Voor Russische leiders was een mens altijd al een grondstof als een andere

Vladimir Poetin vierde het einde van de ene slachtpartij met het volharden in een andere. Wat de Tweede Wereldoorlog, waarvan het einde gisteren voorbij de Dvina werd herdacht, en deze ‘speciale militaire operatie’ met elkaar verbindt, is de nietsontziende waanzin die soldaat na soldaat het graf in jaagt.

Voor Russische leiders was een mens altijd al een grondstof als een andere. En zoals dat gaat in oorlogen heeft het ook nu niet lang geduurd voor wie door de wereld is vergeten wordt opgebruikt: het Wagner-schoftencollectief rekruteerde al in gevangenissen, nu doet het leger dat in Kirgizië, Tadzjikistan en Oezbekistan, waar de armoede van de bergtoppen naar de steppen stroomt. Die landen liggen verder van Oekraïne dan België – Kirgizië en Tadzjikistan grenzen aan China – maar hun zonen liggen straks begraven aan de Dnjepr.

Oekraïne vierde het einde van de Tweede Wereldoorlog een dag eerder met het uit de lucht schieten van nog maar eens tientallen drones en raketten. Een voedselopslagplaats van het Rode Kruis werd aan de vlammen geofferd, flatgebouwen geperforeerd, mensen uiteengereten. Ter herinnering aan hun triomf over de nazi’s noemden twee volkeren elkaar nazi’s.

Dit weekend voelde ik heel even mededogen met Jevgeni Prigozjin, omdat de wanhoop finaal ook hem leek te hebben ingehaald. Tot ik me realiseerde dat ik een duivel in de ogen keek, een rat, zich oprichtend op een lijkstapel, een handelaar in de dood. En dat niemand anders dan hijzelf schuld had aan de kadavers aan zijn voeten.

Sterven ze niet in Oekraïne, dan wel in de Centraal-Afrikaanse Republiek, of in Libië, of in Mali, Mozambique of Soedan, of eender waar vraag naar wreedheid is.

En zo razen de kanonnen, en geen mens die weet wanneer het eindigt. Een strijd om graan, ijzer, steenkool en schaliegas, om de Zwarte Zee, met een Westen dat wacht op een tegenoffensief om te peilen of het nog geïnteresseerd is in zijn eigen waarden. Vrijheid, democratie – zolang het niet te veel kost. Want ook voor het Westen is een mens een grondstof. Anders had het allang komaf gemaakt met dat tinnensoldaatjesleger en zijn verroeste tanks uit vervlogen tijden – nog even en Poetin stuurt er de cavalerie op uit.

Maar een snelle vrede levert minder op. De VS spendeerden twee decennia lang jaarlijks 115 miljard euro aan een verloren oorlog in Afghanistan. Voor dat bedrag, nog altijd maar een fractie van hun jaarlijks defensiebudget, zien ze nu de militaire en economische macht van hun op één na grootste vijand verkruimeld, zonder dat ook maar één Amerikaan een helm aan moet. Een eeuwig verdeeld Europa heeft dan weer eindelijk opnieuw een gezamenlijke vijand, wat het regeren vergemakkelijkt.

Het Westen geeft om Oekraïne zolang het dient.