Onvermijdelijk komt weer de vraag op tafel of Bpost niet verder geprivatiseerd moet worden

“Bpost zal hier sterker uitkomen”, verklaarde voorzitter Audrey Hanard op de algemene vergadering van het postbedrijf. Uit de reeks affaires die het bedrijf in de greep houden zullen “de nodige lessen” getrokken worden. In afwachting van betere tijden kan het personeel alvast een elektronisch lessenpakket volgen over de normen en waarden van het bedrijf.

Optimisme is een morele plicht, maar de hoopvolle woorden van de Bpost-topvrouw kunnen niet verhullen dat het beursgenoteerde bedrijf er werkelijk niet goed voor staat. Bpost moet het momenteel rooien zonder CEO, wacht met klamme handen externe onderzoeken af over mogelijke wanpraktijken bij overheidsopdrachten en ondergaat de beurskoers als een dagelijkse martelgang. Voorzitter Hanard zelf mag zich volgende week in de Kamer komen verantwoorden voor de nauwe contacten met de PS en andere partijen in een regering die tegelijk klant en mede-eigenaar is. Hanard moet hopen dat die coalitiepartners het haar, elkaar en de regering niet te lastig zullen maken, zodat een majeure politieke crisis afgewend wordt.

Dat is wellicht nog het minste probleem. Want eigenlijk is de Bpost-kwestie allang geen ‘politieke’ affaire meer. Wat nu aan het licht komt, gaat naar de kern van Bpost. Jarenlang is de schijn opgehouden dat Bpost een succesvol gemoderniseerd overheidsbedrijf was geworden dat sociaal verantwoord ondernemen wist te combineren met rendabiliteit. Nu weten we dat dat verhaal minstens ten dele gebaseerd is op het kunstmatig opblazen van facturen voor overheidsopdrachten. Duurbetaalde consultants bedisselden een schema om de staat zo veel mogelijk geld af te troggelen.

Dat ruikt naar dubbel bedrog. De overheid, en dus de belastingbetaler, heeft te veel betaald voor dienstverlening. Maar er is ook de aandeelhouder die mogelijk verleid is met geflatteerde winst- en kasstroomcijfers. Die vaststelling legt een zware last op de toekomst van een bedrijf dat in dit land, laten we dat asjeblief niet vergeten, zo’n 27.000 mensen tewerkstelt.

Onvermijdelijk komt nu weer de vraag op tafel of Bpost niet verder geprivatiseerd moet worden. De wet laat een afbouw van het overheidsbelang toe, maar de socialistische en groene partijen zullen dat met het machtswoord in de regering wel tegenhouden.

Daarmee is de kous niet af. De vraag blijft welke meerwaarde Bpost als overheidsbedrijf biedt. Brievenpost is een belangrijke opdracht, maar moet ze per se in overheidshanden gehouden worden? Blijft over: het feit dat de aanwezigheid van Bpost de standaard redelijk hoog houdt voor de werkkwaliteit en arbeidsvoorwaarden in de volatiele koeriermarkt. En natuurlijk het feit dat Bpost een grote werkgever is, terwijl digitalisering en privatisering onvermijdelijk op sanering zullen rijmen.

Arbeidsomstandigheden en tewerkstelling zijn geen futiliteiten, zo leert het conflict bij Delhaize. Maar zijn het voldoende redenen om Bpost dat dubbelzinnige statuut van beursgenoteerd overheidsbedrijf te laten behouden? Nu het deksel van de potten vliegt, zullen voorstanders van een overheidsbelang toch sterkere argumenten moeten geven.