(Alweer) nieuwe start voor euthanasieproces over dood van Tine Nys: wat kunnen we verwachten?

Het proces dat vandaag in Dendermonde start, heeft maar één beklaagde: Joris Van Hove. Hij was de arts die op 27 april 2010 de euthanasie op Tine Nys uitvoerde. De 38-jarige vrouw uit Sint-Niklaas had daarom gevraagd, op basis van jarenlang psychisch lijden. 

In januari 2011 dient één van de zussen van Tine Nys een klacht in bij de onderzoeksrechter. Volgens haar is de euthanasie niet correct uitgevoerd, en zijn de voorschriften in de euthanasiewet niet nageleefd. Er volgt een gerechtelijk onderzoek, dat lang duurt, maar uiteindelijk komt het toch tot een assisenproces tegen 3 dokters: behalve Joris Van Hove staan ook de 2 artsen terecht die een advies hebben uitgebracht over de euthanasie-aanvraag. Ze komen voor het hof van assisen in Gent omdat er voor inbreuken tegen de euthanasiewet maar één straf voorzien is: een proces wegens gifmoord.

Na een lang en erg beladen proces spreekt het assisenhof de drie dokters vrij. Ze zijn onschuldig aan gifmoord. Maar later oordeelt het Hof van Cassatie dat het assisenhof niet goed heeft uitgelegd waarom Joris Van Hove is vrijgesproken. Het proces tegen hem moet dus worden overgedaan, maar alleen op burgerlijk gebied. Dat wil zeggen dat hij definitief onschuldig is aan gifmoord, maar dat er wel nog kan worden beslist dat hij een fout heeft gemaakt en een schadevergoeding moet betalen aan de familie van Tine Nys. 

Dat proces begint op 11 mei 2021, maar op 12 oktober 2021 wordt het stilgelegd. De rechtbank in Dendermonde wil eerst vragen stellen aan het Grondwettelijk Hof.

Het Grondwettelijk Hof moet in de gaten houden of wetten in ons land niet strijdig zijn met de Grondwet. Zo kan een rechtbank aan het Hof vragen om een concrete wet te beoordelen. Want je kunt als rechtbank moeilijk iemand veroordelen op basis van een wet die ongrondwettelijk blijkt te zijn.

In dit geval vroegen de rechters in Dendermonde zich af of het wel oké was dat er op alle inbreuken tegen de euthanasiewet maar één gevolg mogelijk was: een assisenproces wegens gifmoord. Een jaar later, in oktober 2022, antwoordt het Grondwettelijk Hof dat dat inderdaad een probleem is: er zou een onderscheid moeten zijn tussen een dokter die een euthanasie uitvoert waar een patiënt geen recht op heeft, en een dokter die de procedure niet helemaal correct volgt. Daar zouden verschillende straffen op moeten staan, terwijl dokters nu in alle gevallen een levenslange celstraf kunnen oplopen.

Volgens Walter Van Steenbrugge, de advocaat van dokter Van Hove is het duidelijk dat zijn cliënt nu opnieuw moet worden vrijgesproken: "Er is geen wettelijke basis om hem te veroordelen", meent Van Steenbrugge. Volgens hem heeft het Grondwettelijk Hof duidelijk gemaakt dat het euthanasieproces er nooit had mogen komen. Maar de familie van Tine Nys ziet dat anders. Volgens hun advocaat Joris Van Cauter zijn de voorschriften van de euthanasiewet duidelijk niet nageleefd, en is er slordig omgesprongen met haar leven. Zij vragen daarom een veroordeling. Niet om een schadevergoeding te krijgen, zeggen ze, wel omdat dan juridisch vast zou staan dat er een fout is gemaakt.

De twee partijen hebben intussen nieuwe conclusies ingediend en zullen vandaag pleiten. Over enkele weken zal de rechtbank beslissen hoe deze zaak afloopt.