Privéjet verkocht voor het klimaat, maar privévliegen wil deze multimiljonair niet opgeven: ‘Ik ga mijn levensstijl behouden’

Het was een verassende kop, vorige maand op nieuwswebsite Business Insider: ‘Miljonair verkoopt privéjet omdat het verschrikkelijk is voor het klimaat’.

Privévliegtuigen zijn het afgelopen jaar een veelbesproken onderwerp geweest. Klimaatactivisten ketenden zich vast aan toestellen, multimiljonairs oogstten verontwaardiging omdat ze in hun privévliegtuigen naar Davos reisden om te praten over klimaatverandering, en de Nederlandse luchthaven van Schiphol kondigde vrij onverwachts een ban op privéjets aan, vanaf 2026.

Maar een steenrijke vliegtuigeigenaar die tot inkeer was gekomen en zich leek te scharen aan de kant van Extinction Rebellion, dat was nieuw. Andere media namen het verhaal over. Euronews bijvoorbeeld zette het in een lijstje van ‘goed nieuws voor de planeet’-artikelen.

De klimaatmiljonair in kwestie is Stephen Prince, een Amerikaanse zakenman die rijk werd met het maken van cadeaukaarten. Hij kocht zijn eerste jet zo’n zes jaar geleden, vertelde hij Business Insider, en de luxe en vrijheid werkten ‘als een cocaïneverslaving.’ Maar na het lezen van een artikel in The New York Times over de milieuschade – vijf tot veertien keer vervuilender dan regulier vliegen – besloot Prince het roer om te gooien. Zijn toestel staat in de verkoop, kondigde de 72-jarige miljonair aan. Zijn afkickproces leek begonnen.

In een videogesprek blijkt Prince’ verhaal behoorlijk genuanceerder te liggen. Ja, zegt de goedgemutste miljonair: zijn Citation 650-toestel gaat in de verkoop. “Maar ik blijf wel gewoon privévliegen.” Commercieel vliegen, ook eersteklas, is volgens hem ‘lang niet meer zo elegant’ als voor 9/11, met alle controles op vliegvelden tegenwoordig. “Ik ga mijn levensstijl behouden, en daarvan genieten.”

Het gesprek dat volgt geeft een inkijkje in de mentaliteit van superrijken die het gevoel hebben dat de wereld hen toekomt. “Het is slecht, dat weet ik.” Tegelijkertijd blijkt Prince wel degelijk activistisch. Als vicevoorzitter van de Patriotic Millionaires-beweging pleit hij voor veel hogere belastingen voor superrijken in de VS. “Wij rijken moeten zo belast worden dat het pijn doet om dat privévliegtuig te pakken. Hogere landingskosten, meer brandstofbelasting. Dat is het enige dat werkt, want ons wil-mechanisme is onverzadigbaar.”

Hoe bent u zo rijk geworden?

“Ik ben opgegroeid in Georgia, waar ik nog steeds woon. Ik ging eerst in de zaak van mijn vader werken, maar het boterde niet tussen ons. Ik belandde in de betalingsindustrie, en begon op een gegeven moment een drukbedrijf. We maakten kaarten met magneetstrips. Ik printte ook wat cadeaukaarten, en toen die markt explodeerde in de jaren 90, besloot ik de hele focus van mijn bedrijf daarop te verleggen, en werd ik rijk. Ik ben niet zo slim, maar had het juiste idee op het juiste moment en dat pakte erg goed uit.”

Houdt u er een luxueuze levensstijl op na, zoals mensen zich voorstellen bij de rijkste één procent?

“Zeker, ja. In 2019 zeilden mijn vrouw en ik letterlijk de wereld rond. We namen een schip vanaf San Francisco met 318 van onze vrienden, en zeilden in 4,5 maand naar Londen. Daarna vlogen we eersteklas terug. We hebben eigen jachtgebieden, spelen veel golf. Elk jaar zijn we een paar maanden op Hawaii met onze oudste dochter. We hebben best een goede levensstijl.”

Wanneer vloog u voor het eerst in een privéjet?

“Het gaat terug naar toen ik in de betalingsbusiness begon, in de jaren 80. Het bedrijf waarvoor ik werkte had vijf toestellen, dus ik vloog redelijk vaak privé. Later werkte ik bij een bedrijf waarvan de directeur een eigen jet had. We gebruikten die om naar Canada te vliegen en op eenden te jagen. Hij had een prachtig terrein boven Detroit.”

