Waarom vervroegde verkiezingen? Theresa May kan drie vliegen in één klap slaan
Hoe is het allemaal begonnen?
De vorige Britse premier, David Cameron, had bij zijn herverkiezing in mei 2015 een brexit-referendum beloofd aan de Britse kiezers. Op 23 juni vorig jaar konden de Britten dan effectief stemmen over de vraag: moet het Verenigd Koninkrijk bij de Europese Unie blijven of niet?
Het werd uiteindelijk Camerons ondergang, want de Britten stemden (verrassend en nipt met 51,9 procent) vóór een uitstap uit de EU terwijl Cameron een van de grote voortrekkers van het Remain-kamp was geweest. Cameron ruimde baan als premier en iemand anders uit de conservatieve Tories-familie nam over: Theresa May, nadat onder meer Boris Johnson zich had teruggetrokken.
Waarom doet Theresa May deze zet?
May "erfde" daarmee het kabinet van voorganger Cameron, en moest zich meteen opmaken voor de moeilijke echtscheidingsgesprekken met Europa. Enkele weken geleden zette May uiteindelijk ook officieel die procedure in gang, door het Europese artikel 50 te ondertekenen. In principe moet die hele procedure over twee jaar afgerond zijn. Met andere woorden: in het voorjaar van 2019 stappen de Britten er echt uit.
Met de vervroegde verkiezingen neemt May uiteraard een gok, maar het is een beredeneerde gok: de Conservatives staan momenteel heel sterk in de peilingen en het Labour van Jeremy Corbyn ligt in de touwen. Als May de verkiezingen wint, slaat ze drie vliegen in één klap: ze versterkt haar eigen positie en die van haar partij, en kan voortwerken met een parlement dat minder verdeeld is over de brexit.
May staat daardoor sterker in de gesprekken met de EU, binnen haar partij, tegenover het Britse parlement (waarmee ze nauw moet samen tijdens de onderhandelingen) en ze geniet een vol mandaat van het volk, want eigenlijk had ze nooit een mandaat van de Britse kiezer gekregen door de manier waarop het gelopen was.
Wat zegt May zelf?
May bevestigde in haar "surprise announcement" vanmiddag dat ze sterker wil staan en de verdeeldheid in haar eigen rangen wil wegwerken.
"Op dit moment van enorm nationaal belang zou er eenheid moeten zijn in Westminster (in het parlement, red.), maar in plaats daarvan is er verdeeldheid. Het land gaat één richting uit, maar Westminster niet."
May voegde eraan toe dat die verdeeldheid een succesvolle brexit voor de Britten in gevaar brengt. Bovendien zou die verdeeldheid het land schade kunnen toebrengen, en daarom moeten er dus verkiezingen komen. "We hebben verkiezingen nodig, en wel nu", klonk May vastbesloten en kordaat.
Wat betekent dit voor de toekomst?
Groot-Brittanniëwatcher Ivan Ollevier zegt dat May een mandaat van de kiezer wil, en dat ze met deze verkiezingen een parlement wil dat vooral uit pro-brexitparlementsleden bestaat. Maar er is dus, zoals gezegd, meer: "May zal hier zeker politiek van willen profiteren. Volgens de peilingen hebben de Conservatieven zowat 20 procent voorsprong op nummer 2, Labour. Dit is het moment voor de Conservatieven, als ze er politieke munt uit willen slaan."
Voor het verdere verloop van de brexit verandert er niets, behalve dat de EU aan de andere kant van de tafel een sterkere Britse premier zal aantreffen: "May zal er waarschijnlijk wel sterker uitkomen, ze zal weinig politieke tegenstanders kennen in Groot-Brittannië. Dat geeft haar een heel sterke onderhandelingspositie. Dus alles blijft bij het oude, maar met een sterker Groot-Brittannië", besluit Ollevier.