Vlaamse bedrijven smeken om werkkrachten van buiten Europa

Het blijft ongekend krap op de Vlaamse arbeidsmarkt. Gemiddeld genomen zijn er per openstaande vacature bij de VDAB minder dan twee werkzoekenden. Wil Vlaanderen de tekorten op de arbeidsmarkt terugdringen, dan moeten er veel meer werkkrachten buiten Europa gezocht worden – zo klinkt het stellig in een nieuw rapport van de Adviescommissie Economische Migratie, waarin zowel de werkgevers als de vakbonden zetelen.

Concreet vragen de bedrijven en vakbonden om voor 51 bijkomende beroepen economische migratie makkelijker te maken, zodat bedrijven kandidaten kunnen zoeken buiten de EU. Het gaat onder meer om een resem technische beroepen, zoals chauffagisten, stukadoors, elektrotechnici en lassers. Maar ook voor begeleiders in de kinderopvang moet buiten Europa gekeken worden, klinkt het. Al wordt dat lastig, want die begeleiders moeten natuurlijk wel Nederlands kunnen praten.

Het is de paradox van de Vlaamse arbeidsmarkt. De regering slaagt er maar niet in om de werkzaamheidsgraad op te krikken naar de verhoopte 80 procent. Van de 25- tot 64-jarigen werkt er vandaag 75,4 procent. Dat betekent dat er nog veel mensen aan het werk kunnen, zeker wanneer je dat vergelijkt met de omliggende landen. Een aantal onderzoekers en professoren van de UGent doorplozen, onder de noemer UGent@Work, de meest recente Eurostat-cijfers: slechts een handvol andere Europese landen doet het slechter dan België, waaronder Roemenië, Kroatië en Italië. Een buurland als Nederland, daarentegen, kan een werkzaamheidsgraad van 83,2 procent voorleggen.

IJdele hooop

We kunnen niet anders dan mensen van buitenaf aantrekken als we de arbeidsmarkt enigszins willen afkoelen, is de conclusie van de adviescommissie. Het is volgens de commissie namelijk ijdele hoop dat Vlaanderen die knelpuntberoepen de komende jaren zelf voldoende ingevuld krijgt. Bijvoorbeeld omdat de bevolking op beroepsactieve leeftijd op dit moment krimpt. Maar ook het beleid speelt een rol: de regering wil de komende decennia massaal gebouwen en woningen in Vlaanderen renoveren. Daarvoor zullen de 17.000 tot 20.000 extra werkkrachten nodig zijn in de bouwsector, met heel specifieke en technische profielen.

Ook in Brussel, Wallonië en elders in Europa zullen er volgens de bedrijven niet genoeg gekwalificeerde werknemers te vinden zijn om de uitdagingen het hoofd te bieden. In principe kunnen bedrijven voor de genoemde beroepen al werkkrachten buiten Europa zoeken, maar dan moeten ze kunnen aantonen dat ze hier echt niemand vinden. En dat kost veel tijd. Een versnelde procedure is enkel mogelijk als er in elf andere Europese landen een tekort is aan hetzelfde profiel. Maar dat is onlogisch, zegt de adviescommissie: andere landen hebben misschien geen tekorten, maar vaak hebben ze ook geen mensen op overschot die wij in dienst zouden kunnen nemen.