Steeds meer Belgen vinden hun weg naar ETF’s: wat zijn ze? En zijn ze een goed alternatief voor het spaarboekje?

Wat is een ETF?

Warren Buffett is niet enkel bekend als een van ’s werelds succesvolste beleggers, hij slaagt er ook als geen ander in om complexe materie te verwoorden in simpele richtlijnen. Een van Buffetts bekendste adviezen is de raad die hij zijn vrouw heeft meegegeven voor het geval hij zelf overlijdt: namelijk om de erfenis niet te investeren in zijn beleggingsvennootschap, maar 90 procent ervan te steken in een zogenaamde Exchange Trade Fund (ETF) op basis van de S&P500, de index van Standard and Poor’s met de 500 grootste Amerikaanse bedrijven.

“Zo’n ETF is eigenlijk identiek hetzelfde als een beleggingsfonds, maar dan een dat je zelf kan kopen op de beurs in plaats van dat je het koopt via de bank of een andere fondsbeheerder”, zegt Tim Nijsmans, oprichter van de Vermogensgids en docent private banking aan de Arteveldehogeschool.

Een ETF is dus een beleggingsvehikel dat een beursindex of korf aan aandelen, munten, grondstoffen, of wat dan ook volgt. Om bij het voorbeeld te blijven: een tracker op basis van de S&P500 koopt aandelen van alle bedrijven daarin. Mensen die zo’n ETF kopen, volgen met andere woorden de beurs. Vandaar dat ETF’s ook weleens trackers, volgers, genoemd worden. Initieel waren ze vooral bedoeld om aandelenindexen te volgen. Nu bestaan er enorm veel verschillende vormen: sommige ETF’s hebben een geografische focus, andere een thematische.

Waarom zou iemand trackers kopen?

Kort samengevat: het is goedkoper dan investeren in een beleggingsfonds en vooral een stuk eenvoudiger. “Het is verdorie moeilijk om de volgende Microsoft, Apple of Tesla zelf te gaan ontdekken”, zegt oprichter van Spaarvarkens.be en financieel expert Pascal Paepen (KU Leuven / Thomas More). “Veel mensen die beginnen met beleggen denken nog dat ze erin zullen slagen.”

Tot ze erachter komen dat het haast onmogelijk is om de beurs te verslaan. Zeker voor wie niet dag in, dag uit bezig is met het lezen van kwartaalrapporten is het gewoon simpeler om te investeren in alle aandelen van een index. Wie zo’n tracker koopt, investeert dus meteen ook erg gespreid - sowieso een van de vuistregels voor beginnende beleggers.

Doordat een tracker eigenlijk gewoon een index of markt volgt, heeft die overigens geen tien analisten nodig die dagelijks kwartaalrapporten uitpluizen zoals bij een beleggingsfonds. Daardoor is een ETF vaak goedkoper en kosten transacties niet meer dan enkele euro’s. “Voor een beleggingsfonds betaal je al snel 1,5 procent tot 2 procent per jaar”, zegt Nijsmans. “En dat voor een fonds dat de markt toch meestal niet kan kloppen.” Want dat is wellicht het grootste voordeel van trackers: niet alleen behalen ze op de lange termijn ongeveer hetzelfde rendement als beleggingsfondsen, vaak verslaan ze die ook.

Hoe begin ik eraan?

Er zijn verschillende financiële makelaars, zoals beleggingsplatformen van banken of steeds populairdere beleggingsapps, die trackers aanbieden. Al is het een beetje een zoektocht om daarin een weg te vinden. Toch is dat noodzakelijk: elke makelaar biedt andere instap- en transactiekosten aan. Goed informeren is dus belangrijk. Dat geldt ook inhoudelijk voor de keuze van welke tracker iemand koopt: er zijn duizenden opties.

Ondanks die initiële zoektocht vinden steeds meer (jonge) mensen hun weg naar ETF’s. Volgens BlackRock, ’s werelds grootste aanbieder, groeide de markt vorig jaar met 8 procent. Ook bij Test-Aankoop zegt men steeds meer vragen over ETF’s binnen te krijgen van lezers. “Eigenlijk is het een vorm van passief beleggen die in de Verenigde Staten en Canada al langer gekend is en nu ook bij ons doorbreekt”, zegt Nijsmans.

Zijn er dan geen nadelen aan verbonden? Jawel, die zijn er zeker. Eerst en vooral blijft dit een beleggingsproduct: de waarde ervan kan ook naar beneden gaan. De grote spreiding van aandelen betekent ook dat monsterwinsten uitgesloten zijn. Daarnaast blijven voor elke verkoop en aankoop transactiekosten opduiken. Lees: voor wie van plan is om zeer actief bezig te zijn met zijn beleggingen, is een tracker niet het slimste idee. Bedoeling van het product is eerder om in een keer een bedrag van enkele honderden tot duizenden euro’s te investeren en dat minstens vijf jaar aan te houden.

Zijn ETF’s een waardig alternatief voor spaarboekjes?

Het antwoord is genuanceerd. Volgens Nijsmans kunnen de monetaire of geld-ETF’s, een verzameling van kortetermijnleningen aan de overheid, een alternatief zijn. “Die bieden momenteel een brutorendement van 3,05 procent, dus meer dan spaarrekeningen nu”, zegt Nijsmans. “Maar dan enkel voor mensen die meer dan zes maanden geduld hebben. Anders wegen de kosten van de aan- en verkoop er niet tegen op.”

Paepen en Test-Aankoop zijn voorzichtiger, vooral omdat investeren in trackers in de eerste plaats dat blijft: investeren op de beurs. Dat is iets totaal anders dan sparen en blijft dus risicovol: de waarde ervan zal samen met het onderliggende product stijgen, maar dus ook dalen.

“Het kan goed zijn dat we eind dit jaar in een recessie belanden en dat die toch erger blijkt dan gedacht”, zegt Paepen. “Het spaarboekje heeft nog altijd zijn nut. Zeker voor bijvoorbeeld jongeren die van plan zijn om binnen drie jaar een huis te kopen: dat is echt te kort om naar de beurs te stappen. Maar voor wie een tijdlang kan blijven zitten op de beurs zijn trackers een goed alternatief om mooi gespreid te investeren.”