Eerste zomer met "recht op deconnectie": zo help je elkaar als collega’s om niet gestoord te worden op vakantie

Sinds 1 april heb je als werknemer officieel "recht op deconnectie", dat is het recht om niet te moeten reageren op telefoons of mailtjes die buiten de werkuren toekomen. Je werkgever mag dus niet verwachten dat je elk moment bereikbaar bent.

Concreet mag je werkgever je enkel in zeer "uitzonderlijke gevallen" contacteren buiten de uren. En je mag ook geen nadelige effecten ondervinden als je voor of na het werk, in het weekend of tijdens je vakantie, je gsm niet opneemt of je mails niet beantwoordt.

"Als je steeds geconcentreerd werkt, is het belangrijk om na je uren te ontspannen, opnieuw wat te kunnen "bijtanken" en dus los te koppelen van het werk", zegt Idewe-CEO Lode Godderis. "We weten dat als mensen voortdurend geconnecteerd met het werk blijven, het op lange termijn aanleiding geeft tot de ontwikkeling van aandoeningen als een burn-out. Voor mentaal welzijn is het dus bijzonder belangrijk om te kunnen deconnecteren."

Met de zomervakantie in aantocht deelt Idewe, externe dienst voor preventie en bescherming op het werk, enkele tips om rekening te houden met elkaars verlof.

Eerst en vooral: iets van een collega vragen wanneer die op vakantie is, kan binnen het recht op deconnectie enkel in samenspraak. Maar hou ook dan de balans tussen winst en hinder van het storen. "Een collega storen op vakantie om zelf twee minuten zoekwerk uit te sparen is een ander verhaal dan wanneer je team niet verder kan omdat enkel die collega cruciale info bezit", legt Godderis uit. 

Moet - en mag - je echt iemand storen? Zorg ervoor dat je goede afspraken hebt gemaakt op voorhand: waarvoor mag je iemand wel en niet storen en hoe wil de collega dan dat het gebeurt. Door bijvoorbeeld eerst een whatsappje te sturen in plaats van meteen te bellen geef je jouw collega de flexibiliteit om zelf te bepalen of en wanneer er tijd wordt gemaakt.

"Uiteraard kunnen er dringende zaken zijn, en is het belangrijk om af te spreken wie welke dossiers opvolgt", aldus Godderis. "Maar hoe dringend is dringend? Iets wat bovenaan jouw lijstje staat is misschien geen hoge prioriteit voor je collega of het team. "Als je afspreekt dat storen mogelijk is wanneer het "superdringend" is, zorg er dan voor dat het hele team onder deze term hetzelfde verstaat."

Vaak in contact met klanten of andere externen? Communiceer ook goed met hen over de verlofperiodes, zorg voor voldoende back-up en durf als team of werkgever ook het gesprek aan te gaan wanneer een klant andere verwachtingen lijkt te hebben.

Zijn er professionele of informele whatsappgroepen met collega’s? Spreek af met elkaar hoe je hier als team mee omgaat op vakantie. "Een WhatsApp-bericht kan iemand opnieuw in het werk meetrekken", aldus Godderis. "Zet die whatsapp-groepjes dus even stil tijdens je vakantieperiode."

Deconnectie verwaarlozen is vaak een gevolg van groepsdruk - of zelfs een bedrijfscultuur – die zichzelf in stand houdt. Het is niet omdat de ene collega het prima vindt om gestoord te worden tijdens verlof, dat de andere collega dat ook vindt, of moét vinden. Ga het gesprek aan, respecteer afspraken en vermijd gemengde en nefaste signalen richting collega’s. Een goed voorbeeld daarvan is je out-of-office: met een "bel of whatsapp als er iets is" klink je collegiaal, maar maak je van bereikbaarheid wel de norm.