Ex-wielrenster leert leerlingen hoe ze VeloVeilig naar school kunnen: “Ouders die hun kinderen met de wagen brengen, dat lost niks op”

“Eén per één, jongens en meisjes! En mooi achter mekaar fietsen.” Mevrouw Geldhof is streng wanneer het op haar kleine pelotonnetje van het tweede middelbaar aankomt. Haar leerlingen - iedereen keurig met fluohesje, enkelen met helm op het hoofd - weten: als ze van het Lyceum van Ieper over de vestingen van de stad naar de sporthal of het zwembad fietsen, is het ‘elk op z’n kantje’. “Er zijn andere fietsers, tegenliggers met honden, die mensen hebben ook recht op hun kantje van het fietspad. Het verkeer, dat zijn niet enkel fietsers, niet enkel wandelaars, niet enkel auto’s, dat is iedereen sámen.”

Ilse Geldhof (50) kan het weten. Al járen zit ze op de fiets. Als eliterenster won ze ooit de Omloop van het Hageland, viel ze zwaar in de laatste Milaan-Sanremo die voor vrouwen werd verreden en werd ze Belgisch kampioen in 2008. Vandaag maalt ze nog steeds zo’n 300 kilometer per week, maar is ze vooral LO-leerkracht in het eerste en het tweede middelbaar. En daar is fietsveiligheid, hoe kan het ook anders, haar stokpaardje. “Ik ga ervan uit: zodra ik op mijn fiets zit, ben ik onzichtbaar. Het verschil is dat ik 50 jaar ben, ervaring heb en kan inschatten wat een automobilist gaat doen. Maar een kind dat dezelfde weg neemt, heeft dat niet. Het is onze taak om het hen te leren.”

(lees verder onder de foto)

1 op de 6 Vlamingen vindt zijn buurt onveilig voor jonge fietsers, zo leerde het grote VeloVeilig-onderzoek bij het op gang trekken van onze campagne. 1 op de 3 heeft schrik in het verkeer, bleek vorig jaar al. “Het wordt er niet beter op, merken we. Kinderen leren van thuis uit steeds minder verkeersvaardigheden, net omdat hun ouders schrik hebben en hen dus veilig met de wagen voor de poort afzetten”, weet Ilse. “We begrijpen dat. Het ís niet evident om je 11-, 12-jarige na het dorpsschooltje in pakweg Elverdinge of Boezinge met de fiets naar de stad, naar de middelbare school in Ieper, te sturen. Maar het is geen oplossing, want het brengt alleen maar meer wagens in het verkeer. Naar school fietsen betekent oefenen, er tijd in steken.”

En dat doen ze in Ieper. Op het einde van de maand organiseert Ilse, samen met haar drie sportcollega’s Steven, Laura en Ringo, voor het eerst een Fietsweek, met onder meer workshops dode hoek, behendigheid en zelfs EHBO en reanimatie. Maar het Lyceum gaat nog een stap verder dan een projectweek alleen. “Sinds de coronapandemie gaan we niet langer met de bus, maar met de fiets naar de sporthal. En fietsveiligheid is ook onderdeel van onze lessen Techniek. Al in het eerste trimester van het schooljaar maken de leerlingen een klassikale fietstocht, om hen in groep te leren fietsen, problemen onderweg op te lossen en het nut van een goed onderhouden fiets aan te tonen. Want ook hoe ze hun ketting het best onderhouden, moeten ze leren. De jongeren krijgen ook de opdracht om zelf een fietstocht in elkaar te steken, rekening houdend met alles wat ze hebben geleerd. We leren hen zelfs de trappen nemen aan het station.”

Mag Ilse hardop dromen, dan draagt elke leerling van elke school voortaan een fluohesje én een fietshelm. “Ik begrijp niet dat een helm niet wordt verplicht. Dan kan niemand nog oordelen of dat wel ‘cool’ genoeg is, toch? Steeds meer scholieren dragen ‘m hier. Van de 456 leerlingen heeft bijna de helft er een. 35 procent draagt fluo, telden we een aantal maanden geleden. Da’s al een heel pak, maar dat cijfer moet omhoog, overal in Vlaanderen. Mijn ultieme droom is dat het ongemakkelijk wordt als je op je fiets stapt zonder. Het zou een reflex moeten zijn, net zoals het evident is om in de wagen een gordel te dragen. En de ideale schoolomgeving? Dat is er een waar wagens traag rijden en ruim afstand houden als ze voorbijsteken. Als wielrenster trainde ik vaak in het buitenland- ik ga nog steeds fietsen in Spanje- en daar is de mentaliteit toch anders. Terwijl wij hier onzichtbaar zijn, is de zwakke weggebruiker ginder heilig. Wagens stoppen er al van ver als ze zien dat je aan het zebrapad staat. Anderhalve meter afstand bij het inhalen, is er standaard. Als we dát al allemaal eens konden doen... Voor een fietshelm en een anderhalve meter zijn geen grote budgetten nodig. Maar het zou het al een pak veiliger maken voor onze kinderen, zeker?”

KIJK. Jamie-Lee Six stelt enkele vragen aan LO-lerares en ex-renster Ilse Geldhof