Oud-president Donald Trump hekelt ‘gruwelijk machtsmisbruik’ na aanhouding

Donald Trump wordt aangekondigd als een bokser voor een wedstrijd. “Dames en heren”, klinkt een langgerekte galmstem, “verwelkom, alstublieft, de toekomstige president van de Verenigde Staten.” Met een grijns van oor tot oor verschijnt Trump van achter drie Amerikaanse vlaggen, begeleid door uitgelaten rockmuziek. “USA!” scandeert zijn publiek. “USA! USA!”

Op zijn eigen golfclub in New Jersey baadt Trump dinsdagavond minutenlang grijnzend in het gejuich. Dan grijpt hij zijn katheder vast en steekt voor de draaiende nieuwscamera”s van wal. “Wat een eer om u hier te hebben”, begint hij.

Een paar uur eerder, tijdens zijn aanhouding in Miami, bleef Trump angstvallig buiten beeld. Zijn autokaravaan dook zonder te stoppen een ondergrondse parkeergarage van de rechtbank in. Daar werd de oud-president binnen een spanne van anderhalf uur ingerekend, voorgeleid en vervolgens onder voorwaarden weer vrijgelaten.

Trump wordt door justitie verdacht van het illegaal verbergen van vertrouwelijke documenten uit zijn presidentschap. Zijn voorgeleiding mocht niet worden vastgelegd. Volgens aanwezigen oogde hij in de rechtbank stil en gespannen.

Daar is dinsdagavond weinig van over. “Vandaag zagen we het kwaadaardigste en gruwelijkste machtsmisbruik in de geschiedenis van ons land”, briest Trump in New Jersey. Gejuich. Hij lacht. Het verschil is duidelijk. Dit is een thuiswedstrijd.

Ernstige verdenkingen

Trumps toespraak markeert het einde van een dag vol déjà vu. Dit is alweer de tweede strafzaak tegen hem. In april werd Trump aangehouden in New York vanwege het betalen van zwijggeld aan een minnares met campagnegeld. Ook toen gaf hij ”s avonds een briesende persconferentie op eigen terrein, waarin hij zijn vervolging afdeed als een politieke aanval georkestreerd door zijn vijand Joe Biden en de Democraten.

“Een corrupte, zittende president heeft zijn grootste politieke tegenstander laten arresteren voor valse en verzonnen aantijgingen”, zegt Trump ook dinsdagavond weer over Biden. “Middenin een presidentiële campagne die hij aan het verliezen is.” Maar deze keer moet Trump harder werken om dat punt te maken.

De verdenkingen in de documentenzaak zijn ernstiger, het bewijs sterker en de potentiële straf hoger, maar dat niet alleen: de kwestie is duidelijker. En juist dat is gevaarlijk voor Trump.

Waar de strafzaak in New York een gecompliceerde fiscale kwestie betreft die slechts weinig Amerikanen echt doorgronden, is de aanklacht hier glashelder: Trump bezat documenten die hij niet mocht hebben, over zaken van staatsbelang, en weigerde die terug te geven. Er is zelfs een geluidsopname waarop hij dat toegeeft, het hele land zag foto”s van stapels slingerende paperassen in zijn huis in Florida.

‘Ik heb niets misdaan’

Zelfs een aantal Republikeinen leek hem dinsdag onverwacht en voorzichtig te bekritiseren. Presidentskandidaat Nikki Haley zei op Fox News dat Trump, indien bewezen, “ongelofelijk roekeloos omging met de nationale veiligheid”. Kandidaat Tim Scott sprak van “een ernstige zaak met ernstige aantijgingen”. Ook dat was vorige keer anders.

Ditmaal ontkomt Trump er niet aan om ook echt op de verdenkingen in te gaan. “Ik heb niets verkeerd gedaan”, zegt hij dinsdagavond in New Jersey . “Wat een president besluit mee naar huis te nemen, is van hem.” Volgens justitie is dat evident onwaar. Staatsdocumenten zijn eigendom van de staat, schrijft de Presidential Record Act uit 1978 voor. Na het aflopen van een presidentschap dienen zij te worden overgedragen aan het Nationale Archief.

Speciaal aanklager Jack Smith, die de vervolging leidt, en verdachte Donald Trump bevonden zich tijdens de zitting in Miami voor het eerst in dezelfde ruimte. Tijdens zijn toespraak noemt Trump hem “een woeste Trump-hater”.

De aanklacht die daar werd voorgelezen bestaat uit 37 individuele strafbare feiten. Trump verklaarde, bij monde van zijn advocaat, in elk van de gevallen “onschuldig” te zijn. De oud-president zou hebben gelogen over de documenten die hij nog in bezit had, en actief hebben samengespannen om die voor de overheid te verbergen. Uit de vrijgegeven aanklacht blijkt dat Trump honderden documenten bewaarde in onbeveiligde ruimtes, waaronder een lege balzaal, een badkamer en zelfs een douche.

Happy birthday

Deze eerste zitting is de aftrap van een strafproces dat nog maanden, zo niet jaren in beslag kan nemen. Wanneer de volgende stap wordt gezet, is nog niet bekend. Deze vervolging zit zijn campagne vooralsnog niet in de weg. Hij loopt nog altijd ver voor op zijn uitdagers. Volgens een peiling van Reuters/Ipsos maandag gelooft 81 procent van de Republikeinse kiezers dat deze zaak politiek gedreven is, precies zoals Trump beweert.

“Ik ben de enige die dit land kan redden”, zegt de oud-president in de New Jersey. “Ze komen niet voor mij, maar voor jullie, en ik ben de enige die in de weg staat.”

Dinsdagavond was er nog een verschil met zijn vorige arrestatie. Halverwege zijn toespraak zette Trump, na een slokje water, plotseling “Happy birthday” in – voor zichzelf. Deze woensdag wordt de oud-president 77 jaar. Zijn publiek nam het lied snel van hem over. “Fijne verjaardag, niet?”, joelde Trump. “We gaan er de mooiste verjaardag ooit van maken.”