“Bijna 75 keer de oppervlakte van België ontbreekt”: wetenschappers bezorgd over historisch dieptepunt in zee-ijs rond Antarctica
Nog nooit was er zo weinig zee-ijs te vinden rond Antarctica. In februari werd er zelfs een historisch dieptepunt bereikt. Op dat moment was er nog amper 1,79 miljoen km² zeeijs. En zelfs nu, in het midden van de winter, blijft de omvang van het ijs op recordlage niveau’s. Momenteel zitten we met een tekort van 1,15 miljoen km². Niet ten op zichte van wat normaal is, maar ten opzichte van het vorige record. Al blijft het voor wetenschappers moeilijk om het onderscheid te maken tussen afwijkingen binnen het klimaat van Antarctica en de bijdrage van klimaatverandering, aldus klimatoloog Lander Van Tricht (VUB).
Wat is er aan de hand?
De kaarten die afwijkingen in het zee-ijs van Antarctica weergeven kleuren rood. Net zoals het zee-ijs bij de Noordpool ondergaat het zee-ijs in Antarctica seizoensgebonden groei en afname. Maar de wintergroei van dit jaar gebeurt veel trager en dat na het historisch lage zomerminimum van februari.
Lees verder onder de afbeelding.
“Midden juni 2023 was de omvang van het zee-ijs in Antarctica ongeveer 2,28 miljoen km² kleiner dan het gemiddelde van 1981 tot 2010 voor die tijd van het jaar, en ongeveer 1,15 miljoen km² kleiner dan het vorige record in juni 2019. Dat komt beiden overeen met een tekort van bijna 75 en 37 keer de oppervlakte van België”, aldus Van Tricht. De huidige omvang blijft dus uitzonderlijk laag voor de tijd van het jaar.
KIJK. Onderzoekers delen beelden van een in januari afgebroken ijsberg op Antarctica
Was dit altijd al zo?
In tegenstelling tot de afnemende trends van zee-ijs in het Arctische gebied en Groenland, vertoonde het zee-ijs rond Antarctica sinds de jaren 1970 een geleidelijke toename. Deze trend veranderde echter abrupt in 2016 toen het zee-ijs plots begon af te nemen.
Van Tricht: “De vraag is of deze trend in Antarctica zal aanhouden of dat het zal terugkeren naar de kleine toenames die sinds de jaren 1970 zijn waargenomen. In tegenstelling tot de meeste klimaateffecten die zich geleidelijk verslechteren over langere periodes, vond de verandering in het zee-ijs van Antarctica namelijk plotseling plaats.”
Lees verder onder de afbeelding.
Weten wetenschappers wat de oorzaak is van deze plotse verandering?
De verwachte trend, gebaseerd op klimaatprognoses, was dat het zee-ijs rond Antarctica geleidelijk zou afnemen. Het is echter onduidelijk waarom de huidige ontwikkelingen plaatsvinden.
“Het onderscheiden van de bijdrage van klimaatverandering ten opzichte van interne afwijkingen binnen het klimaatsysteem van Antarcitca is een uitdaging voor wetenschappers”, legt Van Tricht uit. “Verschillende factoren, zoals de opwarming van de oceaan, warmere winden en feedbackmechanismen, dragen bij aan de afname. Een voorbeeld hiervan is het albedo-effect, waarbij het donkerdere zeewater meer zonnewarmte kan absorberen door het afnemende zee-ijsoppervlak. Maar naast de effecten van klimaatverandering spelen ook interne variaties binnen het systeem, zoals El Niño en La Niña, een rol.” Op dit moment is de exacte oorzaak van de afname sinds 2016 nog onbekend.
Zijn er gevolgen voor de zeespiegel?
Het smelten van zee-ijs zelf draagt niet bij aan de zeespiegelstijging. Maar het zee-ijs rond Antarctica heeft wel een beschermend effect op de gletsjers van Antarctica. “Zonder beschermend zee-ijs worden de gletsjers van Antarctica rechtstreeks blootgesteld aan opwarmende oceaanwateren en neigen ze te versnellen”, verduidelijkt Van Tricht. “Een voorbeeld daar van is Thwaites-gletsjer. Als Thwaites gletsjer zou smelten, kan dit leiden tot een aanzienlijke stijging van het wereldwijde zeeniveau.”
LEES OOK:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Grootste stap voorwaarts sinds de jaren 70: onderzoekers vinden manier om gevaarlijke infecties klein te krijgen
-
PREMIUM5
Marc Van Ranst waarschuwt nu man in de VS besmet is met vogelgriep: “Dit zien we niet graag gebeuren”
In de Verenigde Staten heeft een mens positief getest op vogelgriep na contact met een besmette melkkoe. Zoogdieren raken daarnaast steeds vaker besmet. Moeten we ons zorgen maken om het virus? En wat zijn de symptomen van vogelgriep bij mensen? Viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven) waarschuwt: “Er valt weinig te beginnen tegen deze evolutie.” -
Stokoude ruimtetelescoop Hubble hapert weer
De oude ruimtetelescoop Hubble heeft een probleem. Een van de gyroscopen in het apparaat, die ervoor moeten zorgen dat de Hubble goed draait om het heelal in beeld te kunnen brengen, kampt met een storing. Het is de tweede keer in een paar maanden dat dit gebeurt. -
-
2
Wereldprimeur: UZ Brussel voert allereerste dubbele robotingreep uit bij patiënt
-
Angelique Van Ombergen, een zeldzame vrouwelijke ruimteonderzoekster: “Het vraagt veel mentale ruimte”
De Vlaamse ruimtevaartonderzoekster Angelique Van Ombergen is een jonge vrouw in de mannelijke wereld van de wetenschap. In het nieuwe Canvas-programma ‘Zij Hen Wij’ legt ze de struggles bloot die dat elke dag geeft. Zeker nu ze ook mama van twee kinderen is, vertelt ze ons. “In internationale settings kan ik niet mezelf zijn.” -
8
WEERBERICHT. Al een beetje warmer vandaag, volgende week 23 graden
Het wordt vandaag eindelijk een beetje warmer en die trend zit zich in het weekend door. Volgende week gaan we volgens de meest recente voorspellingen van het KMI zelfs naar 23 graden. We raken wel niet af van de neerslag. -
HLN Shop
Op safari in de Benelux: vijf zinderende ervaringen om na te jagen
-
PREMIUM
Warmt het klimaat echt veel sneller op dan verwacht?
-
Doorbraak in Alzheimeronderzoek: nieuw mechanisme ontdekt in vroeg stadium
Onderzoekers van het VIB-KU Leuven Center for Brain & Disease Research hebben een nieuw mechanisme ontrafeld dat een rol speelt in een vroeg stadium van de ziekte Alzheimer. Dat meldt Stichting Alzheimer Onderzoek, die de studie financierde. De bevindingen zouden kunnen leiden tot een betere behandeling van Alzheimer. -
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
Af en toe berichten media over absurd hoge energiefacturen die bijvoorbeeld het gevolg zijn van een nulletje te veel of een vergeten komma. Dergelijke frappante fouten spot je als klant meteen. Maar soms duiken er ook afwijkingen op, die – hoewel ze minder in het oog springen - je toch een aardige duit kosten. Hoe stel je deze vast en op welke manier kan je ze aanvechten? Mijnenergie.be helpt je stap voor stap. -
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?
