De Russen voelen de hete adem van Oekraïne: “De vijand heeft ons zwakke punt gevonden”

Het was Moskou dat als eerste gewag maakte van het grote tegenoffensief op zes plaatsen in zuid Donetsk. Om te zeggen dat de aanval was afgeslagen en de verliezen groot waren: 250 gedode Oekraïners, 16 tanks en 21 pantservoertuigen vernietigd. Als bewijs werd een niet gedateerde, niet gelokaliseerde video getoond van bijzonder slechte kwaliteit. Opmerkelijk was dat het Kremlin wachtte tot maandag voor “de triomf” werd gemeld. Die leek bovendien in tegenspraak met de situatie aan het front zoals die door zowel Russische en enkele Oekraïense bronnen werd beschreven. Aan Novodarivka, Neskuchne, Storozheve en Novodonets’ke werd maandag nog zwaar gevochten. Russische milbloggers meldden trouwens ook dat Oekraïne Novodarivka en Neskuchne had veroverd. Oekraïne sprak zondagavond van een terreinwinst daar van een halve kilometer.

LEES OOK. “Radiostilte bewijst dat dit deel uitmaakt van groter plan”: experts zien aanval bij Donetsk als échte start van Oekraïense tegenoffensief

Leopards in de strijd

Maandag verduidelijkte Alexander Khodakovsky, de commandant van het pro-Russische Vostok-bataljon, de situatie. “De situatie aan Novodonets’ke en links naar Velika Novosilka is heel erg moeilijk. De vijand, die ons zwakke punt heeft gevonden, voert de druk op. Voor de eerste keer zagen we Leopard-tanks. Zoals ik zondag al verwachtte, voert de vijand, nu die succes kan ruiken, extra troepen aan.” Een offensief in die regio is niet onlogisch en was deels zelfs verwacht. Voorspeld was dat Oekraïne zou proberen naar het zuiden op te rukken richting Melitopol om dan mogelijk door te stoten naar de havenstad Marioepol. De plaats waar Oekraïne de druk heeft opgevoerd, is tactisch interessant. Als het daar door de linies raakt, is de linkerflank tot Melitopol afgedekt door een rivier. Zondag en maandag werden in de zuidelijke regio’s Zaporizja en Cherson meerdere steden bestookt, waaronder Melitopol en de buurt van Mykhailivka. De plaatsen liggen op de weg waarlangs vanuit de Krim munitie en manschappen worden aangevoerd. Volgens Russische bronnen zou die zwaar gehavend zijn. Het Oekraïense leger herwon ook terrein aan Voeledar, zo meldden Russische milbloggers.

Zwak punt gevonden

De hamvraag is of dit nu de start was van het verwachte offensief. Wat duidelijk is, is dat de aanvallen aan het front en de beschietingen achter de frontlijn sinds zondag fors zijn toegenomen. Uit de karige informatie die beschikbaar is, blijkt ook dat de Oekraïense troepenconcentraties die worden ingezet veel groter en ruimer ondersteund zijn dan bij eerdere “speldenprikken”. Als er Leopardtanks zijn ingezet, betekent het ook dat voor het eerst de in NAVO-landen opgeleide militairen in de strijd worden gegooid. Het scenario dat Khodakovsky beschrijft, past ook perfect in de strategie die Oekraïne bij eerdere succesvolle tegenaanvallen volgde. De frontlijn aftasten om een zwakke plek te vinden en eens daar een bres is geslagen alles in de strijd te gooien. Oekraïne dat zo weinig mogelijk informatie wil lossen over het tegenoffensief deed er in elk geval alles aan om twijfel te zaaien over wat er aan de hand is. Het verrassingseffect is in de ogen van Kyiv van cruciaal belang. De Oekraïens viceminister van Defensie Hanna Maliar noemde de gevechten in het zuiden “lokaal belangrijk”. “We zetten de verdediging die we gestart zijn op 24 februari 2022 verder. Een verdedigende operatie houdt alles in. Ook tegenoffensieven. Daarom bewegen we in sommige regio’s naar offensieve acties.”

LEES OOK. “Hoe eerder deze nachtmerrie eindigt, hoe beter”: zelfs Russische televisie krijgt ‘zege’ nog moeilijk verkocht

Bachmoet onder druk

Volgens Maliar probeert Rusland de aandacht af te leiden van de verslechterde situatie in Bachmoet door over “het grote offensief” te communiceren. Wagner-baas Yevgeny Prigozjin meldde maandag al dat ten noorden van Bachmoet, het belangrijke Berkhivka onder de voet was gelopen door Oekraïne. “Een schande” volgens hem, dat pas enkele dagen nadat zijn huurlingen er waren vervangen door militairen, de posities al uit handen zijn gegeven. Oekraïne sprak van “belangrijke progressie” maar gaf geen details. De door Rusland aangestelde leider van de Volksrepubliek Donetsk, Denis Pushilin, gaf toe dat de situatie er erg moeilijk was. “De druk op de flanken is erg groot. Er waren ook aanvallen op de westelijke flank. Die werden gedeeltelijk teruggeslagen. Er wordt nog steeds gevochten.” Volgens Maliar beweegt Oekraïne aan Bachmoet over een “breed front en met succes” en blijft de verwoeste stad momenteel het “belangrijkste doelwit”. “We hebben de dominante hoogten in handen.”

Gevechten in de grensstreek

In het verleden communiceerde het Kremlin enkel over de vooruitgang van eigen troepen. Mogelijk moet het bericht ook dienen om de aandacht af te leiden van de voortdurende gevechten over de Russische grens waar nu ook Russische militairen en leden van de grenspolitie gevangen zijn genomen. De toestand blijft er bijzonder gespannen. Maandag brak in Belgorod en andere grensprovincies trouwens paniek uit. Op de radio was een ongeruste president Poetin te horen die de burgers opriep te evacueren “voor een inval van Oekraïne”. Hij kondigde ook de algemene mobilisatie af. Moskou had alle moeite van de wereld om de burgers te overtuigen dat de radiostations gehackt waren en er een imitator aan het werk was.