Hoe voelt dat: de eerste keer in een privéjet?

“Het is zoals je eerste glaasje whisky, of je eerste glas wijn. Iets waarover je misschien in je achterhoofd weleens hebt nagedacht. Zo van: dat lijkt me echt cool. Wanneer je het voor het eerst doet, wil je je niet als een opgewonden 12-jarige gedragen. Je doet alsof je dit zo vaak doet. Maar je zit daar en je ervaart deze geweldige levensgebeurtenis. Je absorbeert het.

“Privévliegen is waarschijnlijk een van de beste ultra-luxe componenten van het rijke leven. Het is als een drug waar je nooit op uitgekeken raakt. Hoe je naar de de zijkant van het vliegtuig rijdt. Hoe de piloot eraan komt om je shotguns of golfclubs uit te laden, en ze in het vliegtuig laadt. Het instappen. Als het ochtend is maken we een mimosa, als het middag is drinken we een scotch. En dan vertrekken we, zo de lucht in. Het is verslavend.”

Wanneer besloot u een eigen toestel te kopen?

“Mijn beste vriend overleed zeven jaar geleden, totaal onverwacht. Maar de week van zijn begrafenis was ook onze jaarlijkse fazantenjacht in Nebraska. Die plek is moeilijk om met commercieel vliegen te bereiken – dat kost je een dag, en je moet overstappen.

“Ik moest dus naar de begrafenis, en ook naar de fazantenjacht. De enige manier waarop dat beide kon, was privévliegen. Ik kende een vent met een Mitsubishi, van wie ik ooit een vliegtuig had geleased. Twee weken na de begrafenis belde de piloot me, die zei: ‘Ik ken iemand met zo’n zelfde toestel, die op zoek is naar een partner’. Ik kocht de helft van het toestel, en later kwamen daar nog twee jets bij, met vier partners in totaal. Het groeide gewoon.”

Veel mensen zullen denken: waarom moet iemand meer dan één privéjet hebben?

“Als je partners hebt, kan je conflicten krijgen. Ik moet bijvoorbeeld een weekend naar New York, jij naar Kansas City, en jij naar Chicago. Als jij het toestel dan al gereserveerd hebt, dan ben ik een beetje gekwetst. Met meerdere toestellen verhelp je die conflicten.”

Drie maanden geleden las u voor het eerst hoe vervuilend privéjets zijn. Wist u dat daarvoor dan nog niet?

“Nee. Ik ga ook door verschillende stadia heen met mijn zorgen voor het milieu. Ik ben altijd een beetje milieuactivist geweest. Maar niet zo heftig dat ik voor auto’s ga liggen omdat we brandstof verbranden, of dat ik pijpleidingen in brand steek. Ik zit niet in die categorie.

“Ik maak me wel oprecht zorgen over het milieu en toekomstige generaties. Er zijn acht miljard mensen op de wereld, en een klein deel daarvan veroorzaakt alle problemen. Het ergste dat we kunnen doen is liegen tegen onszelf en ontkennen dat het klimaatprobleem echt is. Veel van mijn rechtse vrienden denken dat het verzonnen is, net zoals Trump zegt dat de verkiezing van 2020 gesaboteerd is.

“Maar het is wetenschap, echte wetenschap. Kijk naar wat er gebeurt op de Noordpool, met het smelten van gletsjers. Mijn vrouw en ik zijn drie maanden geleden naar IJsland en Groenland geweest. Ik heb daar de schade aan de gletsjers met mijn eigen ogen gezien.”

Vanuit de klimaatbeweging is er flinke kritiek op de rijken. Omdat mensen met uw levensstijl veel vervuilen, en veel meer uitstoten dan anderen. Hoe reageert u daarop?

“Ik weet niet hoe ik daarop moet reageren. Waarom wilden we überhaupt zoveel geld verdienen? Om een levensstijl te hebben die je niet kan leiden als je het geld niet hebt. Daartoe behoort een ongelooflijke zelfzuchtigheid, en achteloosheid naar het klimaat, en misschien wel naar de mensheid.

“Maar tegelijkertijd: als je die geneugten wegneemt, als je de mogelijkheid wegneemt om jezelf te scheiden van de massa, dan neem je de eigenschap weg om dit leven te willen leiden. Dat is geen Stephen-eigenschap, maar een menselijke eigenschap.

