Politievakbonden voeren opnieuw actie tegen Open VLD: waarom eisen ze al maanden het ontslag van Van Quickenborne?

"Alleen in een schurkenstaat liegt een minister in het parlement…". Dat is de titel van het pamflet dat politievakbonden VSOA, NSPV en ACV uitdelen aan de bezoekers van het liberaal congres. In de open oorlog die nu al maanden duurt, eisten de bonden al twee keer het ontslag van minister Van Quickenborne. 

De oorsprong van dat conflict is een akkoord over loonsverhoging dat in januari vorig jaar gesloten werd. De politie haalde een loonsverhoging binnen van gemiddeld 5 procent, ofwel 1000 euro bruto per jaar. De regering besliste tijdens de begrotingsonderhandelingen in oktober om het akkoord niet in één keer door te voeren, de budgettaire toestand verplichtte de regering de loonsverhoging te spreiden over drie jaar. 

De regering legde ook vast dat in ruil voor een loonsverhoging de zogenoemde NAVAP-regeling bij de politie afgebouwd wordt tegen 2030. Die regeling laat onder meer agenten, cipiers en NMBS-personeel toe om in bepaalde gevallen op 58 jaar te stoppen met werken met behoud tot 75 procent van het loon tot hun pensioen. Tijdens het sociaal overleg werd nochtans overeengekomen om dat systeem voorlopig te behouden.

Het uitstellen van de loonsverhoging en het uitfaseren van de NAVAP-regeling, tegen het akkoord in, schoot bij de bonden in verkeerde keelgat. Ze wijzen met een beschuldigende vinger richting hun liberale voogdijminister. "Het is een fetisj van Van Quickenborne om de politie te pakken", zegt Joery Dehaes van ACV.

Annelies Verlinden (CD&V) blijft buiten schot, hoewel zij in de eerste plaats bevoegd is voor de politie, als minister van Binnenlandse Zaken: "Minister Verlinden heeft het akkoord dat ze met ons heeft gesloten, proberen verdedigen binnen de regering. Maar zij zit niet mee in de kern. Het zijn de liberalen die doorgeduwd hebben om het akkoord nog aan te passen", aldus Carlo Medo van NSPV. 

"Wij voelen ons verraden door minister Van Quickenborne", zegt VSOA-voorman Vincent Houssin. "Het akkoord dat we hadden gesloten is niet nageleefd." Volgens de minister zelf heeft hij echter nooit een akkoord gesloten met de bonden. Zijn vertegenwoordiger was wel degelijk aanwezig op het overleg, als co-voorzitter zelfs, en ondertekende het protocolakkoord. "Die handtekening is enkel een bewijs van aanwezigheid en zegt niks over een eventueel akkoord. Dat heeft de premier trouwens ook bevestigd in het parlement", verklaart de woordvoerder van de minister. 

Van Quickenborne benadrukte woensdag in het parlement dat Verlinden een akkoord sloot, niet hij. "Het akkoord werd bereikt tussen de minister van Binnenlandse Zaken en de voorzitters van de twee politiebonden die het met elkaar eens waren." Hij verwijst daarbij ook naar de persconferentie waar het akkoord daarna werd aangekondigd: "Die werd voorgezeten door mijn collega van Binnenlandse zaken. De vakbonden waren ook aanwezig. Noch ikzelf, noch een vertegenwoordiger waren daarbij." 

De politiebonden blijven erbij dat Van Quickenborne woordbreuk heeft gepleegd en beschuldigen hem van liegen in het parlement. De handtekening van de vertegenwoordiger wil wel degelijk zeggen dat de minister akkoord is, beweren ze. "Wat is anders de waarde van het sociaal overleg? Alle akkoorden die we daar dan gesloten hebben de afgelopen jaren zijn dus niet goedgekeurd door de minister?", vraagt Houssin zich af. De bonden eisen het ontslag van de minister.  

Al sinds oktober voeren de vakbonden acties tegen de liberalen. Op het vorige Open VLD-congres gingen boze militanten toen in de clinch met hun eigen collega-agenten. Met duw- en trekwerk moesten die vermijden dat de bonden het gebouw binnen raakten. Het was de eerste van vele acties. De nieuwjaarsreceptie van de liberalen werd verstoord en voorzitter Lachaert kreeg in februari voetzoekers in zijn richting toen hij in het West-Vlaamse Oudenburg een lezing ging geven. Een geplande actie van de politiebonden zorgde er onlangs zelfs voor dat een evenement met Lachaert vorige maand werd afgelast omdat zijn veiligheid in gevaar was. 

Niet alleen het loondossier maakt de bonden boos. In november eisten VSOA en NSPV al het ontslag van de minister van Justitie na de moord op een politieagent in Schaarbeek. "We hebben het gehad met Van Quickenborne, het vertrouwen is helemaal zoek", klonk het. Ook toen ging het om een welles-nietesspelletje. Van Quickenborne voerde bij zijn aanstelling een nultolerantierichtlijn in: geweld tegen politie mag niet meer geseponeerd worden. Dat wordt ook in de praktijk omgezet, aldus de minister. "Leugens", zeggen de bonden. 

Van toenadering is voorlopig geen sprake, de toon aan beide kanten is hard. In het pamflet dat de deelnemers aan het Open VLD-congres vandaag toegestopt krijgen, tillen de bonden zwaar aan een -ondertussen verwijderde- tweet waarin voorzitter Egbert Lachaert de liberale VSOA vorige maand beschreef als "extreem-rechtse terroristen die onschuldige burgers aanvallen." Zonder signaal van minister Van Quickenborne gaan ze door met acties tot de verkiezingen, waarschuwen de bonden.

De minister wil wel degelijk rond tafel zitten, zegt hij: "Vanaf dag één zijn wij een partner geweest van de politie. Minister Verlinden organiseert nog steeds officiële overlegmomenten, maar de vakbonden dagen niet op. Een dialoog kan pas plaatsvinden als iedereen rond tafel wil zitten."

Ondertussen kijkt Verlinden toe hoe de bonden en haar collega-minister elkaar in de haren blijven vliegen: "Het is jammer te moeten zien dat de verstandhouding tussen partners die in principe aan tafel zouden moeten onderhandelen, verdwaald lijkt te zijn in deze impasse." De relatie tussen Verlinden en de politiebonden lijkt minder onder druk te staan. Vorige week nog was ze te gast bij de voorstelling van het nieuwe boek over geweld tegen de politie van VSOA-voorzitters Vincent Gilles en Vincent Houssin. 

Het is in Verlindens belang dat de liberalen en de politie zich verzoenen. Zonder sociaal overleg, waar de bonden tot nu ostentatief wegblijven, kan ze bijvoorbeeld geen hervorming van de politieopleiding doorvoeren. 

Ondertussen moeten Verlinden en Van Quickenborne ook op zoek naar een oplossing in ander moeilijk politiedossier. De kans lijkt steeds groter dat de federale politie binnenkort zonder leiding zit. Het mandaat van commissaris-generaal Mark De Mesmaeker loopt in juni af en hij besliste om niet te verlengen, Verlinden en Van Quickenborne hadden veel kritiek op zijn werk. Binnen de politie groeit de ongerustheid dat de stoel van De Mesmaeker wel eens lang leeg kan blijven. De aanwervingsprocedure duurt minstens zes maanden en is nog niet van start gegaan.