“Dag dokter, ik zou er graag zo’n twintig jaar jonger uitzien. Kunt u daar met botox voor zorgen?” Jarenlang kregen de plastisch chirurgen in ons land dit soort vragen. Ze kwamen van patiënten die hoopten om via botox hun eeuwige jeugd terug te krijgen. “Helaas moeten we hen dan teleurstellen”, zegt Benoit Hendrickx, plastisch chirurg in het UZ Brussel en bestuurslid van de Belgische Vereniging voor Plastische Chirurgie. “Botox maakt niet jonger, het vertraagt de veroudering. Daarom dat meer en meer jongeren er tegenwoordig vroeger aan beginnen.”

Vrouwen én mannen

Gedetailleerde studies of cijfers bestaan er niet, maar alle experten en plastisch chirurgen bevestigen wel dat de Belg de voorbije jaren op steeds vroegere leeftijd zijn toevlucht tot botox is beginnen te zoeken. Voor de prijs van 200 tot 500 euro per behandeling, die afhankelijk van persoon tot persoon minstens twee keer per jaar moet worden ondergaan. “Momenteel is ongeveer een vierde van mijn patiënten jonger dan veertig”, zegt Hendrickx. “De jongste is zelfs nog maar net achttien. En het gaat zeker niet enkel om vrouwen. We krijgen ook steeds meer mannen over de vloer.”

Wat van botox zo’n populaire rimpelbestrijder maakt, is dat het de eigenschap heeft de overdracht van een signaal van onze zenuwen naar onze spieren te blokkeren. Daardoor neemt de werking van de spieren af of wordt die zelfs stilgelegd, waardoor rimpels minder zichtbaar worden en een gezicht er opgewekt gaat uitzien. “Dat mensen er steeds vroeger mee beginnen, komt ook omdat de misverstanden dat het gevaarlijk zou zijn, meer en meer de wereld uitgeraken”, zegt Hendrickx. “Vandaag is botox voor velen een vorm van gelaatsverzorging geworden, die even normaal is als gezichtscrème. Bovendien is botox al een tijdje weg uit de taboesfeer: mensen praten erover, en voelen zich niet langer schuldig.”

Verlammend gif

“En toch is de toenemende toevlucht tot botox een gevaarlijke tendens”, waarschuwt Nathalie Huigsloot, auteur van Het Botoxdilemma. Botox, of eigenlijk botulinetoxine, is in feite een gifsoort, die tot een verlamming van de ademhalingsspieren en de longfunctie kan leiden. “In die zin is het veelbetekenend dat Robert Schoemacher, de bekendste botox-arts in Nederland, weigert om preventief botox te gebruiken bij jonge mensen”, zegt ze. “Hoe jonger je met botox begint, hoe meer verslavend het ook werkt. Zeker bij preventief gebruik wordt een gezichtsuitdrukking onnatuurlijk enige tijd nadat de behandeling wordt stopgezet. Bovendien blijft de vraag of zo’n spuitje effectief gelukkig maakt. De cosmetica-industrie voedt graag het idee dat een strakke huid dankzij botox dat doet. Terwijl niet de rimpel het eigenlijke gevaar is, wél de overdreven aandacht voor het uiterlijk.”