‘Hoe gaat het met u?’ We vroegen het u rechtstreeks in een zelftest. Vrijdagmiddag, een dikke week na de lancering, hadden 12.700 lezers de test ingevuld. Dat is best wel wat, vooral omdat je er niet in 1,2,3 door bent. De vragen komen uit de grote vragenlijst die de Universiteit Antwerpen dit voorjaar gebruikte in haar internationaal onderzoek naar mentaal welzijn in 14 West-Europese landen. Het gaat om de General Health Questionnaire (GHQ). Dat is een gestandaardiseerde vragenlijst die haar wetenschappelijk nut al ruim bewezen heeft. Wij namen vier onderdelen over: algemeen welbevinden, depressie, eenzaamheid en veerkracht. In de test op de app wordt uw eigen score op die onderdelen grafisch naast de resultaten gelegd van die proefgroep uit het onderzoek, en die score kunt u in de grafiekjes nog verder uitfilteren naar leeftijd en gender.

Eerst even over de cijfers

Interessante vaststelling na een dikke week: de gemiddelde scores van de lezers op de vier onderdelen lopen ongeveer gelijk met de scores uit het onderzoek van de Universiteit Antwerpen. De niet-representatieve steekproef van lezers (12.700) beschreef zich dus min of meer in dezelfde orde als de wetenschappelijk gekalibreerde steekproef (1.000 proefpersonen per land) van de Universiteit Antwerpen. Qua veerkracht scoorde u gemiddeld 19,46 op een schaal van 3 tot 30. Op het vlak van eenzaamheid haalde u een gemiddelde van 5,55 op een schaal tussen 0 en 18. Op de depressieschaal zitten de lezers op 5,53, op een schaal van 0 tot 27. Goed om weten: een score van 5 wordt beschouwd als de ondergrens voor een milde depressie. Op algemeen welbevinden, ten slotte, landt u op 3,34 op een schaal van 0 tot 12. Let op: hier werkt de schaal omgekeerd: hoe lager de score, hoe beter het algemeen welbevinden.

Gemiddelden zijn natuurlijk maar gemiddelden, en dat bleek ook uit het onderzoek van de UAntwerpen, waarin duidelijke verschillen per leeftijd te zien zijn. Nu, het was niet de bedoeling om dat onderzoek hier nog eens dunnetjes over te doen. De test was vooral bedoeld voor uzelf, als een soort van psychologische temperatuurmeting. En in die zin was het vooral boeiend om te kijken welke reacties u achterliet. 605 lezers deden dit. Hieronder een kleine selectie. (De namen en e-mailadressen zijn bekend bij de redactie, maar niet iedereen wou met naam in de krant.)

1 Veel mensen voelen zich goed in hun vel en halen kracht uit een positieve, relativerende blik op het leven

‘Ooit maakte ik een lijstje van dingen die mijn leven zinvol maken. Ik focus vooral op die dingen. Anderzijds ben ik geneigd om dingen waarover ik geen controle heb, te relativeren en/of te accepteren. De wereld rond mij kan ik niet controleren, de manier waarop ik ermee omga, kan ik soms bijsturen. Het helpt, denk ik.’

‘Iedereen maakt elke dag de keuze om al dan niet positief te zijn. Simple as that.’

‘Ik voel me goed. Een veilige thuisbasis is erg bepalend voor mijn emotioneel welzijn. Als daar iets wankelt of niet snor zit, dan heeft dat een grote impact. Als het op vlak van vriendschap of werk even tegenzit, dan counter ik dat makkelijker. Het is goed te weten waarom je je goed voelt en het is goed te weten waarom je je slecht voelt. Je leert zo alles in perspectief te plaatsen.’

‘Goed, en wat er niet goed gaat, zijn zaken waar ik toch geen vat op heb.’

‘Net als bij een relatie moet je zelf moeite doen om op de positieve zaken te concentreren en de negatieve te negeren. Dat is hard werken, maar het loont.’

‘Uitstekend en hoopvol. Na twee heel lastige jaren gaat het eindelijk beter met onze dochter van vijftien die een angst- en eetstoornis heeft. Dat geeft mij rust en energie!’

2 Soms zijn er weinig woorden nodig om te zeggen hoe je je voelt

‘Eenzaam’, ‘goed’, ‘Slecht’, ‘Super!’, ‘Moe’, ‘Neerslachtig’, ‘Depressief en angstig’

3 Eenzaamheid en burn-out zijn vaak terugkerende thema’s

‘Ik voel me vaak erg alleen. Ik ben een jonge, beginnende leraar en ik haal vooral energie uit de uren voor de klas. Mijn leerlingen zijn fantastisch. Buiten de lessen vind ik het leven vaak een opgave omdat ik het gevoel heb voortdurend ‘aan’ te moeten staan. Ik vind het jammer dat ook in een sociale job als de mijne mensen elkaar vooral naar het leven lijken te staan in plaats van van elkaar te leren en elkaar te helpen groeien. Ik ervaar het volwassen leven vooral als een situatie van eten of gegeten worden.’

‘Matig. Sociale contacten zijn niet eenvoudig op oudere leeftijd (68) in een stedelijke context. Daarenboven ervaar ik dat nogal wat ouderen niet uit het corona-isolement geraken. Ook bij velen spelen er familiale problemen. Respect voor ouders en ouderen is geen evidentie meer.’

