De stad Antwerpen werd op 6 december 2022 getroffen door een cyberaanval die een grote impact had op de dienstverlening en de werking van de stadsdiensten. Tot op vandaag zijn nog niet alle problemen van de baan en is nog onduidelijkheid over wat er met de persoonsgegevens van de Antwerpenaren is gebeurd.

Wat al wel zeker is, is dat de stad Antwerpen minstens 95 miljoen euro moet ophoesten, geld dat nog in de begroting zal ingeschreven moeten worden. De kostprijs om de getroffen diensten opnieuw volledig operationeel te krijgen, wordt geschat op 10,9 miljoen euro.

Daarbovenop komt nog een investeringskost van in totaal 84 miljoen euro om het huidige programma dat de cyberveiligheid moet waarborgen extra te beveiligen. 48 miljoen euro gaat naar het versneld invoeren van dat cyberprogramma. De overige 36 miljoen euro zijn personeelskosten voor Digipolis, de IT-partner van de stad, om de nodige ingrepen uit te voeren.

Maximaal 64 miljoen euro zal nog deze legislatuur voorzien moeten worden, wat betekent dat ook de volgende bestuursploeg met een aanzienlijke meerkost geconfronteerd zal worden.

LEES OOK. Audit schetst weinig fraai beeld van cyberbeveiliging stad Antwerpen

Nog meer kosten

En het zal niet blijven bij 95 miljoen. Verschillende stadsdiensten, maar ook AG Vespa, het Stedelijke Onderwijs en het Zorgbedrijf, hebben zelf ook investeringen gedaan om de gevolgen van de cyberaanval op hun werking te counteren. Zo liepen de stedelijke zwembaden een kwart miljoen euro mis en zagen ook andere diensten zoals de culturele centra (ticketingsysteem) of het parkeerbedrijf (Lez, parkeertickets, wegsignalisatie) maandenlang geen inkomsten. “Al die diensten moeten hun rekening nog maken”, zegt schepen van Financiën, Koen Kennis (N-VA). “Pas dit najaar, wanneer de aanpassing van de meerjarenbegroting wordt gefinaliseerd, zullen we daar pas een zicht op krijgen.”

LEES OOK. “Meer dan coronacrisis en opvang van Oekraïense vluchtelingen”: cyberaanval zal stad Antwerpen ettelijke miljoenen kosten

Besparingen

Vorig jaar moest de stad nog noodgedwongen 70 miljoen euro besparen, als gevolg van de inflatie en de stijgende energiekosten. Of de hoge kosten als gevolg van de cyberaanval opnieuw tot besparingen zal leiden, daar wil Kennis niet op vooruitlopen. “Ik heb toen gezegd dat we na de besparingsoefening als stad opnieuw tegen een stootje kunnen”, zegt Kennis. “We zullen moeten zien of we een deel of alles kunnen opvangen. We hebben budgettair wel een reserve voorzien, die rekening hield met het meest negatieve scenario. Daarnaast is er ook een deel van de voorziene middelen onderbenut, ook als gevolg van de cyberaanval. Maar het is wachten tot dit najaar voor we volledige duidelijkheid hebben.”

“Stadsbestuur is nalatig geweest”

Oppositiepartij Groen verwijt het stadsbestuur nalatig te zijn geweest. “De nalatigheid kost de Antwerpse belastingbetaler minstens 95 miljoen euro”, zegt Groen-gemeenteraadslid Niel Staes. “In november 2021, een jaar voor de cyberaanval, werd er na een aantal vernietigende externe audits beslist om extra te investeren in cybersecurity deze legislatuur. De cijfers vandaag tonen aan dat dit allemaal too little, too late was. Dit wordt een immense, onvoorziene financiële aderlating en zorgt na de vorige besparingsgolf opnieuw voor een nieuwe financiële kater. Dit belooft een pittige oefening te worden, maar dat is dus voor het najaar, want de geplande bijsturing in juni is uitgesteld omwille van … de cyberaanval.”

LEES OOK. Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA): “We hadden cyberaanval niet kunnen afweren”