plusartikels
Justitie
Chemiebedrijf 3M moet Zwijndrechts gezin schadevergoeding betalen
Zullen andere gezinnen na deze uitspraak ook een proces aanspannen? — © mhb
De Antwerpse vrederechter veroordeelt 3M tot een voorlopige schadevergoeding van 2.000 euro, te betalen aan een gezin dat ‘bovenmatige hinder’ ondervond.
Voor het eerst heeft een Antwerpse rechtbank zich uitgesproken over de gevolgen van de activiteiten van het chemiebedrijf 3M, dat in zijn vestiging in Zwijndrecht PFOS produceerde. Dat is een stof die onder meer wordt gebruikt om textiel waterdicht te maken of pannen een teflonlaag te geven, en maakt deel uit van de PFAS-familie. Die ‘forever chemicals’ breken nauwelijks af in het milieu en worden in recente studies gelinkt aan mogelijke risico’s voor de gezondheid, zoals een verstoorde hormoonbalans en een verhoogd risico op kanker.
3M moet aan een Zwijndrechts gezin 2.000 euro schadevergoeding betalen, oordeelde de Antwerpse vrederechter maandag. Dat bedrag wordt verhoogd met de gerechtelijke interesten. 3M kan nog beroep aantekenen tegen het vonnis. De definitieve schadevergoeding kan ook een stuk hoger liggen.
De uitspraak is opmerkelijk omdat ze de affaire rond 3M en PFAS, die twee jaar geleden losbarstte, herleidt tot de essentie: hebben de activiteiten van de multinational nadelige gevolgen voor de omwonenden, ‘de buren’?
De zaak werd aangespannen door Kurt Verstraete en Isabel De Bosschere, die drie maanden geleden naar de rechtbank stapten in een zaak van burenhinder. Het koppel woont met twee kinderen op ongeveer een kilometer van de 3M-site. ‘Zowel in de tuin als in het lichaam van de gezinsleden werden hoeveelheden PFAS aangetroffen die abnormaal hoog zijn’, staat in het vonnis.
Duidelijke verontreiniging
De provisionele schadevergoeding van 2.000 euro wordt toegekend op basis van ‘bovenmatige burenhinder’. ‘Die bestaat erin dat de normale ongemakken van het nabuurschap worden overschreden’, vindt de vrederechter. ‘Dat 3M een vergunning had voor zijn activiteiten, sluit niet uit dat er sprake kan zijn van bovenmatige burenhinder. Er is verontreiniging die hinderlijk is voor de buur, en die hinder is bovenmatig, aangezien de vastgestelde PFAS-waarden in het gebied waar eisende partijen (het gezin, red.) wonen, abnormaal hoog zijn. Die verhoging, en dus ook de hinder, is te wijten aan 3M.’
In zijn verweer zei 3M dat de vrederechter niet kon oordelen over de zaak, en dat de eis om schadevergoeding van het gezin ongegrond was.
Eind april bleek nog uit een studie die het departement Omgeving van de Vlaamse overheid liet uitvoeren, dat driekwart van de tieners rond de fabriek van 3M in Zwijndrecht te veel schadelijke PFOS in het lichaam heeft. Die en andere stoffen verstoren hun hormonen, groei en immuniteit.
De vraag is nu wat deze zaak betekent voor de toekomst. Houdt de beslissing stand bij een eventueel beroep, en geeft dit andere gezinnen een zetje om ook een proces aan te spannen? In de Verenigde Staten zijn er al duizenden aanklachten tegen 3M vanwege het gebruik van PFAS. De chemiereus is er verwikkeld in een voortdurende juridische strijd over vervuiling met de forever chemicals en de mogelijke gezondheidseffecten ervan.
