Mensen uit EU vaker aan het werk dan mensen van buiten de EU: Polen en Roemenen maken grote sprong vooruit

De enquête naar Arbeidskrachten (EAK)​ van Statbel wordt al afgenomen sinds 1983, maar recent heeft het statistiekbureau een nieuwe variabele afgelijnd: de herkomst van de bevraagden.

Het begrip herkomst is breder dan nationaliteit of geboorteland en houdt bijvoorbeeld ook rekening met de eerste geregistreerde nationaliteit van de bevraagde of de eerste geregistreerde nationaliteit van de ouders. De groep van personen met een buitenlandse herkomst wordt daardoor groter en er kunnen ook nieuwe conclusies getrokken worden uit de enquêtes die de afgelopen decennia zijn afgenomen.

Statbel deelt de Belgische arbeidsmarkt op in acht herkomstgroepen (meer details onder de grafiek). In al deze groepen waren er in 2022 veel meer mensen aan het werk in België dan in 2003. De officiële Belgische werkgelegenheidsgraad is in die periode gestegen van 64,7 procent naar 71,9 procent.

Globaal gezien stellen we wel vast dat de arbeidsmarktpositie van personen met een herkomst van binnen de EU veel gunstiger is dan die van personen van buiten de EU. Bij mensen met een herkomst in België zelf, steeg de werkgelegenheidsgraad van 67,3 procent naar 75,8 procent.

De opvallendste stijging zien we in de groep "EU-13-landen", waar Polen, Roemenië en Bulgarije de voornaamste herkomstlanden zijn. In die groep steeg de werkgelegenheidsgraad van 57,1 procent naar 76,4 procent. In geen enkele andere groep ligt het aandeel werkenden zo hoog, zelfs niet bij de Belgen. 

De kloof met de groep Belgen is voor mensen uit de nieuwe EU-landen in de laatste twintig jaar dus volledig gedicht. "Het gaat voornamelijk over Polen en Roemenen", verduidelijkt Astrid Depickere van Statbel. "Het feit dat mensen uit die landen vaak naar België komen, net omdat ze hier willen werken, speelt ongetwijfeld een rol."

De grootste herkomstgroep in België - na de Belgen zelf - is de groep afkomstig uit EU-14-landen, dat zijn de landen die al het langst lid zijn van de EU (België in dit geval niet meegerekend). De voornaamste herkomstlanden binnen deze groep zijn Italië, Frankrijk en Nederland.

Binnen die groep steeg de werkgelegenheid van 61,2 procent in 2003 naar 70,9 procent in 2022. De kloof met de groep Belgen wordt daarmee kleiner, maar de groep gaat er minder sterk op vooruit dan de groep EU-13-landen.

De laagste werkgelegenheidsgraad in België lag in 2022 bij mensen met een Noord-Afrikaanse herkomst (51,3 procent). Dat gaat dan vooral over mensen afkomstig uit Marokko en in kleinere mate Algerije en Tunesië. Net daarboven vinden we de groep mensen met een herkomst in Sub-Saharisch Afrika (54,3 procent).

Het aandeel personen uit kandidaat EU-landen - bij ons gaat dat voornamelijk over Turkije - dat aan het werk is in België ligt net iets hoger. In 2003 bengelde die groep nog achteraan met een werkgelegenheidsgraad van 38,6 procent, in 2022 was dat al 58,2 procent.

Europeanen van buiten de EU (Russen, Britten, ...), maar ook Indiërs, Chinezen en Syriërs bengelen in het midden op vlak van werkgelegenheidsgraad. Zij hebben bijvoorbeeld vaker werk dan mensen met een Afrikaanse herkomst, maar minder vaak dan mensen die een herkomst hebben binnen de EU.