Satellietbeelden van de organisatie Kayrros detecteerden enorme methaanlekken aan de twee belangrijkste fossiele brandstofvelden in Turkmenistan. Volgens gegevens die aan The Guardian werden bezorgd, bleek een veld in het westen 2,6 miljoen ton methaan gelekt te hebben in 2022, een veld in het oosten 1,8 miljoen ton.

De lekken uit die twee velden alleen veroorzaakten in 2022 meer klimaatopwarming dan alle CO₂-uitstoot van het Verenigd Koninkrijk.

Methaan, een broeikasgas, is dan ook een nog grotere boosdoener voor de klimaatcrisis dan CO₂: methaangas houdt tachtig keer meer warmte vast dan CO₂ over een periode van twintig jaar. De uitstoot van methaan is globaal sterk toegenomen in de laatste vijftien jaar en kan volgens wetenschappers de grootste bedreiging zijn van het doel om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius. Volgens Kayrros is methaan verantwoordelijk voor bijna de helft van de opwarming op korte termijn, maar wordt de uitstoot totaal niet onder controle gehouden.

Naast de twee grote lekken, stelden satellieten in Turkmenistan sinds 2019 ook 840 “super-uitstotende gebeurtenissen” vast, waarbij meerdere tonnen methaan per uur lekten uit afzonderlijke putten, tanks of pijpen. Dat is het grootste aantal lekken wereldwijd.

Volgens de experts zijn de ontdekte lekken allicht het topje van de ijsberg, aangezien satellieten nog niet in staat zijn om er boven water te detecteren. Vermoedelijk lekken ook de Turkmeense offshore olie- en gasinstallaties in de Kaspische Zee methaan.

Makkelijkste manier om opwarming te verminderen

Experts die met The Guardian spraken, spreken van een “verbijsterend” probleem en een “ergerlijke” gemiste kans. Zulke lekken aanpakken is de snelste en goedkoopste manier om de methaanuitstoot, en dus de klimaatopwarming, terug te dringen, klinkt het.

Maar Turkmenistan, een olie- en gasrijk land in Midden-Azië, heeft volgens bronnen in de krant zodanig grote voorraden fossiele brandstoffen dat het niet geeft om de verspilling. De meeste brandstofvelden met lekken zijn in handen van het overheidsbedrijf Turkmenoil en de infrastructuur is verouderd en zeer slecht onderhouden.

De lekken zouden gemakkelijk en goedkoop te stoppen zijn door pijpen en kleppen te repareren, of desnoods opnieuw gas af te fakkelen.

De gigantische lekken van het broeikasgas zijn namelijk vermoedelijk deels te wijten aan een omschakeling naar het ‘afblazen’ in plaats van ‘affakkelen’ van overtollig methaangas. Het affakkelen, of verbranden, stoot CO₂ uit en wordt daarom steeds minder aanvaard. Dat affakkelen is bovendien erg zichtbaar, terwijl het gas simpelweg onverbrand laten ontsnappen onder de radar bleef, tot recente verbeteringen in de satelliettechnologie de lekken zichtbaar maakten. Door het tachtig keer grotere broeikaseffect van methaan in vergelijking met CO₂ is het gas onverbrand laten ontsnappen evenwel veel slechter voor het klimaat.

Volgens wetenschappers toont de praktijk “de risico’s van het bestraffen van affakkelen, zonder effectieve maatregelen om afblazen onder controle te houden”, schrijft The Guardian.

Hoop dat klimaattop Turkmenistan overtuigt

President Serdar Berdimuhamedov beloofde de afgelopen jaren om de methaanuitstoot te verminderen, maar die beloftes zijn niet waargemaakt. Experts hopen dat de COP28 VN-klimaattop in december het land kan overtuigen om echte actie te ondernemen. Turkmenistan heeft nauwe banden met het gastland, de Verenigde Arabische Emiraten.

“We weten waar de grote vervuilers zitten en wie het doet”, vertelde de voorzitter van Kayrros, Antoine Rostand, aan The Guardian. “We moeten alleen de beleidsmakers en investeerders hun werk zien doen, namelijk de methaanuitstoot aanpakken. Er is geen vergelijkbare actie in termen van klimaateffecten op korte termijn.”