Het Turkse volk heeft op Paasdag van zijn democratische rechten gebruik gemaakt om de democratie in Turkije af te schaffen. Recep Tayyip Erdogan wordt een dictator in de klassieke Romeinse betekenis van het woord, niet door een staatsgreep maar door een verkiezing. In de Romeinse republiek kon een dictator met vrijwel onbeperkte macht worden aangesteld om orde op zaken te stellen. Belangrijk verschil is wel dat zo’n Romeinse dictator maar zes maanden in functie kon blijven. We vermoeden dat Erdogan van plan is iets langer te blijven zitten. Maar dat het presidentiële systeem dat Erdogan wil invoeren een dictatuur genoemd kan worden staat buiten kijf. De president is voortaan de baas over zowel de uitvoerende als de wetgevende en de rechterlijke macht in Turkije. Van een systeem van ‘checks and balances’ dat er bijvoorbeeld in de Verenigde Staten voor zorgt dat een presidentiële beslissing geschorst kan worden door een rechter, is in Turkije geen sprake meer.

De vraag is nu wat de Turkse president van plan is met de absolute macht die het Turkse volk hem gegeven heeft. Op het eerste gezicht lijkt het erop dat het allemaal weinig verschil gaat maken. De bevoegdheden en de alleenheerschappij die Erdogan zichzelf de voorbije jaren al had toegeëigend worden nu wettelijk verankerd. En in eigen land hoeft de president voortaan helemaal met niets of niemand meer rekening te houden voor de plannen die hij nog heeft.

Een van die plannen, waarover hij het de voorbije dagen meermaals had, is de herinvoering van de doodstraf in Turkije. Ook hier doet Erdogan alsof hij alleen maar ingaat op een vraag van “het volk”.

Belangrijker is dat hij zeer goed weet dat hij met de herinvoering van de doodstraf de deur naar de Europese Unie definitief sluit voor Turkije. Iets waarover hij toch beter twee keer zou nadenken. Ondanks alle stoere taal van de voorbije maanden is Turkije economisch volledig afhankelijk van Europa. De Europese Unie is de eerste handelspartner van Turkije, goed voor zowat de helft van de totale Turkse im- en export. Met de VS zijn de betrekkingen verstoord omdat ook de Trump-administratie niet ingaat op de Turkse vraag om predikant Fethullah Gülen uit te leveren. En Erdogan trekt dan wel graag op met zijn nieuwe vriend Vladimir Poetin, maar die houdt hem ook op een armlengte, en is bovendien financieel niet bij machte om de Europese Unie en/of de VS te vervangen. Het valt dan ook te vrezen dat Turkije met zijn almachtige, maar ook hooghartige en prikkelbare president internationaal in een isolement terecht gaat komen.

En hoe moet het nu verder met de Turken in België? Sinds de staatsgreep zijn de tegenstellingen binnen Turkije geëxporteerd naar hier en maken Limburgse Turken elkaar onderling het leven zuur. En wat moeten we nu aanvangen met de Turkse moskeeën die geleid worden door het Turks ministerie van religieuze zaken, de Diyanet? Decennialang was dat een betrouwbare partner, maar sinds de mislukte staatsgreep blijkt het een spionagedienst van Erdogan te zijn.