opvallende is toch dat De Standaard ontdekte dat het aanleren van het Nederlands de cruciale factor is in al die ideeën. Bij Vooruit lees je dat alle kinderen in Vlaanderen het eerste jaar gratis en verplicht 1 dag per week naar de opvang moeten gaan, het tweede jaar twee dagen per week, en het derde jaar drie dagen per week. Met als doel de kennis van het Nederlands te garanderen. Bij N-VA lees je dat ouders hun kinderen ook buiten de schooluren in contact moeten brengen met het Nederlands. Met als ultieme sanctie een deel van de kinderbijslag rechtstreeks aan de school storten. 

En ook bij Open VLD lees je nu in het essay van Egbert Lachaert, met als titel "Vrije mensen groeien", dat "elk sociaal voordeel afhankelijk moet worden van de bereidheid de taal te leren van de regio waar je leeft". Het wantrouwen van de overheid is dus afhankelijk geworden van de mate waarin men het Nederlands beheerst.

Intussen raakte bekend dat niet alleen Björn Rzoska van Groen stopt met de nationale politiek, maar ook zijn partijgenote Elisabeth Meuleman. Zou het te maken kunnen hebben met het wantrouwen van een generatie politici tegenover hun eigen toekomst en dus voor een stuk hun eigen partij? Björn Rzoska wil eindelijk ook eens beleid voeren, en denkt dat Groen daar niet aan toe komt in Vlaanderen, en hij misschien wel in Lokeren. De twee voormalige kandidaat-voorzitters van Groen, Elisabeth Meuleman en Juan Benjumea, zien hun ideeën niet gerealiseerd in de partij, en haken af. Barbara Creemers, een ander parlementslid van Groen, wil geen olifantenvel kweken om niet immuun te worden voor de dingen die haar zouden moeten raken.

Geen van hen had nog voldoende vertrouwen in hun politieke toekomst, en nam de vlucht vooruit.

Petra De Sutter, de Groene voogdijminister van Bpost, moet woensdag in de commissie antwoord geven op de vele vragen die zijn gerezen over die twee medewerkers van Bpost die door het bedrijf betaald worden, maar wel op haar kabinet werken. De minister heeft nu beslist om hun loon zelf te betalen, maar overweegt niet om ze te ontslaan, wat de zweem van belangenvermenging meteen zou wegnemen. En haar voorzitter Nadia Naji probeerde in "De zevende dag" zelfs het onverdedigbare te verdedigen door te zeggen dat de minister "een gangbare praktijk uit het verleden had overgenomen" en "te goeder trouw handelde". 

Maar een gangbare praktijk uit het verleden overnemen is geen reden om ze verder te zetten, en wij moeten als burger vertrouwen hebben dat politici "te goeder trouw" handelen. Terwijl ook wij misschien wat wantrouwen aan de dag mogen leggen. Het volstaat om Open VLD-vicepremier Vincent Van Quickenborne in "VTM Nieuws" te citeren. "Dit is het gevolg van een zeer ongezonde situatie: de overheid is tegelijk aandeelhouder van Bpost en moet controles uitvoeren op dat bedrijf, en het gevolg is belangenvermenging."

Als de constructie van beursgenoteerde overheidsbedrijven zelf leidt tot belangenvermenging, dan kunnen we maar beter met z'n allen wantrouwig zijn. De Sutter laat wel verstaan dat ze in de hele affaire schoon schip wil maken: De Standaard maakt bekend dat ze onder meer de bonussen van de managers van Bpost schorst.  

Nadia Naji (Groen) voegde er nog aan toe dat "Petra De Sutter een van de meest integere mensen is die rondloopt in de Wetstraat". De toevoeging "in de Wetstraat" lijkt geen echte aanbeveling.

Want de overheid mag dan zijn burgers wantrouwen wanneer het gaat over het Nederlands leren, en de ouderlijke verantwoordelijkheid, het wantrouwen van de burgers tegenover de overheid zou wel eens vele malen groter kunnen zijn. Een aanbeveling als "integer in de Wetstraat" komt in dat geval maar weinig aanbevelenswaardig over.