"Verschil tussen ja en neen is immens klein, een land kan moeilijk nog meer verdeeld zijn"

Een meerderheid van de Turken heeft "ja" gestemd tijdens het referendum over de uitbreiding van de presidentiële macht. Maar het verschil tussen het ja- en het neen-kamp is erg klein. "Een land kan moeilijk meer verdeeld zijn dan hoe Turkije vandaag verdeeld is", stelt VRT-journalist Inge Vrancken vast.

Met een goeie 51 procent ja-stemmers heeft de Turkse president Erdogan zijn slag thuis gehaald: hij kan een presidentieel regime installeren in Turkije. Opiniepeilingen gaven al een klein verschil aan. "Maar dit verschil is toch wel immens klein", aldus Inge Vrancken. "Het is bijna echt fifty fifty.".

De grote Turkse steden zoals Istanbul, Ankara of Izmir hebben neen gestemd. Ook de Koerdische gebieden en de Middellandse Zeekust stemden tegen. De verdeeldheid kwam vanavond al naar boven in onder meer Istanbul. Terwijl aanhangers van Erdogan uitbundig feestvierden, klopten heel wat tegenstanders op potten en pannen uit protest.

"Het is duidelijk dat er op vele vlakken een diepe kloof gaapt in de Turkse samenleving", zegt Inge Vrancken. Volgens haar staat Turkije nu op een breekbaar punt. "Het zal erop aankomen om elkaars stem te respecteren en de koelte te bewaren. De verdeeldheid is al langer aanwezig in de Turkse samenleving. Vraag is of de tegenbeweging de komende dagen en weken zich zal organiseren. Het zal in elk geval eerder vanuit de bevolking komen dan vanuit de politieke partijen. Maar sinds de protesten van 2013 zijn mensen wel banger geworden om op straat te komen."

"Oppositie kan niet anders dan dit nipte resultaat aan te vechten"

De Turkse oppositie is zich in elk geval al aan het roeren. Ze aanvaarden het resultaat niet. "Ze kunnen met zo'n klein verschil ook niet anders dan de uitslag aan te vechten. Bovendien is er gestemd onder een noodtoestand, had de ja-campagne veel meer vrijheid om actief te zijn en staat de vrije pers in Turkije erg onder druk. Als Erdogan dan nog maar zo'n kleine overwinning behaalt, dan zegt dat toch wel wat", analyseert Inge Vrancken.

Met president Erdogan zelf kan het nu twee kanten opgaan, denkt Vrancken. "Ofwel zal hij uit zijn overwinning nog meer legitimiteit putten om zijn gang te blijven gaan. Ofwel zal het nipte karakter van zijn overwinning hem ertoe aanzetten om zijn toon te milderen, ook tegenover Europa. Al heeft hij al laten verstaan dat er mogelijk een referendum over het herinvoeren van de doodstraf komt."

Meest gelezen