Direct naar artikelinhoud
UpdateGriekenland

Zittend premier wint Griekse verkiezingen en stuurt aan op tweede ronde: ‘Groen licht van burgers om alleen te regeren’

De Griekse premier Kyriakos Mitsotakis zwaait naar aanhangers nadat hij gestemd heeft in Athene.Beeld ANP / EPA

Zittend premier Kyriakos Mitsotakis heeft zondag de zege van zijn conservatieve partij bij de Griekse verkiezingen opgeëist. Hij spreekt van een klinkende overwinning die volgens hem de weg opent naar een tweede stemronde, waarin de partij een absolute meerderheid zou kunnen behalen. De Grieken lijken de recente treinramp en het afluisterschandaal vergeten.

De winst van de zittende premier zou net niet groot genoeg zijn voor een absolute meerderheid. Met 82 procent van de stemmen geteld, zou hij uitkomen op 145 zetels waar hij er 151 nodig heeft. Om te mogen regeren zou hij dus een coalitie moeten vormen met bijvoorbeeld de nummer twee (het radicaal-linkse Syriza) of drie (het socialistische Pasok). Maar dat lijkt niet waar Mitsotakis op uit is: zijn Nieuwe Democraten (Nea Dimokratia) willen alleen regeren.

Dat betekent dat de premier waarschijnlijk zal aansturen op een tweede ronde in juli. Dankzij een wijziging van de kieswet kan zijn partij daarbij wél een absolute meerderheid halen, omdat de winnende partij automatisch 50 zetels cadeau krijgt. Die winstbonus werd door zijn voorganger Alexis Tsipras nog uit de kieswet geschrapt omdat hij ondemocratisch zou zijn, maar Mitsotakis voerde hem tijdens zijn regeerperiode weer in.

‘Groen licht om alleen te regeren’

Mitsotakis stelt dat de uitslag “het bewijs is dat Nea Dimokratia groen licht van de burgers krijgt om alleen te regeren”, stelt Mitsotakis. “Alleen regeren is de enige manier om de hervormingen die wij plannen, en die het land nodig heeft, door te voeren.”

De kiezers hebben Nea Dimokratia beloond voor de vooruitgang die het land de afgelopen vier jaar geboekt heeft, klinkt het. “En ze vragen dat we nog sneller en met moedige hervormingen te werk gaan.” Hij legt ook uit dat een tweede ronde nodig is om een absolute meerderheid te krijgen die noodzakelijk is om een stabiele regering te vormen.

‘Griekse Watergate’

Dat Mitsotakis de stembusgang zo soeverein zou winnen, leek enkele maanden geleden nog ondenkbaar. Zijn rechts-conservatieve regeringspartij zakte toen in de peilingen omdat zij verantwoordelijk werd gehouden voor de grootste treinramp uit de Griekse geschiedenis. Bij een botsing van een passagierstrein op een goederentrein kwamen eind februari 57 mensen om. Grieken gingen massaal de straat op om te protesteren tegen de erbarmelijke staat van de infrastructuur en voorzieningen.

Maar Mitsotakis veerde razendsnel weer terug. Zoals hij dat ook deze zomer deed toen uitlekte dat tientallen Grieken, onder wie kritische journalisten en de leider van oppositiepartij Pasok, werden afgeluisterd door de inlichtingendiensten. Vanwege deze ‘Griekse Watergate’ moest de secretaris-generaal van Mitsotakis, eveneens zijn neef, het veld ruimen. Maar Mitsotakis zelf bleef schijnbaar ongedeerd op het pluche.

Een van snelste groeiers van Europa

Die vergevingsgezindheid van de Grieken heeft mogelijk te maken met de wederopstanding die de Griekse economie onder zijn bewind meemaakte. Toen de voormalig zakenbankier aantrad, was Griekenland nog het probleemkind van Europa, nu is het een van de snelste groeiers. De werkloosheid daalde van 25 procent in 2015 naar bijna 11 procent nu. Bovendien wist de zittende regering de migratiecijfers flink terug te brengen. Daarbij schuwde het omstreden middelen zoals illegale deportaties (ook wel pushbacks genoemd) niet.

Hoewel lang niet alle Grieken even uitbundig hebben geprofiteerd van Mitsotakis’ beleid, zal het alternatief voor hen waarschijnlijk nog minder aantrekkelijk hebben geleken: teruggaan naar de Syrizapartij van ex-premier Alexis Tsipras. Want het Griekse geheugen mag dan vergevingsgezind zijn als het op afluisterschandalen en treinrampen aankomt; velen zijn de bange dagen onder diens linkse regering niet vergeten. Toen moest er van de Europese schuldeisers radicaal bezuinigd worden, in ruil voor 86 miljard euro aan noodhulp.