Eigenlijk neemt Smet ontslag voor een nevenkwestie. De hoofdvraag blijft hoe die delegaties überhaupt aan een visum zijn geraakt

Pascal Smet, staatssecretaris in het Brussels Gewest namens one.brussels (de lokale variant van Vooruit), neemt dan toch ontslag over de netelige kwestie van de visa voor een Iraanse (en Russische) delegatie voor een bijeenkomst van wereldsteden in Brussel. Gebleken is dat zijn kabinet er mee instemde om de verblijfskosten van de betwiste delegaties te betalen. Smet schat – terecht – in dat het idee dat de Iraanse en Russische vertegenwoordigers bovenop hun visum ook nog eens een gratis verblijf kregen de druppel is die de emmer doet overlopen.

Daarmee is de kous niet af. Een politicus neemt ontslag om de politieke verantwoordelijkheid op te nemen. Het haalt de lucht uit de ballon van ophopende verontwaardiging, zodat politiek en samenleving weer voortkunnen. Het is een ritueel dat mogelijk maakt om weer met een propere lei verder te gaan.

Dat is hier niet het geval. Want eigenlijk neemt Smet ontslag voor een nevenkwestie: wie heeft de bonnetjes met de hotel- en restaurantkosten van de Iraniërs en de Russen betaald? Een gênante zaak, maar wel een bijzaak. De hoofdvraag blijft natuurlijk hoe die delegaties überhaupt aan een visum zijn geraakt. Die vraag heeft nog altijd geen helder antwoord gekregen. Smet zelf legt die hete aardappel, niet zonder rancune, weer in de schoot van de federale minister van Buitenlandse Zaken, Hadja Lahbib (MR). Het zijn haar diensten die eindverantwoordelijk zijn voor het uitreiken van visa.

De toelating van het verblijf voor de burgemeester van Teheran op de Urban Summit in Brussel was een kwalijke zaak. Het is een ernstige inschattingsfout die op een zeer slecht moment komt. Burgemeester Zakani van Teheran is in eigen land geen redelijke, gematigde stem. Hij is de fiere, lokale vertegenwoordiger van een autoritair en moorddadig regime dat mensen opjaagt omwille van hun seksuele geaardheid en vrouwen arresteert en vermoordt omwille van hun klederdracht. Hij is ook de vertegenwoordiger van een regime dat onschuldige buitenlanders oppakt en foltert als lokaas voor gijzeldiplomatie. Olivier Vandecasteele kan erover meepraten.

Zakani lijkt er dus niet de man naar die zich door informele stadsdiplomatie zal laten overtuigen om het voortaan wat zachtaardiger aan te pakken. Zo’n stedentop is inderdaad nuttig, maar als de burgemeester van Teheran ongestoord ondervoorzitter van de organisatie kan worden en in Brussel kan komen paraderen, dan is er iets mis met de organisatie zelf. Misschien moeten de Brusselse deelnemers zich daar eens over bezinnen?

Dit hoeft geen ministeriële bijltjesdag te worden. Toch mag buitenlandminister Lahbib voor de spiegel gaan staan. Had Buitenlandse Zaken het oorspronkelijke negatieve advies niet beter bevestigd? Is dit dossier met voldoende aandacht behandeld?

Er is ook de puur politieke kant van de zaak. De federale regering beschouwt de bevrijding van Olivier Vandecasteele én andere Europeanen terecht als een groot succes. Hoe is het in godsnaam mogelijk dat dat knappe werk weer helemaal ondergesneeuwd is geraakt door hoogst vermijdbare inschattingsfouten?