Kan uitdager van Erdogan dit keer wel meerderheid van stemmen verzamelen? “Supporters van de oppositie laten nu misschien de moed zakken”

In de vroege ochtenduren van 15 mei erkenden oppositiekandidaat Kemal Kilicdaroglu (CHP) en zijn zes coalitiegenoten dat de verkiezingen naar een run-off zouden gaan. Ook de huidige Turkse president Recep Tayyip Erdogan gaf tijdens een balkonspeech toe dat er geen duidelijke overwinning was. De officiële resultaten bevestigden al snel dat niemand meer dan vijftig procent had gehaald. Erdogan strandde volgens het YSK op 49,51 procent, Kilicdaroglu op 44,88 procent.

Voor Turkijekenner en professor internationale politiek Dries Lesage (UGent) is de zogenaamde run-off niet onverwacht. “Ik had eigenlijk nooit verwacht dat Erdogan vijftig procent zou halen. Het werd steeds plausibeler dat Kemal Kilicdaroglu de winst zou binnenhalen. Hij kende een sterk momentum. Toch is het niet de eerste keer dat Turkse verkiezingen een onverwachte wending krijgen.”

De dag van de eerste verkiezingen verliep alvast vreedzaam. Sommige loketverantwoordelijken en getuigen spraken zelfs van een viering van de democratie. De politieke spelletjes begonnen pas toen de eerste tellingen van start gingen. Bij meerdere stembureaus waar bleek dat Kilicdaroglu de meeste stemmen had gehaald, dienden de aanwezige partijleden van de AKP een bezwaar in. Daarmee forceerden ze telkens weer een hertelling van de stemmen. Zo zouden de stemmen in één stembureau elf keer opnieuw geteld moesten worden voordat ze bij de YSK ingediend werden.

Dries Lesage spreekt over perceptiemanagement. “Wat ik lees – maar ik kan dat niet bevestigen – is dat het Erdogan zijn strategie was om voor een groot deel van de avond een serieuze voorsprong te behouden in de ogen van het publiek. Perceptiemanagement is een deel van de strijd op de avond zelf. Dat is in alle landen zo.”

KIJK. Een nieuwe peiling zegt dat Erdogan zal winnen

Bij de tweede verkiezingsronde valt de derde (partijloze) kandidaat, Sinan Ogan, wel weg. Hij behaalde een kleine vijf procent van de stemmen. De ATA-alliantie waar hij kandidaat van was zal dus ook niet op het stembiljet te zien zijn.

Op 24 mei kwamen Kilicdaroglu en Özdag samen in een gezamenlijke persconferentie om hun samenwerking bij de tweede ronde bekend te maken. En dus de stemmen die de ATA-alliantie behaalde, de 5,17%, zich splitsen over de twee kandidaten.

“De AKP en Erdogan liggen op kop. Ze zijn nu in de winning mood, en ze zullen dat blijven uitstralen. De Volksalliantie van Erdogan boekte een duidelijke overwinning in het parlement. Dat speelt in zijn voordeel”, volgens Lesage. “De CHP zal het moeilijk krijgen”, aldus de professor internationale politiek. “Ze hebben zowel hun meerderheid in het parlement als hun verhoopte voorsprong op Erdogan verloren. De oppositie moet opletten dat hun veelstemmige coalitie niet inzakt de komende veertien dagen. Ik vrees dat supporters van de oppositie de moed kunnen laten zakken. Turkse verkiezingen laten zich nooit voorspellen, maar Erdogan zal zijn momentum niet snel lossen. Ik hoop voor de CHP dat ze een toverformule vinden om nog te winnen, maar wat? Geen idee."