"Vandaag moet het mislopen": grootschalige Europese rampoefening met giftige stoffen op Campus Vesta in Ranst
Een grootschalige rampoefening heeft plaatsgevonden op Campus Vesta. Aan de oefening namen in totaal 300 mensen deel. De twee specifieke scenario's testten de handelwijze van hulpdiensten en coördinatoren bij een ramp met chemische, biologische, radiologische en nucleaire stoffen (CBRN). Ook werd gekeken hoe de hulpverleners omgingen met kwetsbare burgers zoals ouderen, rolstoelgebruikers en mensen met een beperking.
Campus Vesta in Ranst heeft vandaag het toneel gevormd voor een grote Europese rampoefening. Zo'n 300 hulpverleners kwamen ter plaatse om onder andere kwetsbare burgers, zoals kinderen, ouderen en mensen met een beperking, te helpen na een fictieve ramp met CBRN stoffen. "De oefening kadert in het postgraduaat Rampenmanagement", legt Pieter Van Turnhout, algemeen directeur van Campus Vesta, uit. "Zowel hulpverleners die ter plaatse gaan als de mensen die instaan voor de coördinatie op gemeentelijk, provinciaal of nationaal niveau worden getest."
Die test bestond uit twee scenario's. De campus werd omgedoopt tot een universiteit die een receptie hield voor het 30-jarig bestaan van de faculteit Biomedische Wetenschappen. Vier studenten, die na wangedrag van de universiteit waren weggestuurd, hadden echter andere plannen. "Ze nemen wraak op de viering met chemische producten. Zo vergiftigen ze de kaastaart op de receptie met een bacterie. Een deel van de vier studenten dringt de receptie ook binnen en strooit ook een giftig product over de aanwezigen", aldus woordvoerder Sabine Deman.
BEKIJK - Beleef hoe het er tijdens het scenario aan toeging:
Op de receptie waren bewust een dertigtal kinderen, gepensioneerden en mensen met een beperking aanwezig. "Zo testen we meteen een doel van het Europese project Proactive", vertelt directeur Van Turnhout. "We willen zien hoe onze hulpverleners reageren op kwetsbare groepen. We merken dat ze het sowieso al lastig hebben met het moeilijke CBRN-scenario, wat begrijpelijk is. Daar bovenop hebben ze te kampen met slachtoffers die hun instructies dus niet altijd kunnen of willen opvolgen. Dat zorgt voor een extra groot-stressgehalte."
"Maar niet alleen bij de hulpverleners", vult Deman aan. "De kwetsbare figuranten hebben we gezocht bij verenigingen zoals Akabé scouts of OKRA. Je zegt natuurlijk vooraf dat het om een oefening gaat, maar het is zo hevig en realistisch dat je nooit zeker weet hoe mensen zullen reageren. Sommige figuranten zijn getraind en geven we zeer realistische verwondingen."
Scenario 2: De fuif
In totaal kon de actie rekenen op ongeveer 120 figuranten. De helft daarvan deed mee aan het tweede scenario. Na gevlucht te zijn uit de universiteit, vallen de vier daders binnen op een fuif. "Daar waren vooral jongeren aanwezig", licht Deman toe. "Het viertal verspreidt opnieuw een giftige stof, dit keer in vloeibare vorm. Er vindt ook een steekpartij plaats. Een groepje feestvierders kan een van de daders omsingelen in de wc. De andere daders worden uiteindelijk gearresteerd in de omgeving."
Dat alles wordt volgens directeur Van Turnhout met argusogen bekeken. "We gebruiken een tool waarmee observatoren live in het veld notities en foto's kunnen maken. Al dat materiaal brengen we achteraf samen om een beeld van de oefening te scheppen. Zo voorzien we de deelnemers van opmerkingen en aandachtspunten zodat ze kunnen bijsturen. Vandaag moet het mislopen en mag je fouten maken. Zo zijn we er klaar voor als het menens is."
"Dat de oefening in het begin zeker chaotisch verloopt, is net goed", gaat hij verder. "We proberen mensen te leren dat chaos niet erg is. Je moet in de chaos structuur brengen. Dan heb je ideale omstandigheden. Het geeft natuurlijk wel een onbehaaglijk gevoel. We hebben wel al enkele werkpunten vastgesteld. Zo vallen dove mensen in eerste instantie niet op. Hen instructies geven werkt niet. Er was toevallig een verpleegster die Vlaamse Gebarentaal kon. We zullen moeten bekijken hoe we dat opnemen in onze training."
