“Het belangrijkste was dat iedereen zijn mond hield”: hoe verhuis je 15 miljard aan goud en geld, zoals Nederland deed?

Het Nederlandse ‘appeltje voor de dorst’, zoals divisiedirecteur Coen Voormeulen van de Nederlandsche Bank (DNB) het noemt, ligt nu veilig opgeslagen in het nieuwe en extreem streng beveiligde Cashcentrum op het defensieterrein Camp New Amsterdam in Zeist, bij Utrecht.

In totaal 14.166 klompen goud van ongeveer 12,5 kilo per stuk en nog eens 1.006 bakken en kisten met gouden munten zijn van Haarlem naar Zeist gebracht. In totaal 200.000 kilogram goud met een waarde van 10,4 miljard euro. Daarnaast werd ook de strategische voorraad bankbiljetten, nog eens 4,5 miljard euro, verhuisd.

Het Cashcentrum, met kluisdeuren van wel dertig centimeter dik, was al een jaar klaar. Maar de verhuizing van het goud en geld moest eerst tot in de kleinste puntjes worden voorbereid. In het grootste geheim.

Want potentiële overvallers hadden het wellicht maar al te graag geweten om de slag van hun leven te kunnen slaan. Al hadden ze weinig kans, zo maken ze zich bij de Koninklijke Marechaussee sterk. Want niets werd aan het toeval overgelaten.

Zo een verhuisoperatie is zowel wat veiligheid als logistiek betreft erg duur, zegt Geert Sciot van de Nationale Bank van België. Het waren dan ook geen stoelen en kasten.

Vluchtwegen

“Dergelijke opdrachten vragen een lange voorbereiding. Alles wordt tot in de kleinste details uitgeschreven. Voertuigen, soort bewapening, routes, vluchtwegen, bewaking onderweg. Voor alles wat er zou kunnen gebeuren, wordt er een noodscenario geoefend”, zegt een bron bij de federale politie. En minstens zo belangrijk: hoe minder mensen vooraf op de hoogte zijn van dergelijke megaoperaties, hoe beter.

De verhuizing in Nederland gebeurde met gepantserde vrachtwagens die begeleid werden door anonieme politiewagens met zwaarbewapende elite-agenten met kogelwerende vesten aan. Waar het goud passeerde, werden kruispunten afgezet en een helikopter volgde alles vanuit de lucht. Maar ook langs het parcours lagen er overal agenten op de loer.

Blijft de vraag of wij hier in België ook zo veel goud hebben. Want de 200 ton nu in Zeist ligt opgeslagen, is maar een deel van de totale Nederlandse goudvoorraad. De rest (zo’n 400 ton) ligt in New York, Londen en Canada. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gingen de nazi’s ook nog eens met 60 ton aan goudklompen aan de haal en die hebben onze noorderburen nooit kunnen recupereren.

Meeste Belgische goud ligt in Londen

De Nationale Bank van België heeft een totale goudreserve van ‘maar’ 227 ton. Dat was ooit veel meer maar eind jaren ‘80 heeft de politiek beslist om zo’n 1.000 ton goud geleidelijk aan te verkopen om de overheidsschuld te verlagen in aanloop naar de invoering van de euro.

Dat goud ligt voor het grootste gedeelte in buitenlandse kluizen, zegt Geert Sciot van de Nationale Bank van België.“Het grootste deel is opgeslagen bij de Bank of England in Londen. De rest ligt bij Bank of Canada en in het Zwitserse Bazel. Slechts een klein gedeelte wordt in eigen land bewaard.”

Ons land heeft, in tegenstelling tot Duitsland en Polen die een paar jaar geleden een groot deel van hun goudvoorraden uit het buitenland terughaalden, geen plannen in die richting. In het nieuwe Cashcenter in Zellik zou dat nochtans perfect kunnen opgeslagen worden.