Het Groot Barrièrerif voor de kust van Australië stierf in 2016 massaal af door het opwarmende oceaanwater, mede een gevolg van de vorige El Niño..
©2017 Michael Thirnbeck

Daar is El Niño, die het weer komt verstoren: "Hij is er vroeg bij, en wordt wellicht een stevige"

Het is nu ook met nieuwe data aangetoond: een nieuwe El Niño is zich aan het vormen in de Stille Oceaan. Dit terugkerende weerfenomeen kan weerpatronen wereldwijd fel verstoren. Volgens onderzoekers kan het dit keer een El Niño met een stevige impact zijn. 

Het was de Amerikaanse gespecialiseerde weerdienst NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) die vandaag een waarschuwing uitstuurde. Op Twitter postten ze een video van de vorming van El Niño. In de Stille Oceaan is ter hoogte van de evenaar te zien hoe het oppervlaktewater er opwarmt en warmer wordt dan gemiddeld. 

Waarom is deze El Niño potentieel krachtiger?

Deze El Niño heeft zich een tweetal maanden vroeger dan normaal gevormd, waardoor hij nog "de ruimte heeft om zich verder te ontwikkelen", klinkt het bij NOAA. "Er is 56 procent kans dat het een sterke El Niño wordt (met een stevige impact, red.), en 25 procent kans dat het een heel grote wordt", duidt klimaatwetenschapper Michelle L'Heureux die bij NOAA aan het hoofd staat van de El Niño/La Niña-afdeling.  

El Niño? Het is een natuurlijk fenomeen dat gemiddeld om de 2 tot 7 jaar terugkeert. Meestal duurt het 9 tot 12 maanden. Eenvoudig uitgelegd wordt bij een El Niño het water in de oostelijke Stille Oceaan - door bepaalde windpatronen - warmer dan gemiddeld, waardoor allerlei weerpatronen in gang worden gezet. Onderzoekers verwachten dat El Niño de wereldwijde temperatuur naar een recordhoogte kan stuwen, dit jaar nog of volgend jaar. Tot nu toe was 2016 wereldwijd het warmste jaar ooit - het jaar van de vorige El Niño.

We bevinden ons in deze op volledig nieuw terrein

Klimaatwetenschapper Michelle L'Heureux

El Niño kan later dit jaar al extreem weer veroorzaken in grote delen van de wereld. Omdat de temperatuur van het oceaanwater de voorbije maand globaal gezien een warmterecord heeft gebroken voor de maand mei, verwachten experts dat de effecten dit keer mogelijk nog sterker zijn, met een nog grotere kans op extreme weerpatronen. "We bevinden ons op volledig nieuw terrein", zegt L'Heureux daarover.    

BEKIJK - Weerman Bram Verbruggen verklaart El Niño in Laat:

Videospeler inladen...

Hoe verandert het weerbeeld wereldwijd?

Over heel de wereld kunnen weerpatronen veranderen en kunnen er extremen ontstaan, gaande van overstromingen tot lange droogtes of grote hitte met eventuele bosbranden. Sommige regio's kunnen gematigde gevolgen ondervinden. 

  • Het zuiden van de Verenigde Staten zou koeler en natter weer kunnen krijgen, terwijl delen van Canada en het westen van de VS droger en warmer worden. 
  • In sommige delen van Latijns-Amerika (zoals in het westen) kan het meer gaan regenen, maar in het Amazonewoud zou het droger worden. 
  • Australië kan zich verwachten aan extreme hitte, droogte en extra bosbranden. 
  • Voor de Hoorn van Afrika zou het goed nieuws zijn, en zou er een einde komen aan de langdurige droogte. Onder La Niña mislukten er verschillende regenseizoenen op rij in onder meer Ethiopië en Somalië in het oosten van Afrika. 
  • Door veranderingen in windpatronen kunnen ook de typische najaarsorkanen die zich over de Atlantische Oceaan vormen en dan naar de Caraïben of de VS trekken, veranderen van koers. Mogelijk bereiken zij dan heel kwetsbare eilandstaatjes. Maar daar bestaat nog veel onzekerheid over. 
  • In Europa is het effect veel minder eenduidig. Er is volgens meteorologen niet echt een correlatie tussen het tropische fenomeen El Niño en ons weer. 

In sommige gebieden kan El Niño net heel welkom zijn

Klimaatwetenschapper Michelle L'Heureux

Algemeen bekeken zullen weerpatronen van de voorbije jaren omgedraaid worden, wat goed nieuws kan zijn voor regio's die met droogte te kampen hadden, zoals dus delen van Afrika en Zuid-Amerika.

We hebben nu drie jaar van het weerpatroon La Niña achter de rug, het omgekeerde fenomeen van El Niño met net koudere wateren in de oostelijke evenaarsregio in de Stille Oceaan en ook met gevolgen voor het weer wereldwijd. 

Wanneer wordt een effect verwacht?

"Je wil natuurlijk geen overstromingen, maar in bepaalde gebieden kan El Niño net welgekomen zijn na jaren van droogte", zegt L'Heureux. Ze denkt dat de impact tijdens de komende zomer al gevoeld kan worden in het zuidelijk halfrond, maar dat impact in het noordelijk halfrond voorlopig nog (veel) kleiner zal zijn. 

Wat zijn de gevolgen?

De impact van extreem weer kan mogelijk groot zijn. Naast de menselijke tol kan het economische verlies door onder meer de impact op landbouw oplopen tot 3.000 miljard dollar, volgens eerdere studies. Noodweer zou ook kunnen leiden tot meer ziekteverspreiding en een rem zetten op de productie. 

Ook de natuur zal gevolgen ondervinden. Tijdens de vorige El Niño warmde het water aan het Groot Barrièrerif bij Australië verder op, waardoor naar schatting bijna een derde van het koraal daar afstierf. 

Verschillende landen treffen inmiddels hun voorbereidingen. Zo heeft Peru ruim een miljard dollar opzijgezet om de impact te kunnen opvangen. De Filipijnen, die gevaar lopen voor tropische stormen, stelt een speciaal team samen binnen de regering om het gevaar te monitoren.  

Meest gelezen