Welke strafrechtelijke rechtszaken lopen er nog tegen voormalig president Donald Trump?

Terwijl de strijd om de Republikeinse nominatie volop woedt, wordt topfavoriet Donald Trump nog steeds geconfronteerd met een hele resem aanklachten en onderzoeken. Op dit moment lopen er 5 strafrechtelijke zaken tegen de voormalige president. Van de bestorming van het Capitool tot het betalen van zwijggeld aan Stormy Daniels, dit is een stand van zaken van alle lopende strafzaken.

In de zaak rond voormalige pornoster Stormy Daniels wordt Trump er onder meer van beschuldigd bedrijfsdocumenten te hebben vervalst. Hij zou Daniels 130.000 dollar zwijggeld hebben betaald om hun affaire stil te houden, maar gaf dat bedrag aan als "juridische kosten" voor de verkiezingscampagne. Dat is strafbaar. 

In april van dit jaar werd Trump gearresteerd. Hij pleitte onschuldig op alle 34 aanklachten. In 2023 vond de ene na de andere hoorzitting plaats. Amerikaanse media hadden verwacht dat Trumps advocaten de hele zaak zoveel mogelijk zullen proberen te vertragen of zelfs te laten seponeren. Dat is uiteindelijk niet gelukt.

Intussen werd een startdatum vastgelegd: het proces zal op 15 april 2024 van start gaan. Een veroordeling zal waarschijnlijk niet leiden tot een gevangenisstraf. Ook Trumps presidentskandidatuur voor 2024 komt waarschijnlijk niet in het gedrang.

In augustus 2022 viel de FBI op basis van een huiszoekingsbevel Trumps residentie Mar-a-Lago in Florida binnen en vond er een 100-tal geclassificeerde documenten. De zaak wordt geleid door Jack Smith, een speciale raadsman die werd aangesteld door het ministerie van Justitie. Smith onderzoekt op welke manier Trump met gevoelige overheidsdocumenten omging na zijn ambtstermijn.

Volgens het ministerie van Justitie zou Trump zich meer dan een jaar lang verzet hebben tegen pogingen van de federale regering om die documenten terug te halen. Het ministerie van Justitie verdenkt hem er zelfs van documenten te hebben verplaatst, zodat de autoriteiten ze niet zouden vinden. 

Er zijn intussen 40 federale aanklachten uitgevaardigd tegen Donald Trump. Hij zou inbreuken hebben gepleegd op: de spionagewet, obstructie van het onderzoek en het verbergen of vernietigen van overheidsdocumenten. Trump pleitte onschuldig en werd op borgtocht vrijgelaten. 

In juli 2023 raakte bekend dat Trump aan personeelsleden zou hebben opgedragen om camerabeelden op zijn landgoed Mar-a-Lago te wissen, en dat bij de verborgen overheidsdocumenten ook een geheime presentatie over militaire activiteiten in het buitenland hoort. Dat leidde uiteindelijk tot nog drie bijkomende aanklachten.

De start van het proces is gepland op 20 mei 2024 in Florida.

Meteen nadat hij de presidentsverkiezingen van 2020 had verloren, riep Trump dat de verkiezingen "gestolen waren". In die logica zette Trump de kiesautoriteiten in de staat Georgia onder druk om voldoende stemmen "te vinden". "Ik wil gewoon 11.780 stemmen vinden", zei hij toen aan de verantwoordelijke Republikeinse staatssecretaris in Georgia, Brad Raffensperger, in een gelekt telefoongesprek.

Trump is nu ook effectief aangeklaagd voor onder meer verkiezingsfraude en afpersing. De speciale jury in Fulton County klaagt ook 18 medestanders aan, onder wie advocaat Rudolph Giuliani en stafchef Mark Meadows. Drie onder hen hebben ondertussen al schuld bekend.

Trump had tot 25 augustus de tijd om zich vrijwillig aan te geven aan de autoriteiten in Fulton County. Iets wat hij in de avond van 24 augustus gedaan heeft, en wat meteen de eerste politiefoto ("mug shot") ooit van een voormalig Amerikaans president opleverde.  

