Katholiek Onderwijs verzet zich tegen verplicht delen van schoolruimtes: "Zonder ondersteuning en in ruil voor subsidies kan dit echt niet"

In het regeerakkoord heeft de Vlaamse regering met de onderwijssector afgesproken om speelplaatsen en sportzalen open te stellen voor andere organisaties. Het nieuwe decreet dat eraan komt, gaat nog een stap verder: scholen worden verplicht om álle gebouwen open te stellen voor andere organisaties.

Dat kan gaan om polyvalente ruimtes voor een eetfestijn, maar even goed om ruimtes met specifieke infrastructuur zoals een computerlokaal. Scholen die dat niet kunnen doen, lopen het risico om subsidies deels te verliezen.

“Twee op de drie scholen stellen vandaag al vrijwillig hun gebouwen ter beschikking van externen en we moedigen dat ook aan, maar een gebouw openstellen is meer dan louter de deur openen", zegt Lieven Boeve, topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. "Zonder extra middelen of ondersteuning, is een verplichting eigenlijk niet haalbaar".

"Het zit in het DNA van onze katholieke scholen dat zij hun gebouwen openstellen voor sport- en computerlessen of jeugdbewegingen, maar dat lukt niet altijd en overal. Een verplichte openstelling van scholen zonder begeleidende maatregelen kan écht niet, want er is nu al zo veel druk op scholen. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat een directeur hiervoor alles zelf moet regelen: van het uitdelen van de sleutel, tot alles controleren voor en na gebruik?"

"De scholen die hun deuren al openstellen, moedigen we zeker aan. We zien dat gemeentebesturen op verschillende plaatsen ondersteuning voorzien. Maar een vrijwillige openstelling die omkaderd wordt, is iets helemaal anders dan een verplichting zonder enige omkadering. Laten we extra taken of extra kosten voor scholen vermijden", zegt Boeve.

"Scholen kunnen een uitzondering vragen op dit decreet, maar moeten voor elk lokaal apart verklaren waarom ze het niét kunnen openstellen: ook dat brengt een extra planlast met zich mee. Bovendien zijn de criteria voor een uitzondering onduidelijk en niet transparant."

Daarbij komt dat veel scholen eigenlijk dringend aan vernieuwing of renovatie toe zijn, want naar schatting de helft van de Vlaamse schoolgebouwen is meer dan 50 jaar oud. Op de wachtlijst van AGION, het agentschap dat infrastructuursubsidies uitkeert, is de wachttijd ondertussen opgelopen tot 14 jaar en meer.

"Als je de verplichte openstelling van scholen koppelt aan de toekenning van subsidies, dan moet het voor een school mogelijk zijn om dit te doen, en dat hangt vaak van de basisinfrastructuur af. Als er geen aparte ingang is, afzonderlijke toiletten of kleedkamers die je kan afsluiten: dan kan je moeilijk ruimtes buiten schooltijd ter beschikking stellen aan anderen", legt Lieven Boeve van het Katholiek Onderwijs uit.

Scholen die momenteel al lokalen buiten de schooluren laten gebruiken door andere organisaties erkennen de uitdagingen. "Momenteel worden onze sportzalen, ons zwembad en onze feestzalen gebruikt, maar niet elk lokaal op al onze campussen is daarvoor geschikt", zegt Joeri Deblauwe, algemeen directeur van de Oscar Romeroscholen in Dendermonde.

"Het baart me zorgen dat dit een voorwaarde zou worden voor subsidies, zeker voor kleinere scholen binnen onze scholengroep, met minder leerlingen en dus ook minder personeel. Wat met structurele problemen, zoals moeilijke toegangen of praktijkruimtes waar materiaal van leerlingen ligt, wanneer ze aan hun eindwerk bezig zijn?"

Ook voor basisscholen is de verplichting niet evident. "De wil om dit te doen, is er zeker, maar de draagkracht niet. Een overvol vat moet je niet extra belasten", vat Marc Sabbe, al 21 jaar directeur van Basisschool De Putse Knipoog samen. "Als de overheid verplichtingen wil opleggen voor onze schoolinfrastructuur, dan moeten er mensen of middelen tegenover staan."

"Als je een ruimte door iemand anders wil laten gebruiken, dan moet dat hygiënisch en veilig gebeuren. Daar komen extra taken bij voor de directeur: rondleidingen geven aan wie een ruimte wil huren, leveranciers zoeken voor onderhoud en herstellingen, de facturen en betalingen opvolgen, het verbruik van gas en elektriciteit in de gaten houden, extra verzekeringen afsluiten, eventuele schade herstellen, de schoonmaak regelen, ..."

"Onze directies, secretariaten en de preventieadviseurs zijn al overbevraagd. Ons takenpakket zit meer dan vol. In de 21 jaar dat ik directeur ben, komt er enkel regelgeving bij, maar komt er niets voor in de plaats. Bovendien komen scholen met hun werkingsmiddelen niet toe en moeten we sowieso extraatjes organiseren om de kas te spijzen, zoals eetfestijnen en kerstmarkten. Door alle druk haken mensen af en dat is zonde voor het onderwijs."