Wie naar de website van de stad surft, kan een blokje ‘cyberaanval’ aanklikken. Haast wekelijks passen de stadsdiensten het overzicht van de gevolgen aan. Die vond zes maanden geleden plaats. Nog altijd zinderen de effecten na. De dienstenverlening is niet helemaal hersteld. Dat blijft vervelend voor een stad die stevig inzet op digitalisering.

Soms gaat het over kleinere ongemakken. Vooral de verwerking van de omgevingsvergunningsaanvragen blijft vervelend. De Vlaamse regering verlengde opnieuw enkele noodmaatregelen om procedurefouten en het overschrijden van termijnen te vermijden. De stad geeft tenslotte toe dat ‘het nog steeds niet mogelijk is om een sluitend antwoord te geven’ op de vraag welke persoonsgegevens er juist gestolen zijn. Daarom waarschuwt ze voor phishing en identiteitsfraude.

Onderinvestering in cyberveiligheid

Het prijskaartje voor de aanval, uitgevoerd door hackerscollectief Play, oogt even spectaculair. In een mededeling lijst oppositiepartij Groen de kosten op. Om alleen de dienstverlening terug op peil te brengen – ‘de gecrashte wagen terug op de baan te krijgen’, zoals burgemeester Bart De Wever (N-VA) het noemde – moest 11 miljoen euro worden vrijgemaakt. Het gaat om geld dat de stad in 2021 na enkele negatieve audits over cyberveiligheid wilde investeren. Uit die onderzoeken bleken alvast onderinvesteringen in digitale veiligheid.

Daarbovenop volgt een inhaaloperatie van 84 miljoen euro naar ‘cyberprogramma 3.0’, terwijl de stad voor de hacking programma 1.0 wilde uitrollen. Het grootste deel (48 miljoen) gaat naar de verbetering van de cyberveiligheid. Daarnaast wordt 36 miljoen euro vrijgemaakt om bijkomend personeel en IT-consultants aan te werven. Dat geld is niet gebudgetteerd. Vorig jaar voerde de stad een besparing door om de verhoogde uitgaven (energie, inflatie, indexeringen) op te vangen. Het noodzakelijke cyberbudget overstijgt de besparingsinspanning.

‘Financiële aderlating’

De stad plande deze zomer een evaluatie van de besparingen. Die oefening werd door de cyberaanval uitgesteld naar het najaar. Groen-raadslid Niel Staes spreekt van een ‘financiële aderlating’ en vreest ‘wederom een pittige begrotingsoefening’. Digipolis, dat de digitale diensten beheerst, kan binnen het huidige meerjarenplan tot 2025 maar 64 miljoen euro omzetten. Ook de volgende legislatuur weet dus wat te doen.

Voor De Wever blijven het ontnuchterende vaststellingen. De stad investeerde flink wat geld in klassieke veiligheid zoals meer politie en meer materieel (tot bearcats toe). Maar niet alleen de drugbarons bedreigen Antwerpen. De aanvallen kwamen ook uit cyberspace. Eerder schatte schepen van Begroting Koen Kennis (N-VA)de kosten op 70 miljoen euro, meer dan de kostprijs van corona en de opvang van Oekraïense vluchtelingen.

Lees ook

 ‘Niet onderhandeld en niets betaald’, maar mysterie rond hacking blijft