‘Op dit ogenblik niet al te best, zoals ook uit mijn resultaten blijkt. De voornaamste reden is een combinatie van een moeilijke werksituatie en een gebrek aan perspectief.’

‘Ik heb vaak het gevoel dat ik in de ratrace beland ben. In twee jaar tijd ben ik driemaal veranderd van job in de zoektocht naar iets betekenisvoller.’

4 Of u zich nuttig voelt, maakt veel uit

‘Het gaat prima. Ik voel me nuttig voor mijn familie, vrienden en gemeenschap. Ik doe er nog toe.’

‘Overbodig. En toch mogen we er niet uitstappen, alhoewel we dagelijks horen over de problematiek van de vergrijzende bevolking. Moeten we echt van het dak springen?’

‘Adept van het voltooide leven, zonder zicht op oplossing.’

5 Lichaam en geest hangen samen

‘Ik voel me goed in mijn vel. Ik heb aandacht voor mijn fysieke conditie, wat me mentaal ook goed doet. Ik houd van mensen en heb veel sociaal contact. Ik heb een partner, wat het leven voor mij ook aangenaam maakt.’

‘Lumbale facetartrose maakt mij het leven enigszins zuur, maar mijn optimisme overwint alles.’

6 De staat van de wereld laat u niet onverschillig

‘Goed. Mijn echtgenoot en ik hebben de ideale leeftijd om de coronaperiode te doorstaan, onze kinderen hebben geen problemen, we zijn gelukkig. Ook al maken we ons zorgen over de toekomst, de opwarming van de aarde, de oorlogen, de presidenten enzovoort.’

‘De algemene verrechtsing maakt me bang.’

‘Ik voel me bijzonder goed. Maar ik lijd aan ernstige insomnia. Ik maak me zorgen over klimaat en oorlog, maar wil er niet ongelukkig door zijn. Er wordt te veel verdeeld in plaats van verbonden. Mensen willen te veel en maken zichzelf ongelukkig. Men hecht belang aan de verkeerde dingen. Hebben hebben hebben! Consumeren geeft maar een zeer korte bevrediging, elkaar helpen maakt je vrolijker in het leven. Verbind.’

‘De politiek zou veel meer een “warm België” kunnen uitdragen, door vrijwilligerswerk en cohousing te promoten, door de financiële afstraffing van samenwonen in de uitkeringen af te schaffen, door solidariteit met nieuwkomers en “anderen” als positief te kaderen. Het individualisme is erg doorgeslagen.’

7 U vond de test wel accuraat, maar ...

‘Het deel “welbevinden” geeft niet het correcte resultaat. Door de vraagstelling, die vergelijkt met vroeger, geeft het een verkeerd beeld. Iemand die zich altijd al minder goed voelt, en dus invult dat hij zich voelt zoals gewoonlijk, komt uit de test als iemand die zich goed voelt.’

‘De test geeft goed weer hoe ik me voel.’

‘Bedankt dat u mooi het onderscheid maakt tussen welbevinden en depressie. U gebruikt veel normaliserende woorden zodat het leuk wordt om met mentale gezondheid bezig te zijn.’

‘Eenvoudige vragen om snel je eigen situatie te analyseren.’

8 U bent heel jong en minder jong

‘Ik ben Bram en ben vijftien jaar, ik zit in het derde jaar humane wetenschappen en vind het heel belangrijk dat er ook naar welzijn bij jongeren gepeild wordt. Ik merk namelijk dat de levenslust, energie, motivatie, weerbaarheid en de mentale gezondheid in het algemeen van mezelf, maar zeker ook mijn leeftijdsgenoten er niet op verbetert. Volgens mij zou zo’n peiling, als die op een toegankelijke manier wordt aangepakt, veel informatie kunnen geven aan ouders, leerkrachten en andere begeleiders. Het zou jongeren ook toelaten om meer gepast te reageren in gesprekken over gevoelige thema’s als seksualiteit, identiteit. Het kan er ook voor zorgen dat jongeren zich minder alleen voelen en dat ze zien dat zij niet de enigen zijn die op bepaalde problemen stoten.’

‘Hoe ik me voel? Totaal overbodig. Verloren in een wereld die duidelijk niet meer voor ons geschikt is (84 jaar).’

9 Het gaat ook vaak heel goed, en dat moeten we misschien eens wat vaker zeggen

‘Goed. Ik heb een goede relatie en drie fantastische kinderen. Ook met mijn (schoon)ouders, (schoon)broers en (schoon)zussen heb ik een goede band. Verder heb ik een goede vriendengroep, en geen financiële zorgen. Ik besef dat ik van geluk mag spreken.’

‘Ik voel me doorgaans positief en sta gelukkig in het leven, maar door de soms negatieve trends in de omgeving en samenleving is het soms moeilijk om je positief te uiten, want dan lijk je zo weinig empathisch met de andere die zich misschien slechter voelt. Ik denk dat deze trend bij jongeren ook heel erg speelt. Je durft op den duur niet te zeggen dat bij jou alles wel oké is of goed loopt. In reportages zien we vaak tieners die zich niet goed voelen, maar het zou zinvol zijn om ook mensen in hun sterke veerkracht te tonen en daarvan te leren.’

‘Goed. Relatie gaat goed. Toffe job, fijne vrienden!!’

‘Ik voel me prima in mijn vel, en ik kan me geen dag zonder lachen inbeelden!’

Lees ook

Hoe gaat het met ons? En met u? Doe de test in de app