5 vragen over het incident met Tom Van Grieken: ‘De politie heeft op mijn gezicht geslagen’

Wat is er gebeurd?

Op een nationale betoging van de zorgsector in Brussel is het dinsdag tot een conflict gekomen tussen enkele politieagenten en Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken, die een vuistslag kreeg. Hij deelde zelf de videobeelden op sociale media, waar ze al snel viraal gingen. De politiezone Brussel Hoofdstad Elsene bevestigt het incident.

Waarom liep het uit de hand?

De versie van beide partijen loopt uiteen. Volgens Van Grieken werden hij en zijn partijgenoten geviseerd door de politie en wordt hen het recht om deel te nemen aan een betoging ontzegd. Bij Het Laatste Nieuws ontkennen de vakbonden echter dat Vlaams Belang deel uitmaakte van hun betoging en zeggen ze dat de partij de protestactie van de zorgactie wilde kapen. Voor die actie had de partij geen vergunning aangevraagd, al zou ze de politie wel op de hoogte hebben gebracht. Wel zegt een betrokkene in HLN dat de partij tijdens betogingen “de randjes opzoekt en al langer op gespannen voet met de bestuurlijke overheden leeft”.

Volgens de politie zorgden de acties van de partij voor onrust onder de betogers. “Om de rust te bewaren en verdere confrontaties te vermijden, besloot onze korpsleiding om deze groep af te zonderen”, zegt politiewoordvoerster Ilse Van de keere. “Dit ging gepaard met weerspannigheid, gevolgd door duw- en trekwerk. De juiste toedracht hiervan wordt nog intern bekeken.”

Wat is er op de beelden te zien?

Tom Van Grieken deelt, heel close-up, beelden waarop te zien is hoe hij in gesprek gaat met de agenten. In het gesprek horen we dat hij bereid is de flyers af te geven, maar het escaleert wanneer de politie ook een spandoek in beslag wil nemen. Na wat duw- en trekwerk, waar ook andere partijleden zich tussen mengen, is te zien hoe een agent uithaalt met zijn arm. “De politie heeft op mijn gezicht geslagen”, zegt Van Grieken.

Op andere beelden, die VTM Nieuws in handen kreeg, is de situatie van bovenaf te zien. Daarop is te zien hoe meerdere politieagenten de Vlaams Belang-politici tussen de muur van een gebouw en de afsluiting van wegenwerken drijft en dat daar inderdaad duw- en trekwerk aan te pas komt. De politieagenten zijn in aantal met meer dan de Vlaams Belangers. De eigenlijke vuistslag zelf is op die beelden niet gefilmd.

Mag een politieagent een burger slaan?

De politie heeft in dit land dan wel een monopolie op geweld, het gebruik daarvan is aan strenge voorwaarden verbonden die zijn vastgelegd in de Wet op het Politieambt. Dat houdt in dat een agent alleen geweld mag gebruiken als dat het enige, laatste middel is om het doel te bereiken. Ook geldt het proportionaliteitsbeginsel: het geweld moet in verhouding staan tot dat vooropgestelde doel. Bovendien dient een agent eerst een waarschuwing te geven alvorens tot geweld over te gaan.

Een collega van de agent die de vuistslag gaf aan Van Grieken lijkt op de beelden in te zien dat de agent in dit geval in de fout ging en duwt de agressor snel uit beeld. Opvallend is dat net die agent die de vuistslag uitdeelt, geen bodycam gedragen zou hebben. Die camera maakt het achteraf mogelijk de beelden van een incident te analyseren.

De zaak wordt nog intern onderzocht om de onduidelijkheden uit te klaren.

Hoe wordt er gereageerd?

Vooruit-voorzitter Conner Rousseau, net zoals andere partijvoorzitters ook aanwezig op de betoging, reageert op Instagram op het incident. “Extreemrechts toont ware gelaat. Agressie. Vechten met de politie. Respect voor de politie alstublieft. Die mensen doen ook maar hun werk.”

Van Grieken zelf zegt een klacht te willen indienen bij Comité P. Steun krijgt hij van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v), ook bevoegd voor de politiediensten, die in HLN zegt “elke vorm van geweld gebruikt door de politie, als dat geweld illegitiem en disproportioneel is, te veroordelen”.