De jury sprak met 75 getuigen en kwam tot een eindrapport. De aanklacht is daar nu het resultaat van. De aanklagers hebben gevraagd om het proces in oktober 2023 al van start te laten gaan, maar tot op vandaag is er nog geen startdatum vastgelegd. Volgens experten, zoals advocaat en opiniemaker David French is dit wel de sterkste zaak tegen Trump, omdat het bewijs zo sterk is.

Beluister hier fragmenten van het bewuste telefoongesprek:

Anderhalf jaar lang onderzocht een commissie van het Huis van Afgevaardigden de rol van Trump in de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. Een rapport van 845 pagina's lang besloot uiteindelijk dat Trump "een uitgebreid plan had bedacht om de presidentsverkiezingen van 2020 ongedaan te maken". De commissie beschuldigt Trump van het aanzetten tot een opstand en samenzwering tegen de VS en vraagt strafrechtelijke vervolging. 

In november 2022 stelde de Amerikaanse minister van Justitie Merrick Garland een onafhankelijke aanklager aan om de zaak te onderzoeken. Jack Smith, die ook op de Mar-a-Lagozaak werkt, onderzoekt ook breder of Trump de verkiezingsnederlaag van 2020 heeft proberen te voorkomen. Hij zal onder meer met het rapport van de commissie aan de slag gaan.

Smith heeft ervoor gezorgd dat Trumps vicepresident Mike Pence moest getuigen. Zijn getuigenis gebeurde achter gesloten deuren, dus informatie daarover is nog niet bekend. In eerdere verklaringen had Pence wel gezegd dat Trump "iedereen die die dag in het Capitool was, in gevaar heeft gebracht - zelfs zijn eigen familie". Ook Jared Kushner, Trumps schoonzoon en voormalig adviseur van het Witte Huis, moest in juni getuigen.

Op 3 augustus moest Trump in Washington voor de rechter verschijnen. Hij pleitte niet schuldig op de aanklachten voor de poging tot beïnvloeden van het resultaat van de presidentsverkiezingen in 2020 en de bestorming van het Capitool. De rechter besliste dat Trump in afwachting van de start van zijn proces wordt vrijgelaten. Dat proces zal starten in maart 2024, maar het is mogelijk dat die datum nog wijzigt.

Enkele politieagenten die gewond raakten tijdens de bestorming, hebben Trump wel al aangeklaagd. Trump ging daar tegen in, maar in maart dit jaar besliste een advocaat dat hij wel degelijk verantwoordelijk kan gesteld worden voor hun verwondingen.

In de zaak rond E. Jean Carroll werd Donald Trump beschuldigd van laster en seksueel misbruik. Carroll beweerde dat Trump haar in 1996 seksueel misbruikt heeft in het pashokje van een warenhuis. Donald Trump ontkent dat. De zaak leidde tot twee afzonderlijke civiele rechtszaken tegen de oud-president. In beide zaken werd al een uitspraak gedaan, maar de oud-president gaat in beroep.

De ene zaak werd aangespannen in november 2022. Dat gebeurde op de dag dat de Adult Survivors Act in New York van kracht werd. Die nieuwe wet gaf slachtoffers van seksueel geweld ouder dan 18 jaar een jaar de tijd om civiele rechtszaken aan te spannen tegen hun vermeende misbruikers, ondanks de verjaringstermijn.

In mei 2023 achtte een rechtbank Trump aansprakelijk voor seksueel misbruik en laster, al kon hij niet aansprakelijk gesteld worden voor verkrachting. Carroll kreeg 5 miljoen dollar schadevergoeding.

Omdat Trump haar echter bleef zwartmaken, eiste de schrijfster opnieuw een schadevergoeding voor smaad, dit keer voor 10 miljoen dollar. Op 26 januari dit jaar boog een negenkoppige jury zich over de andere eis van schrijfster E. Jean Carroll. Carroll kreeg uiteindelijk 83,3 miljoen dollar (bijna 77 miljoen euro) schadevergoeding. Meer dan acht keer wat ze vroeg dus. "Het gaat om een enorme schadevergoeding", zegt VS-correspondent Björn Soenens daarover.

Trump noemt het vonnis op zijn sociale medium Truth Social "absoluut belachelijk." Hij geeft aan in beroep te gaan. Hij noemt de hele rechtszaak een "heksenjacht op poten gezet door Joe Biden".