Wat hoopt Stijn Vercruysse voor Afrika?
Stijn Vercruysse is journalist buitenland bij VRT Nieuws en volgt onder meer Afrika.
In Afrika wordt het nooit wat. Miljoenen mensen lijden er aan honger, dictators klampen zich vast aan de macht en verkiezingen ontaarden in orgieën van geweld, terreurorganisaties zaaien dood en verderf, en stammen proberen elkaar uit te moorden. Voor Afrika is er geen hoop meer…
Ik kan u niet kwalijk nemen dat dat is wat u denkt… na wat u al allemaal over u heen heeft gekregen de afgelopen maanden: miljoenen Nigerianen, Somaliërs en Zuid-Sudanezen die balanceren op de rand van de hongersnood; presidenten van Congo, Rwanda, Burundi die hun ambtstermijnen vermenigvuldigen, terreurorganisaties als Boko Haram en Al Shabaab die schoolmeisjes ontvoeren en aanslagen plegen en een Zuid-Soedanese president en vicepresident die hun macht misbruiken om hele populaties tegen elkaar op te zetten. Je zou van minder moedeloos worden.
Niet overal ellende
Maar Afrika is geen land. Niet overal in Afrika heerst honger. Niet overal in Afrika is er oorlog, geweld en ellende.
Terwijl de Burundezen zich hebben moeten neerleggen bij een nieuwe ambtstermijn van president Nkurunziza, hebben de Gambianen hún dictator de deur gewezen bij verkiezingen. En toen die (Yahya Jammeh) niet wilde opstappen, heeft de Unie van West-Afrikaanse landen hem tot opstappen gedwongen, zonder ook maar één druppel bloed te vergieten. Dat geeft mij hoop.
Terwijl de leiders van Zuid-Soedan er inderdaad een potje van maken, is er in Somalië – dat andere ‘gefaalde’ land, bekend van hongersnoden en burgeroorlogen – een president verkozen (met de leuke bijnaam “Farmajo”, omdat hij van kaas houdt) waarin alle waarnemers vertrouwen hebben. Hij zou wel eens de man kunnen zijn die weer voorspoed brengt in Somalië. Dat geeft mij hoop.
Functionerende democratieën en economische groei
Terwijl ze in datzelfde Somalië dan weer tevergeefs vechten tegen de ergste droogte in tientallen jaren, zijn ze die strijd (tegen dezelfde droogte dus) in bepaalde gebieden in Kenia en Ethiopië (buurlanden!) aan het winnen. Daar dreigt geen hongersnood en dat geeft mij hoop.
Terwijl terreurorganisaties als Al Shabaab en Boko Haram nog steeds angst en terreur zaaien, verliezen ze wel terrein. Ze slagen er almaar minder in om de hearts and minds te winnen. Dat geeft hoop.
Elk jaar leven meer Afrikanen in functionerende democratieën, waar de macht na eerlijke verkiezingen geweldloos overgaat naar de oppositie. De Wereldbank en het IMF voorspellen opnieuw een sterke economische groei voor heel wat Afrikaanse landen. De middenklasse groeit gestaag. Het kán, in landen die een degelijke fiscale en monetaire politiek voeren, waar regels nageleefd worden, waar sterke openbare instellingen zijn, en die politiek stabiel zijn.
Mijn hoop is dat de Gambiaanse opposanten de Burundezen inspireren. Dat de Liberiaanse presidente Ellen-Johnson Sirleaf - die haar maximaal aantal mandaten níet zal verlengen - de machthebbers in Kigali en Kinshasa aan het denken zet. Dat de economische groeicijfers in Ivoorkust en Tanzania buitenlandse investeerders overtuigen. Dat multinationals kansen zien in de snelst groeiende werknemers- en consumentenmarkt ooit, en dat ze de spectaculaire bevolkingsgroei niet als een bedreiging zien.
Ik hoop vooral ook dat de wereld het hoofd niet blijft wegdraaien voor de achterblijvers, de allerarmsten, diegenen die door hun leiders worden ingezet in wreedaardig machtsspelletjes, de slachtoffers van klimaatverandering, de honderdduizenden die niet alleen dit jaar, maar elk jaar honger hebben. Vele landen in Afrika en hun inwoners bewijzen dat er wel degelijk veel hoop is.