We pompen zo veel grondwater op dat het de aarde doet kantelen (en de zeespiegel laat stijgen)

Tussen 1993 en 2010 heeft de mens zo veel grondwater opgepompt dat de aarde bijna 80 centimeter verder is gekanteld. Dat hebben wetenschappers berekend in een nieuwe studie. Het opgepompte grondwater zou wereldwijd de zeespiegel met 6 millimeter hebben doen stijgen in die periode.

De aarde staat scheef en nog geen klein beetje. De as waar de aarde omheen draait staat 23,5 graden gekanteld. Dankzij die schuine aardas staan we in de zomer (in het noordelijk halfrond) iets meer naar de zon gekanteld, in de winter wat verder weg. Zonder die schuine positie zouden er geen seizoenen zijn op onze planeet.

De aarde wiebelt altijd wel een beetje door allerlei natuurlijke processen binnenin de planeet, in de oceanen en in de atmosfeer. Zo was al bekend dat het verplaatsen van grote hoeveelheden water een invloed heeft op de aardas. Dat gebeurt tijdens de wisseling van de seizoenen, het smelten van gletsjers en ijskappen, maar ook door enorme hoeveelheden grondwater op te pompen.

Onderzoekers hebben nu voor het eerst berekend hoe groot de invloed van dat oppompen precies is. Volgens klimaatmodellen is er tussen 1993 en 2010 zo'n 2.150 gigaton grondwater opgepompt. Genoeg om de wereldwijde zeespiegel met 6 millimeter te doen stijgen.

Grondwater oppompen blijkt een grote impact te hebben op het verschuiven van de polen

De onderzoekers berekenden dat die verplaatsing van water de aarde 4,36 centimeter per jaar meer naar het oosten heeft doen kantelen. Zo veel water oppompen zou de polen dus bijna 80 centimeter hebben doen opschuiven, op 17 jaar tijd. 

"Onze studie toont aan dat van alle klimaatgerelateerde oorzaken het oppompen van grondwater de grootste impact heeft op het verschuiven van de polen", zegt geofysicus Ki-Weon Seo van de Zuid-Koreaanse universiteit van Seoel in een persbericht.

De onderzoekers hadden eerst geprobeerd om de verschuivingen van de polen enkel te verklaren door het smelten van de ijskappen en gletsjers. Maar de resultaten bleken niet te kloppen. Er moest dus nog een belangrijke factor zijn. Pas wanneer ze ook de hoeveelheid opgepompt grondwater meenamen in de berekeningen, bleken de resultaten overeen te komen met de werkelijkheid.

"Ik ben erg blij dat we de onverklaarbare oorzaak van de kanteling van de pool ontdekt hebben", zegt Seo. "Anderzijds, als een bewoner van de aarde en als vader, ben ik wel bezorgd en verbaasd dat het oppompen van grondwater ook een reden is waarom de zeespiegel stijgt."

De onderzoekers benadrukken dat de aardas normaal elk jaar enkele meters verschuift. Het oppompen van grondwater vormt dus geen risico voor het opschuiven van de seizoenen.

De studie is gepubliceerd in het wetenschappelijke vaktijdschrift Geophysical Research Letters.

Meest gelezen