plusartikels
PFAS
Actiegroep Darkwater verenigt buren in collectieve procedure tegen 3M
© Fred Debrock
Burgercollectief Darkwater 3M hoopt buren te verenigen in een collectieve procedure, na een eerste veroordeling van 3M wegens burenhinder. Wie binnen een straal van 15 kilometer woont, kan zich aansluiten.
De actiegroep ‘Darkwater 3M’ maakte maandagochtend op een persconferentie haar juridische plan bekend om de chemiereus 3M in Zwijndrecht aansprakelijk te stellen voor de verspreiding van de chemische stof PFAS. Het collectief zegt ongeveer 400 omwonenden van de fabriek te vertegenwoordigen. Nadat het in de buurt wonende gezin van Kurt Verstraete zijn rechtszaak tegen 3M heeft gewonnen, kan de tweede fase van start gaan: een collectieve procedure van alle slachtoffers om 3M aansprakelijk te stellen voor burenhinder.
De groep kondigt aan dat ze met een basisgroep van slachtoffers 3M zal dagvaarden voor de vrederechter en dat andere slachtoffers zich bij de procedure kunnen aansluiten. Iedereen die binnen een straal van 15 kilometer woont en ‘bovenmatige hinder’ ondervindt, kan zich aanmelden. Het kan gaan om te hoge PFAS-waarden in het bloed of in zijn bezittingen, zoals te hoge bodemwaarden.
‘3M ontkent en minimaliseert nog steeds de zaken, en weigert haar verantwoordelijkheid te nemen’, zegt Verstraete. ‘Wellicht gaat ze voor een verjaring, maar wij willen dat bovenmatige hinder wordt gecompenseerd.’
Schikking of rechtszaak
De advocaten noemen de zaak een ‘mass action’. ‘Dit is geen class action, maar een mass action, wat maakt dat je actief moet instappen’, zegt advocaat Geert Lenssens. ‘Vermoedelijk zal dat rond de 150 euro kosten, maar een rechtsbijstandsverzekering kan mogelijk ook tussenbeide komen.’
‘Met een eigen advocaat een zaak starten kan ook altijd, maar door samen te werken worden de kosten peanuts’, benadrukt zijn confrater Laurent Arnauts.
Als eerste optie wil de actiegroep via een bemiddelingspoging een schikking met 3M afdwingen. Als mediatie geen oplossing brengt, kan de procedure verder voor de rechter komen. De advocaten roepen 3M op diens verantwoordelijkheid te nemen. ‘Ga ofwel in mediatie of hou de eer aan uzelf en stop de productie van PFAS eind 2023 en keer in een straal van 15 km aan elke inwoner een voorschot van 500 euro uit’, aldus Lenssens nog.
De advocaten menen dat voor 3M een schikking voordelig kan uitkomen omdat ze dan ‘snel’ van juridische procedures vanaf zijn. Ze wijzen erop dat aandeelhouders of eventueel ook kandidaat-overnemers niet graag onzekerheid hebben.
Provisionele schadevergoeding
Met hun plan bouwt de groep voort op de veroordeling v an 3M door de Antwerpse vrederechter. Die oordeelde dat het gezin Verstraete een provisionele schadevergoeding krijgt van 2.000 euro – die later nog kan oplopen als er meer schade blijkt te zijn. Zowel in het bloed als in de tuin van het gezin werden erg hoge concentraties PFAS aangetroffen.
De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) zet de grens voor PFAS op 6,9 microgram per liter bloed. Kurt Verstraete zat boven de 1.000, zijn zoon op 600, zijn dochter op 300, zijn vrouw op 750. De vrederechter stelde dat het feit dat 3M een vergunning had voor zijn activiteiten ‘bovenmatige burenhinder’ niet uitsluit.
