Presidentsverkiezingen Turkije lijken onbeslist, Erdogan en Kiliçdaroglu accepteren eventuele tweede ronde
De Turkse verkiezingen draaien uit op de voorspelde nek-aan-nekrace tussen huidig president Erdogan en zijn uitdager Kemal Kiliçdaroglu. De kans wordt steeds groter dat geen van de kandidaten meer dan 50 procent van de stemmen krijgt en dat er een tweede stemronde moet komen. Erdogan heeft in de nacht van zondag op maandag laten weten die mogelijkheid te respecteren. Ook Kiliçdaroglu zal een tweede verkiezingsronde aanvaarden.
Met 99 procent van de stemmen geteld staat Erdogan op 49,4 procent van de stemmen, Kiliçdaroglu volgt met 44,96 procent. Dat meldt het hoofd van de Turkse verkiezingsautoriteit YSK, Ahmet Yener, maandagochtend.
De weinige stemmen die nog geteld moeten worden, zouden eerder naar Kiliçdaroglu dan naar Erdogan gaan aangezien ze vooral nog uit de steden moeten komen. Dat zou betekenen dat over twee weken, op 28 mei, een tweede ronde wordt gehouden tussen Erdogan en Kiliçdaroglu. Het zou de eerste keer in de geschiedenis van de republiek Turkije zijn dat er een tweede ronde nodig is. Daarbij valt de derde kandidaat, Sinan Ogan, af: hij eindigde met 5,2 procent van de stemmen.
Erdogan: ‘2,6 miljoen stemmen voorsprong’
Erdogan liet in de loop van de nacht weten dat hij het zal respecteren als er een tweede stemronde wordt uitgeschreven. Wel benadrukte hij tijdens zijn eerste publieke optreden sinds het sluiten van de stemlokalen dat hij een “duidelijke voorsprong” had op Kiliçdaroglu.
“We weten nog niet of er een tweede ronde komt”, aldus Erdogan tegen zijn aanhangers, “maar de wil van het volk moet door iedereen worden gerespecteerd.” Toch gelooft Erdogan dat hij nog in de eerste ronde kan winnen, al kan het nog even duren voor de voorlopige resultaten gepubliceerd worden, waarschuwde hij. Volgens Erdogan loopt hij 2,6 miljoen stemmen voor op zijn rivaal.
‘Zullen tweede ronde winnen’
Ook Kiliçdaroglu zal als het land dat vraagt, een tweede verkiezingsronde aanvaarden. “En we zullen die absoluut winnen”, zei hij in de nacht van zondag op maandag, omringd door vertegenwoordigers van de zes partijen van zijn coalitie. “Erdogan heeft niet het resultaat gehaald waarop hij rekende, ondanks alle beledigingen”, aldus de oppositieleider.
“Als onze natie om een tweede ronde vraagt, dan zullen we de tweede ronde absoluut winnen”, aldus de oppositiekandidaat. “De hang naar verandering in de maatschappij is groter dan 50 procent.” Hij riep zijn aanhangers en de waarnemers van zijn partij op om tot het einde van de telling aanwezig te blijven. “Verlaat nooit de stembussen en de kiescommissies”, zei hij zondagnacht in Ankara. “We blijven tot elke stem geteld is”.
In veel provincies waar de oppositie sterk staat, zijn alle stemmen nog niet geteld, aldus Kiliçdaroglu. Hij verwijt de AKP-partij van Erdogan ook dat, als blijkt dat de oppositie aan de winnende hand is, ze het systeem blokkeren met opeenvolgende bezwaren.
In Ankara waren er bezwaren bij 300 stembussen. In Istanbul bij 780, klinkt het. “Er zijn urnen waar elf keer bewaar werd ingediend. Wat ze blokkeren, is de wil van Turkije. Men zal hiermee niet kunnen verhinderen wat komt”.
‘Veiligheid en stabiliteit’
Ook voor de parlementsverkiezingen claimde Erdogan de overwinning. “Er tekent zich een meerderheid voor de regeringsalliantie af”, klonk het. Volgens de president willen de kiezers “veiligheid en stabiliteit”, waarbij hij zinspeelde op de mogelijkheid dat het parlement en de president elkaar zouden kunnen blokkeren als ze van een andere strekking zijn.
Kopstukken van de oppositie, zoals de burgemeesters van Ankara en Istanbul, stelden eerder zondag dat de data erop wijzen dat Kiliçdaroglu president wordt en dat de cijfers van Turkse staatsmedia genegeerd dienen te worden. Burgemeester Mansur Yavaş van Ankara zei bijvoorbeeld dat nadat 23,87 procent van de stemmen geteld was Kiliçdaroglu al aan de leiding ging. Die laatste is zelf ondubbelzinnig over het verloop van de stemming: “Wij hebben de leiding”, zegt hij in een eerste reactie.
Lees ook
Wat betekent het vriendelijke gezicht van Erdogans tegenkandidaat Kiliçdaroglu voor de wereld?
Zeynep Oral: ‘Ik heb drie militaire staatsgrepen en twee couppogingen meegemaakt. En toch heb ik nooit zoiets gezien als dit’
Als de verenigde Turkse oppositie het haalt, zou dat een krachtig bewijs zijn dat democratieën toch in staat zijn te overleven
Erdogan, die volgens Al Jazeera zondagavond nog een verrassingsoptreden in Istanbul maakte, liet per Twitter weten dat dergelijke reacties over de uitslagen voorbarig zijn en betekenen dat “men zich de nationale wil eigen maakt”. Kiliçdaroglu meldde daarop op Twitter: “We zullen vannacht niet slapen”, terwijl hij waarschuwde dat alle stembiljetten dienen te worden meegeteld.
Zowel supporters van Erdogan als die van Kiliçdaroglu kwamen zondagavond al de straat op om de overwinning te vieren. De enige zekerheid op dat moment was dat de spannende strijd die werd voorspeld er ook effectief lijkt te komen.
Recordopkomst
Het belang van deze stembusgang, waarbij Erdogan voor het eerst sinds jaren een echte uitdager tegenover zich kreeg, was duidelijk ook bij het Turkse volk doorgedrongen. De opkomst lag volgens voorlopige schattingen op bijna 90 procent. Volgens de centrumlinkse Republikeinse Volkspartij (CHP), die een coalitie van oppositiepartijen leidt, is sprake van een recordopkomst. Bij de vorige verkiezingen, in 2018, stemde 86,2 procent van het electoraat.
Ondanks de grote belangen is de stemming volgens Ahmet Yener, het hoofd van de Turkse verkiezingsautoriteit YSK, zonder problemen verlopen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
