Thailand heeft, na een jaar legalisering, een ware wildgroei aan cannabis

In het lichaam van de Thaise dertiger Sutthiporn Boonsa-ard botsen twee zielen. Overdag is hij een motoragent in Bangkok, compleet met blinkende helm, zonnebril en vuurwapen aan de heup. ’s Avonds verkoopt hij marihuana in zijn eigen coffeeshop, met een gebreid mutsje op zijn hoofd en een waterpijp in zijn hand. Het ene moment slaat Sutthiporn een stadsgenoot in de boeien wegens cannabis roken in een park, het andere moment serveert hij Dream Factory en Black Truffle aan jonge klanten in een zwoele tuin aan een van de vele kanalen in de stad. “Ja, dat is behoorlijk verwarrend. Ook voor mij.”

Zijn verwarring is typerend voor het nieuwe cannabisbeleid in Thailand. Dat land staat bekend om zijn harde aanpak van drugs en drugsgebruikers, maar vorig jaar juni schrapte het parlement opeens marihuana van de lijst van verboden middelen. Als enige land in Azië. Minister van Gezondheid Anutin Charnvirakul pleitte met succes voor de legalisering van medicinale cannabis in de hoop een nieuwe industrie te stimuleren, van cannabisboeren tot ‘budtenders’ (verkopers) en aanbieders van medisch toerisme.

De Thaise regering liet drieduizend gevangenen vrij en deelde één miljoen cannabisplanten uit ter stimulering van thuisproductie. Het parlement raakte het echter niet eens over een begeleidende wet ter regulering van productie en gebruik van marihuana. Het gevolg: een explosie van coffeeshops en commerciële kwekers voor recreatief gebruik.

Medicinale Galaxy Muffins

Wandel door het centrum van steden als Bangkok en Chiang Mai en je passeert om de haverklap een cannabiskraam waar je Columbia Gold, Blueberry Ghost of een Galaxy Muffin kunt kopen. Volgens coffeeshopeigenaar van het eerste uur Kitty Chopaka telt Thailand inmiddels vierduizend verkooppunten, waarvan de helft in de hoofdstad. “Ik was ooit de enige in deze buurt”, zegt de 37-jarige activist voor haar groenverlichte shop op Sukhumvit Road. “Nu zit daar, daar en daar een concurrent.” Tot haar grote genoegen, want Chopaka zet zich al jaren in voor de legalisering van marihuana. “Gewoon om thuis te roken, als alternatief voor sigaretten of alcohol.”

Op haar toonbank staan glazen potjes vol cannabistoppen. “Deze Thai Budsaba van het eiland Koh Samui is nogal sterk, deze lichte Blueberry Ghost ruikt naar lychee.” De kwaliteit is volgens haar stukken beter dan die van de geperste blokken marihuana uit Laos die liefhebbers voorheen moesten kopen op straat. De helft van Chopaka’s klanten is toerist, de andere helft Thai. “Nee, dat zijn geen patiënten. De markt voor medicinale cannabis is heel klein.” Zij wijst naar de vele massagesalons (sekssalons, red.) in haar straat. “Ook illegaal, maar dit is Thailand.” Hoe meer coffeeshops en kwekers, denkt de activist, hoe kleiner de kans dat een nieuwe regering de legalisering weer terugdraait na de verkiezingen van volgende maand.

Al snel na de decriminalisering verschenen verontrustende berichten op sociale media: scholieren die op de spoeddienst zouden zijn beland door een overdosis THC (de werkzame stof van cannabis), een gebruiker die zou zijn overleden na een hartaanval, een foto van een kind dat marihuana rookt ging viraal. Geen Thai die gelooft dat coffeeshops louter chronische patiënten bedienen op zoek naar een alternatieve pijnstiller.

Het ministerie van Gezondheid verzon in allerijl aanvullende regels: geen verkoop aan personen jonger dan 20 jaar, of aan zwangere of borstvoeding gevende vrouwen, geen verkoop in de buurt van scholen en tempels, geen marihuana roken in de openbare ruimte. Overtredingen kunnen alleen door zorgambtenaren worden vastgesteld.

“Ik merkte meteen dat het misging”, zegt voorzitter Smith Srisont van de Thaise vereniging van forensisch artsen. De ziekenhuisarts in Bangkok was een van de critici die de Thaise regering voor de rechter daagden in november. “Dit heeft niks te maken met medische cannabis”, zegt hij in een telefonische toelichting. “De legalisering is vooral recreatief.”

Spelregels

Volgens Srisont krijgen Thaise tieners onvoldoende voorlichting over de gevaren van marihuana, zoals de kans op een psychose of epilepsie. “Eerst moeten we voorlichting, regelgeving en handhaving op orde krijgen. Daarna kunnen we pas legaliseren.” Srisont kan geen cijfers geven over cannabisgerelateerde ziekenhuisopnames. “Die krijg ik niet van het ministerie.” Een nieuwe Thaise regering, zo stelt de arts, moet zo snel mogelijk een einde maken aan de chaos.

Dat hopen de verkopers en kwekers trouwens ook. Zij durven niet verder te investeren in coffeeshops of nieuwe kassen, zolang spelregels kunnen veranderen. Daar komt bij, zo stelt productieleider Chalakorn Choomwan van de Amberboerderij aan de rand van Bangkok, dat de prijs van cannabis door de legalisering is gekelderd. “Eerst kregen we 12 euro per gram, nu nog maar 4 euro.” Volgens Choomwan telt Thailand nu al meer dan duizend kwekers. En nog kan het aanbod de vraag niet bijbenen. “Er wordt ook veel illegaal geïmporteerd.”

Zijn Amberboerderij produceert medicinale cannabis in een laboratoriumachtig gebouw op het terrein van een landbouwuniversiteit. Medewerkers in witte pakken en latex handschoenen betreden de kweekruimtes via een luchtsluis en controleren minutieus het licht, de voeding en de chemische samenstelling van de planten. Choomwan: “De kwaliteit van medische cannabis moet constant zijn.” Hij schat die markt op minder dan 1 procent van de recreatieve markt. De 29-jarige teler Latthawat Chaivitnon, staande in een fonkelnieuwe kas buiten de noordelijke stad Chiang Mai, verwacht dat veel kwekers failliet zullen gaan door de lage prijzen. Hij begon zeven jaar geleden stiekem toen zijn moeder kanker kreeg. “Wij bouwen nu buitenkassen om efficiënter te produceren, zonder hoge elektriciteitskosten.”

In de tuin van de blowende motoragent zijn die toekomstzorgen ver weg. De zon gaat onder, een gitarist speelt evergreens en de waterpijp gaat rond. “Cannabismensen zijn anders dan alcoholmensen”, filosofeert de 32-jarige marihuanagebruiker Tittitron. “Relaxter, minder agressief.” Met zijn vrienden bespreekt hij cannabisrassen en herkomstgebieden zoals een ander wijn of koffie. Coffeeshophouder Sutthiporn is blij dat hij eindelijk proeverijen kan organiseren. “Ik hoop wel dat er duidelijkheid komt over de regels. Zelfs als het strenger wordt is dat beter dan deze onzekerheid.” De kans dat marihuana weer illegaal wordt, is volgens hem verwaarloosbaar. “Die tijd is voorbij!”