Vlamingen liggen niet wakker van stikstof en lopen niet warm voor cordon sanitaire
Ondanks het feit dat de stikstofproblematiek de politieke agenda wekenlang heeft beroerd, blijken de meeste Vlamingen niet echt wakker te liggen van de problematiek. Dat blijkt uit het onderzoek "De Stemming". Daarnaast blijken veel Vlamingen geen groot voorstander te zijn van het bestaande cordon sanitaire rond Vlaams Belang, en nog minder van een gelijkaardig cordon rond de PVDA.
"De Stemming" is een onderzoek in opdracht van VRT NWS en De Standaard, online uitgevoerd bij 2.092 Vlamingen door de universiteiten van Brussel en Antwerpen, onder leiding van Stefaan Walgrave (UA) en Jonas Lefevere (VUB). De steekproef vond plaats tussen 13 en 23 maart, net na het stikstofakkoord van de Vlaamse regering en het migratieakkoord van de federale regering. Vandaag brengen we de onderzoeksresultaten over enkele prangende kwesties.
Bekijk het volledige onderzoeksdossier en de methodologische nota hier.
Stikstof: was het de crisis waard?
Hoewel de politieke actualiteit de voorbije weken is beheerst door een ware stikstofcrisis die de Vlaamse regering in de problemen dreigde te brengen, blijkt deze ongetwijfeld belangrijke milieukwestie de gemiddelde Vlaming niet echt te beroeren. De kwestie krijgt een score van 5,7 op 10, wat kan worden geïnterpreteerd als "noch belangrijk, noch onbelangrijk".
Kiezers van Groen geven de kwestie een 6,8, kiezers van CD&V een 6,2 en kiezers van N-VA een 6. De kiezers van CD&V en N-VA - de kemphanen over de kwestie in de Vlaamse regering - blijken er minder wakker van te liggen dan bijvoorbeeld de kiezers van Vooruit of Open VLD.
12 procent van de ondervraagden vindt de stikstofcrisis geen politieke crisis waard. Bij de N-VA is dat 27 procent. Toch wel opmerkelijk, want het was net Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) die de kwestie op scherp stelde. Bij CD&V vindt 13 procent dat het de moeite was om dwars te liggen, blijkbaar als middel om van dat eeuwige "enerzijds-anderzijds-imago" af te raken.
64 procent van de N-VA-aanhang wijst CD&V aan als dwarsligger in het dossier, terwijl 35 procent van de CD&V-aanhang met een beschuldigende vinger naar de N-VA wijst. Toch wijzen de meeste vingers naar CD&V: 36 procent van alle ondervraagden samen wijzen de Vlaamse christendemocraten aan als hoofdverantwoordelijke voor de politieke stikstofcrisis.
CD&V in de kijker
Welke partij is de voorbije weken het meest opgevallen in de media? Voor 28 procent van de ondervraagden is dat geen enkele partij, maar 23 procent kiest hier voor CD&V. Toch wel opvallend voor een partij die de voorbije jaren vooral leek te grossieren in veel grijsheid. Ongetwijfeld heeft het stevige verzet van de christendemocraten tegen de stikstofplannen van Vlaams minister Demir de partij in de kijker gespeeld. Maar electoraal loont dat tot nader order niet.
Ook de N-VA heeft zichzelf weer in de kijker gespeeld door de stikstofcrisis. Allicht met dank aan Vlaams minister Demir, als kampioene van de onverzettelijkheid.
Vooruit en Groen lopen opvallend minder in de kijker. Dat heeft mogelijk te maken met de politieke actualiteit, waarbij beide partijen blijkbaar minder zijn opgevallen. Al kan zoiets uiteraard snel veranderen.
Cordon sanitaire? Nee, bedankt
De meeste Vlamingen vinden het cordon sanitaire niet zo'n best idee. Dat cordon houdt al sinds 1989 stand en houdt in dat partijen formeel hebben verklaard dat ze om principiële redenen nooit een coalitie met Vlaams Belang zullen vormen. De N-VA sluit liever niemand op voorhand uit.
De kiezer geeft het cordon sanitaire een 4,4 op 10. In het politieke centrum en op links is er wel meer steun voor, van 5,1 bij de PVDA tot 6,5 bij Groen. Bij N-VA en Vlaams Belang ligt de score veel lager.
Ook een eventueel cordon sanitaire rond de PVDA - een suggestie die al eens te horen is in rechtse politieke kringen - blijkt niet goed te liggen. De steun ervoor is zelfs nog lager - een score van 3,8 - dan voor de steun voor het cordon rond Vlaams Belang.
Eigen bubbel, enige bubbel?
De ondervraagden denken dat 45 procent van de mensen die hen omringen voor dezelfde partij stemmen als zij. Die politieke bubbels blijken het sterkst ter rechterzijde, maar ook bij de andere partijen zijn ze terug te vinden.
Mensen blijken zich dus omringd te voelen door gelijkgestemden. Of dat in de realiteit ook klopt, is een andere zaak. Hoe dan ook lijken de sociale media de tendens te versterken, met dank aan de zogenoemde socialemediafuik, waarbij gebruikers vooral berichten te zien krijgen die aansluiten bij hun eigen profiel, en dus als het ware in een fuik terechtkomen waaruit ze niet meer wegraken.