Hard tegen onzacht op de politieke congressen

Het ging er hard tegen onzacht aan toe, op de congressen, met vooral uithalen over en weer tussen de N-VA van Bart De Wever en de Open VLD van Alexander De Croo, al had premier Alexander De Croo op dat Groot Liberaal Congres het keer op keer over "wij, liberalen" en moest je met een vergrootglas zoeken naar de huidige partijnaam. En die De Croo wordt het boegbeeld van die liberalen, voor wie daar nog aan mocht twijfelen. 

De N-VA keek met lede ogen naar de "puinhopen van paars-groen", en dat is een verwijzing naar een boek van Geert Bourgeois uit 2002, nog voor de oprichting van de N-VA. Maar de huidige sociaaleconomische puinhopen laten de N-VA geen keuze, zegt Bart De Wever. Er moet na de verkiezingen van 2024 meteen een mini-kabinet worden gevormd, zei de voorzitter van de N-VA in Het Nieuwsblad, met vooral de kabinetten van de vicepremiers. "Je spreekt een aantal minimale doelstellingen af, vooral budgettaire. Intussen vertimmer je het land in de diepte, met een confederale omslag."

Dat is de enige manier om een lange periode van lopende zaken te vermijden, voegde De Wever eraan toe in "De zevende dag", want de sociaaleconomische toestand is zo slecht geworden dat er geen tijd meer te verliezen is. Bart De Wever wil zelf premier worden van dat minikabinet "om zijn verantwoordelijkheid te nemen". Want zo luidt het, de N-VA bewijst elke dag in de Vlaamse regering dat zij wel iets bereikt. "Het contrast tussen het Vlaamse en het federale huishouden kan niet groter zijn", voegt De Wever eraan toe. Al moet "Jan Jambon helaas een schip besturen met zeer balorige matrozen".

Die matrozen van CD&V en Open VLD hebben de N-VA in 2019 verraden, zo denken de Vlaams-nationalisten. In "De ochtend" op Radio 1, bij Michael Van Droogenbroeck, onthulde Theo Francken van de N-VA een deel van de strategie: de Vlaamse regering zou pas gevormd worden ná de federale regering.

En hij legde uit waar die redenering vandaan komt: "Vorige keer hebben CD&V en Open VLD alles gedaan om samen met ons in de Vlaamse regering te zitten. En vervolgens hebben ze ons een dolk in de rug gestoken door zonder ons in een federale regering te stappen, met een Vlaamse minderheid. Dat kunnen we toch geen twee keer over onze kant laten gaan?" Of hoe een politieke strategie soms ook op een afrekening met het verleden lijkt. 

De reacties van CD&V en Open VLD bleven niet uit. Bij "VTM Nieuws" deed CD&V-vicepremier Vincent Van Peteghem erg smalend over het idee dat Bart De Wever premier wil worden: "In 2019 was De Wever kandidaat minister-president, en één dag na de verkiezingen was hij die belofte al vergeten."

Maar vooral bij Open VLD werden alle registers opengetrokken. Het idee om met de PS die confederale staat te bespreken, vergeleek premier De Croo met een plaat die al zo vaak is gespeeld. "Dat is exact wat Einstein "waanzin" noemde. Altijd opnieuw hetzelfde doen, maar toch blijven hopen op een ander resultaat", voegde hij eraan toe.

En daar stopte het niet. De Croo haalde keer op keer uit naar de N-VA en haar voorzitter: "Een verdeeld land kan nooit een sterk land zijn" of nog: "Een politicus die niet in ons land gelooft, zal het ook niet beter maken". Of nog: "Na de Brexit de Vlexit. Dat wordt ongetwijfeld opnieuw een grandioos succes." De conclusie van de premier is: "Achter de roep voor opnieuw een grote staatshervorming, zit maar één strategie en maar één bedoeling: ons land opnieuw lamleggen voor 500 dagen en langer."

Het merkwaardige is dat beide politici, zowel Bart De Wever als Alexander De Croo, de andere verwijten dat ze het land willen lamleggen "voor 500 dagen en langer". De ene wil daarom een mini-kabinet terwijl er onderhandeld wordt, de andere wil een snelle aanpak, "niet met mini-kabinetten, maar met maxi-ambitie en maxiplannen". 

Er was nog een congres van Groen en een CD&V-gezinsdag, met eigen klemtonen natuurlijk: kinderopvang bij CD&V, en Groen dat haar klassieke thema "klimaat en milieu" wil behouden, maar tegelijk ook een partij wil worden die aandacht heeft voor het sociaaleconomische.

"Want de klimaatcrisis is ook een koopkrachtcrisis. En daarom moet er écht klimaatbeleid komen. En moet er klimaatlef komen", zei voorzitter Jeremie Vaneeckhout. Al vecht Groen hier wel tegen de bierkaai: uit de resultaten van "De Stemming" blijkt dat Groen wordt beschouwd als de partij die zich het minst heeft ingespannen om de facturen te verlichten. 

Ook het dossier van de gedetacheerde kabinetsmedewerkers bleef sluimeren. Dit weekend maakte VRT NWS bekend dat ook Jan Jambon een gedetacheerde van Bpost op het kabinet in dienst had genomen, en dat die man werd betaald door Bpost, met een kabinetstoelage er bovenop. Tot nu toe was er in dit dossier geen sprake van een zweem van belangenvermenging, omdat Jan Jambon toen niet bevoegd was voor de Post.

Intussen is het wel duidelijk geworden dat de man wel meewerkte aan de nieuwe postwet. In tegenstelling tot wat Bart De Wever zei in "De zevende dag" is die zweem er nu wel. In 2016 was hij aanwezig op de zogenoemde interkabinettenwerkgroep over de nieuwe postwet. Een Bpost-medewerker bepaalde dus het beleid over Bpost.

Dit is dus de reden waarom Petra De Sutter tot nu toe altijd heeft verwezen naar "gebruiken uit het verleden", en die zijn de reden waarom ze de steun van de hele regering blijft krijgen. Want dit is een wijdverspreid gebruik bij alle partijen. De voorzitter van Open VLD, Egbert Lachaert, zei daarover in "De zevende dag": "Bij een volgende regering zetten we daar beter een limiet op en er moeten ook duidelijke stelregels komen. (...) Je kan niet de belangen vertegenwoordigen van degene waar je vandaan komt."

De vraag is waarom er toch elke keer weer een incident nodig is om zo'n deontologie in te voeren of te versterken.