FarmaStatus, het online initiatief van het FAGG dat info over de beschikbaarheid van geneesmiddelen in België verzamelt en publiek maakt, meldt dat het ‘Fsme-Immun’-vaccin sinds 20 juni onbeschikbaar is. “Het betreft het vaccin tegen encefalitis, wat kan voortvloeien uit een tekenbeet”, klinkt het bij het FAGG. “De versie voor volwassenen is inderdaad tijdelijk onbeschikbaar, heeft de firma ons gemeld.”

Geen behandeling, wel een vaccin

Vorige maand bleek dat steeds meer mensen in Europa besmet raken met tekenencefalitis, na een tekenbeet. “Je moet een onderscheid maken tussen de ziekte van Lyme en tekenencefalitis”, legt viroloog Steven Van Gucht uit. “Beide ziektes worden overgedragen door een tekenbeet, maar de ziekte van Lyme is een infectie door een bacterie en kan je laten behandelen door antibiotica. Tekenencefalitis wordt veroorzaakt door een virus waartegen geen behandeling bestaat, wel een vaccin.”

De gevolgen van besmetting kunnen serieus zijn: sommigen patiënten hebben enkel griepachtige symptomen, anderen krijgen een hersenontsteking met blijvende cognitieve problemen en zelfs doofheid. Tussen 2012 en 2020 herstelden bijna 1.350 Europeanen niet volledig van hun tekenencefalitis. Dat is ruim 5 procent van alle gemelde gevallen. Er stierven ook 93 mensen (0,3 procent) aan tekenencefalitis.

LEES OOK.‘Tekenencefalitis’ is aan opmars bezig in Europa: hoe gevaarlijk is het? En komt het bij ons vaak voor?

Op het randje van het vakantieseizoen werd zo’n vaccin dus aangeraden, voor wie zou gaan wandelen in Oostenrijk, Zwitserland, Noord-Italië, sommige delen van Scandinavië, en bepaalde gebieden in Oost-Europa. Een drieledige prik: een eerste dosis, een tweede na een tweetal weken, en een derde vijf tot twaalf maanden later. En de Vlaming heeft duidelijk geluisterd. Want door “toegenomen vraag” kan je voorlopig geen vaccins meer krijgen. “We zijn aan het bekijken of er eventueel een levering vervroegd kan worden”, aldus het FAGG. “En het zou kunnen dat er apotheken hier en daar nog een kleine stock hebben, of dat er nog vaccins naar hen onderweg zijn.”

Toekomstige reizen

Wachten dus, want rond 20 juli zou de voorraad weer aangevuld moeten zijn. “En intussen zeker niet je vakantie annuleren of onnodig ongerust zijn”, zegt Van Gucht. “Ook in België blijft het virus zeer zeldzaam. Het is natuurlijk wel altijd een goed idee om te vermijden dat je door een teek gebeten wordt, dat is regel nummer één. Door de opwarming van de aarde kan je namelijk al tot op 1.500 meter hoogte teken tegenkomen.” Ofwel: ga hoog en droog. “Als je gaat wandelen, of ergens picknicken in de natuur: ga in kort gras zitten, vermijd vochtig hoog struikgewas. Draag een lange broek, met je kousen over de broekspijpen. En vraag advies aan de apotheker over producten om op de huid aan te brengen. Krijg je toch een beet, schiet dan niet in paniek. Verwijder ze met een heel fijn pincetje, en hou de steek de weken erop in het oog.”

LEES OOK. Wat is de beste manier om een teek te verwijderen? Trekken sommige mensen teken makkelijker aan?

En zelfs al ben je tegen 20 juli al terug in het land: het vaccin blijft een goed idee. “Vooral met het oog op toekomstige reizen. Zeker de typische bergganger, daarbij blijft het meestal niet bij één reis. Handig als je het vaccin dan al in orde brengt voor de volgende keer.”