Asadollah Assadi werd in februari 2021 in Antwerpen veroordeeld tot twintig jaar cel, voor zijn rol in een verijdelde terreuraanslag. De diplomaat was in juni 2018 namelijk gearresteerd omdat hij een Belgisch koppel van Iraanse afkomst een halve kilogram explosieven en een ontsteker had bezorgd, materiaal dat gebruikt had moeten worden voor een aanslag op een bijeenkomst van tienduizenden aanhangers van de Iraanse oppositiebeweging NCRI nabij Parijs.

Iran pakte in februari 2022 dan weer de Belgische ngo-medewerker Olivier Vandecasteele op, hoogstwaarschijnlijk in een bewust manoeuvre om hem als pasmunt voor Assadi te gebruiken. Die strategie heeft schijnbaar ook vruchten afgeworpen: beide mannen werden vrijdag geruild, Assadi werd inmiddels al feestelijk onthaald in Teheran.

Hypocrisie

Volgens Hanif Ghafari, volgens het staatspersagentschap IRNA “een expert op het gebied van internationale kwesties”, komt Iran gesterkt uit het dossier. “De vrijlating van meneer Asadi toont de krachtige diplomatie van Iran jegens de Europeanen aan, en toont anderzijds hun smekende diplomatie jegens ons.”

Volgens Ghafari zijn Europese landen hypocriet, omdat ze “officieel andere standpunten vertolken dan wat er zich achter het gordijn van hun buitenlands beleid afspeelt. Het is niet voor niets dat landen zoals Iran, China, Rusland, en zelfs de Verenigde Staten weten dat ze niet kunnen vertrouwen op de officiële standpunten van Europese landen.” Hij wijst erop dat België (en andere Europese landen) in het verleden uitspraken deden over ‘rode lijnen’ die niet overschreden konden worden (zoals de vrijlating van Assadi), maar tegelijkertijd achter de schermen “bedelen om toegevingen”.

De conclusie van Ghafari is dan ook dat de Iraanse strategie gewerkt heeft, en dat Europese actoren landen ook in de toekomst “behandeld moeten worden vanuit een positie van kracht en intelligentie”, niet alleen als het gaat over Iraanse gevangenen in het buitenland maar ook “bij het veiligstellen van de nationale belangen”. Hij verwijst daarbij ook expliciet naar het Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA), het akkoord tussen Iran en onder andere de Verenigde Staten over het Iraanse kernwapenprogramma. Die Iran-deal werd in 2018 opgezegd door de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump, maar er lopen nu onderhandelingen om het akkoord nieuw leven in te blazen.

Soortgelijke kritiek

Ghafari en Iran staan niet alleen in die lezing van de feiten: de Iraanse oppositiebeweging die het doelwit van de aanslag van Assadi was, was faliekant tegen de ruiloperatie met Vandecasteele, en liet vrijdag teleurgesteld weten dat België “beschamend was gezwicht voor chantage”, en waarschuwde dat “dit het religieus fascisme dat heerst over Iran zal aanmoedigen om zijn misdaden voort te zetten op het gebied van binnenlandse repressie en regionaal en internationaal terrorisme.”

Ook de oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang luidden een soortgelijke klok. “Teherans chantagepolitiek is volkomen geslaagd”, klonk het vrijdag bij N-VA-fractieleider Peter De Roover. En Vlaams Belang vond dat “de deur wijd heeft opengezet voor vele nieuwe nachtmerries” en “de gijzelingspolitiek en de internationale terreuragenda van Iran faciliteert.”