Artificiële intelligentie vormt existentiële bedreiging voor mensheid, stellen wetenschappers in nieuw rapport

AI kan een revolutie teweegbrengen in de gezondheidszorg door het verbeteren van diagnoses en te helpen bij de ontwikkeling van nieuwe behandelingen, onder andere dankzij het gebruik van dataverwerking, robotica, beeldherkenning en taalverwerking, stellen de wetenschappers. Al zijn er ook risico’s in de zorg verbonden aan dergelijke technologie. Zo kunnen bestaande menselijke vooroordelen en discriminatiepatronen in de geautomatiseerde algoritmen worden verwerkt. Gezichtsherkenningssoftware heeft bijvoorbeeld vaak de neiging om het geslacht van mensen met een donkere huid verkeerd te bepalen. Bovendien zijn bevolkingsgroepen die gediscrimineerd worden ondervertegenwoordigd in datasets waarop AI-oplossingen zijn gebaseerd, waardoor die groepen de voordelen van AI in de gezondheidszorg niet ten volle kunnen benutten.

Maar daarnaast brengt AI ook nog een hele reeks andere bedreigingen voor de bevolking met zich mee, die niet rechtstreeks verband houden met medische technologie.

AI is in staat om erg snel enorme hoeveelheden persoonlijke gegevens te verwerken en die te gebruiken voor erg gepersonaliseerde marketing- en informatiecampagnes. Maar de kans op misbruik is groot, klinkt het. Zo hebben sociale media met de verkoop van deze informatie bijgedragen tot de toenemende polarisering en extremistische denkbeelden in de maatschappij en kunnen politici sociale media gebruiken om de publieke opinie en het kiesgedrag te manipuleren. Dat was onder meer het geval met de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. In combinatie met deepfakes kan AI een vertrouwensbreuk veroorzaken of sociale verdeeldheid en conflicten aanwakkeren, wat bijdraagt tot de ondermijning van de democratie, klinkt het.

Lees ook:
Meta schikt voor bijna driekwart miljard dollar in privacyschandaal rond Trump-campagne
“Trump-campagne probeerde miljoenen zwarte kiezers in 2016 te ontmoedigen om te gaan stemmen”

Daarnaast kunnen overheden ook gebruik maken van AI-gestuurde surveillance om de bevolking te onderdrukken. De auteurs verwijzen naar het sociaalkredietsysteem in China dat gezichtsherkenningssoftware en grootschalige data-analyse van persoonlijke informatie gebruikt om iemands gedrag en betrouwbaarheid in te schatten en te sanctioneren indien de score onder een bepaalde grens valt, bijvoorbeeld met boetes, toegang tot bank- en verzekeringsdiensten of een reisverbod. Minstens 75 landen, waaronder ook liberale democratieën, voeren varianten van zulke systemen in, klinkt het.

Lees ook:
Te lage score: 23 miljoen Chinezen mogen niet meer reizen omdat ze te weinig ‘punten’ hebben

Dodelijke autonome wapensystemen vormen eveneens een ernstige bedreiging, schrijven de onderzoekers. Deze autonome wapens kunnen zelf menselijke doelwitten lokaliseren, selecteren en aanvallen, zonder menselijk toezicht. Maar een dergelijke ‘dehumanisering’ van het conflict heeft diepgaande implicaties voor gewapende conflicten en voor de internationale, nationale en persoonlijke veiligheid, stellen de auteurs. Ze verwijzen naar uitgebreide debatten die reeds hebben plaatsgevonden over de proliferatie van zulke wapens, en over de vraag of het mogelijk is om ze te beveiligen tegen hackers en misbruik.

Lees ook:
Is angst voor opmars ‘killer robots’ terecht? “Zulke wapens bestaan al”, zegt expert (+)
Wordt oorlog in de toekomst gevoerd door artificiële intelligentie? “Ik detecteer vijandige troepen, wil je aanvallen?” (+)

Het derde gevaar gaat uit van het toenemende verlies aan jobs, naarmate steeds meer functies worden overgenomen door AI. De komende tien jaar zullen naar verwachting tientallen miljoenen tot honderden miljoenen jobs verloren gaan. Maar werkloosheid hangt sterk samen met alcohol- en drugsmisbruik, overgewicht, lagere levenskwaliteit, een slechtere gezondheid, hogere niveaus van depressie en een verhoogd risico op zelfmoord. Bovendien is de uitbuiting die onze planeet voor economische productie kan doorstaan beperkt en is er geen garantie dat de toegenomen productiviteit dankzij AI eerlijk zal verdeeld worden over de maatschappij. Tot nu toe zijn het vooral degenen die het kapitaal bezitten die voordeel halen uit de toegenomen automatisering, argumenteren de auteurs. En dat draagt bij tot de wereldwijde inkomensongelijkheid. Bovendien is het nog onduidelijk hoe de mensheid psychologisch en emotioneel zal reageren op een wereld waarin werk onbeschikbaar of onnodig is.

KIJK. Liam verliest zijn job door AI!

Lees ook:
Goldman Sachs: “AI-tools als ChatGPT bedreigen wereldwijd 300 miljoen jobs”

De auteurs waarschuwen ook voor de gevaren van de ontwikkeling zelflerende kunstmatige intelligentie, waaraan tientallen instellingen en bedrijven momenteel volop werken. Wanneer dergelijke machines die veel intelligenter en sterker kunnen worden dan wijzelf met het internet en de echte wereld zouden verbonden worden via voertuigen, robots, wapens en andere veelgebruikte digitale systemen, zou dat wel eens de “grootste gebeurtenis in de geschiedenis van de mensheid” kunnen zijn, klinkt het. En dat kan gepaard gaan met meerdere scenario’s, zoals bijvoorbeeld een toekomst waarin dergelijke AI ondanks haar superieure intelligentie onder menselijke controle blijft en de mensheid ten goede komt. Maar het is niet onlogisch om te denken dat zelflerende AI ook een existentiële bedreiging voor de mensheid kan vormen, door rechtstreeks of onrechtstreeks schade te berokkenen - al dan niet opzettelijk - door mensen te onderwerpen of de systemen of hulpbronnen waarvan we afhankelijk zijn te verstoren.

De tijd dringt om het gevaar in te perken, stellen de auteurs, en ze dringen aan op een wettelijk kader dat berust op internationale samenwerking en overeenstemming. Als AI ooit effectief de mensheid en de maatschappij ten goede moet komen, dan moeten er maatregelen getroffen worden om de democratie te beschermen. De experts dringen aan op transparantie en aansprakelijkheid van het militaire industriële complex dat de ontwikkeling van AI aandrijft, alsook van socialemediabedrijven die AI-gestuurde, gerichte misinformatie toelaten op hun platformen en op die manier een ondermijning van democratische instellingen en het recht op privacy in de hand werken.

Tot slot dringen de experts ook aan op een radicale herdenking van het sociaal en economisch beleid voor een toekomst waarin menselijke arbeid niet langer onderdeel uitmaakt van de productie van goederen en diensten.

KIJK. Net echt: Koeweits nieuwsagentschap stelt ‘AI-anker’ voor