"Hij is een van de paradepaardjes van de VUB": VRT NWS sprak met ex-medewerkster die grensoverschrijdend gedrag al jaren geleden meldde

Wat wist de VUB wanneer over de professor die nu in opspraak gekomen is na een melding over grensoverschrijdend gedrag? De vraag dringt zich op, nu VRT NWS kon spreken met iemand die al jaren geleden een eerste melding deed. "De dader is een van de paradepaardjes, men neemt de professoren in bescherming." In een mail die naar de VUB-studenten gestuurd werd, belooft rector Jan Danckaert beterschap. Hij laat weten dat er momenteel 5 tuchtdossiers lopen.

"Dit is niet het eerste slachtoffer", begint onze getuige. Ze werkte vele jaren voor de VUB en werd jaren geleden al gecontacteerd door iemand die zei slachtoffer te zijn van de professor die nu in opspraak gekomen is. Aan VRT NWS doet ze anoniem haar verhaal.

"In 2020 heb ik melding gedaan met de vraag van een slachtoffer om er iets aan te doen. En dat was niet het eerste slachtoffer, ook in 2016 was er al een melding. Ik heb direct de personen ingelicht die zich daar intern mee bezighouden."

Ze is dan ook verbaasd dat er nu pas een vooronderzoek is gestart. "Pas op het moment dat het in de pers komt, is er plots sprake van een vooronderzoek." Volgens onze getuige is er ook een lijst opgesteld van alle betrokken slachtoffers, en gaat het al zeker om 7 mensen. 

Men neemt de professoren in bescherming, te veel in bescherming.

Volgens haar zijn er in 2020 wel gesprekken geweest, maar is daar niet verder op doorgegaan. "Eigenlijk heeft men de prof gerust gelaten en is het zoveelste slachtoffer moeten afdruipen. Intern heeft men de touwtjes in handen, diegenen die hierover moeten oordelen kunnen het vaak goed vinden met de leidinggevende en kijken met een andere bril - en met vooroordelen - naar slachtoffers."

Volgens haar gaat het vaak over doctoraatsstudenten of secretariaatsmedewerkers. "Zij hebben in de ogen van de leidinggevenden nog niet veel bijgedragen aan de universiteit. De dader daarentegen heeft hoog aanzien, heeft zijn strepen verdiend. Men neemt de professoren in bescherming. Te veel in bescherming."

Zowel voor eventuele daders, als voor slachtoffers is het een slechte zaak dat het zo lang blijft duren. "Als iets niet duidelijk of uitgesproken is, blijft er altijd een waas hangen, ook als de dader geen dader is. Iedereen wil snel weten waar die aan toe is. Een doctoraatsstudent van wie de gezondheid én de carrière bedreigd is. Dat die weet waar ie aan toe is. Want als die weg moet, is de carrière gebroken. En ook voor een eventuele dader zijn er de roddels, hij of zij wordt misschien op non-actief gezet, het imago wordt geschaad. Waarom moet dat toch zo lang duren?"

Iedereen is nu gelaten, omdat iedereen denkt dat er toch niks mee gebeurt

Als oplossing verwijst zij naar het extern meldpunt. "Iedereen is nu gelaten, omdat iedereen denkt dat er toch niks mee gebeurt. Als mensen toch nog durven, moet dat in veilige omgeving gebeuren. Niet in een toxische omgeving, waar men niet weet of een dossier eerlijk behandeld wordt, waar men niet weet of men met een neutrale bril kan kijken, of dat er intriges spelen. Waar men een eerlijke kans maakt op een beetje rechtvaardigheid."

VUB: "We nemen elke klacht zeer ernstig"

VUB-woordvoerder Nathalie Vlaeminck benadrukt nog eens dat "elke melding rond grensoverschrijdend gedrag zeer ernstig genomen wordt". "Een onafhankelijke onderzoeksinstantie verzamelt belastende en ontlastende elementen, dat dan in een adviesrapport gegoten wordt. Dat wordt dan overgemaakt aan de rector, die kan doorverwijzen naar de tuchtcommissie." 

De universiteit laat in een mail aan studenten weten dat ze in het oog van een mediastorm staat na verschillende getuigenissen over grensoverschrijdend gedrag van professoren tegenover doctoraatsstudenten en andere studenten en collega's. Ook hier benadrukt de VUB dat ze elke melding en klacht ernstig neemt. Rector Jan Danckaert benadrukt: "Laat ik heel duidelijk zijn: voor geen enkele vorm van grensoverschrijdend gedrag is er plaats aan onze universiteit." Hij laat ook weten dat er intussen in totaal vijf dossiers zijn waarin een tuchtonderzoek gevoerd is. 

Onze kordate aanpak van vandaag biedt jammer genoeg weinig genoegdoening voor de melders van zaken uit het verleden die al lang aanslepen

VUB-rector Jan Danckaert in een mail aan studenten

"Onze kordate aanpak van vandaag biedt jammer genoeg weinig genoegdoening voor de melders van zaken uit het verleden die al lang aanslepen. Daardoor hebben zij het gevoel er nog altijd alleen voor te staan en weinig gehoor te krijgen. Vaak waren deze klachten tot voor kort nog niet tot bij mij geraakt of werd er, te goeder trouw, getracht te remediëren in de betrokken faculteit, dienst of onderzoeksgroep. Feit is dat de melders zich niet gehoord voelden. En terecht, want vanuit de universiteit ontbrak het kader om passend en doortastend op te treden." Danckaert belooft dan ook om hier paal en perk aan te stellen. 

Het is niet de eerste keer dat dit soort verhalen naar buiten komen. Hoe komt het toch, dat zo'n cultuur blijft bestaan? "Een institutionele cultuur verandert niet snel. Ik denk dat we nog maar aan het begin staan van een wijde bewustwording", vertelt Sofie Avery, die onderzoek doet naar machtsmisbruik, op Radio 1.

"Er heerst een sterke hiërarchie, en er is een wijdverbreide zwijgcultuur. Mensen worden niet aangemoedigd om naar buiten te treden als er iets gebeurt. Het is een hele grote stap om zoiets te melden." Zij denkt dat er vooral nood is aan onafhankelijkheid. "De vraag om een onafhankelijk meldpunt en onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in het hoger onderwijs is steeds prangender. De vraag is waarom dat uitblijft."

BEKIJK - "Als een prof een paradepaardje is, gaan ze met een gekleurde bril het dossier behandelen":

Videospeler inladen...

Meest gelezen