“Wij mensen zijn gewoon zwak. Anders dronken we niet te veel, gingen we niet vreemd en aten we niet zoveel dat we obesitas kregen. Mensen zijn hebzuchtig en hebben een kortetermijnvisie. Dat is – heel eerlijk – waarom ik privévlieg, en waarom ik elke twee jaar in een gloednieuwe Range Rover rijd.”

Te veel drinken en eten hebben een negatieve invloed op jezelf, te veel broeikasgassen uitstoten hebben een negatieve impact op de wereld en andere mensen. Doet u in uw leven iets om dat probleem op te lossen?

“Het zijn babystapjes. Ik heb voor 75.000 euro aan zonnepanelen op mijn huis, en zodra ik Tesla-batterijen kan krijgen, wil ik die naast mijn huis. Mijn vrouw rijdt in een Tesla. Zodra General Motors of Ford met een grote elektrische SUV komt – daar rij ik graag in – dan koop ik er een.”

Over uw besluit: u verkoopt uw eigen privéjet vanwege de uitstoot, maar blijft wel privévliegen. Hoe komt u tot de conclusie dat dit veel beter is?

“Ik hoef dat aan niemand te verantwoorden behalve mezelf. Ik ga elke avond naar bed en realiseer me dat het tegenstrijdig is. Maar ik ben er vrij zeker van dat als de meeste mensen die nu niet in mijn situatie zitten er morgen wel in zouden zitten – waarin ze rijk zijn en de mogelijkheden hebben die ik heb – ook van de nectar van hebzucht zouden drinken.

“Ik ga er ook geen enkel verschil mee maken voor het milieu. Iemand anders gaat mijn jet kopen en erin vliegen. Ik ga zelf wel minder privévliegen, en meer commercieel vliegen.”

Wereldwijd roepen activisten op om privéjets te verbannen. Wat vindt u daarvan?

“Ik denk dat het een waandenkbeeld is. Ik juich ze toe voor hun toewijding, maar het is niet iets waarvan ik denk dat het echt impact gaat maken. Het doet me denken aan mensen die bloed gooiden naar mensen in bontjassen. Misschien heeft het zin als genoeg mensen zich vastketenen aan privé-jets. Maar vergeet niet dat de eigenaren rijke mensen zijn. Ze kunnen hun jets opbergen op plekken waar activisten geen toegang toe hebben. Ze zullen gewapende beveiligers inhuren om te zorgen dat activisten er niet bij kunnen.”

U blijft privévliegen want u bent imperfect, maar wilt wel veel meer belasting betalen. Hoe zit dat?

“De dialoog moet veranderen. De rijken zijn degenen die grote problemen op de wereld van nu veroorzaken. Ons wil-mechanisme wordt nooit moe. Maakt niet uit hoeveel we hebben: we willen meer. En als we dat meer hebben, willen we nog steeds meer.

“Ik snap dat er een aantal heilig-achtige mensen zijn die niets meer willen dan ze nodig hebben om te leven, of niet meer willen eten dan dat ze vult, of die niet meer willen vliegen omdat het slecht is voor het klimaat. Maar het is naïef om te denken dat veel mensen dat zo voelen. De meeste mensen willen meer dan ze nodig hebben en meer dan ze verdienen.”

Waarom wilt u dan meer belasting betalen?

“Omdat we de problemen in mijn land moeten oplossen. We moeten geen mensen in de VS hebben die hongerig naar bed moeten. Geen kinderen van 9 die onder een brug moeten slapen omdat hun vader geen baan kan of wil krijgen. Geen mensen die moeten twijfelen: koop ik een brood en kaas of een medicijn? We kunnen dat oplossen door hogere belastingen. Eén procent meer belasting voor mij haalt meer uit dan één procent meer belasting voor jou, en zo zou het ook moeten zijn.

“Ik zie zelf in dat het vreemd is. Niet veel mensen willen dat het merendeel van hun welvaart na hun dood naar de overheid gaat en niet naar hun kinderen.”

Waarom u dan wel?

“Als je denkt dat de hele wereld om jou draait, is het makkelijk om helemaal in een staat van hebzucht te vervallen. Een levensstijl die álleen maar jezelf dient. Dat is niet wie ik ben. Ik ben best goed in een goede levensstijl hebben, maar ik wil ook een goed mens zijn, binnen dat gebied van een beetje egoïstisch zijn.”

“Ik doe mijn best, en wil me daar ook over blijven uitspreken, zoals in dit gesprek. Ik wil eerlijk zijn over de tegenstellingen die ik vertegenwoordig, en die tegenstellingen ook accepteren.”