Het einde van één Olympische Spelen? IOC-voorzitter Bach hekelt Rusland-plan aparte Spelen met China en co: “Dit is bewapening van sport”

Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) moet nog steeds officieel beslissen of Russische en Wit-Russische atleten volgende zomer mogen deelnemen aan de Spelen in Parijs. Na de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022 zijn als deel van de sancties in heel wat internationale sportfederaties atleten van beide landen gebannen uit competitie. En het Parlementaire Forum van de Raad van Europa adviseerde deze week om (Wit-)Russische atleten te weren in Parijs 2024 “zolang de oorlog voortduurt.”

Het IOC houdt de deur wel op een kier voor (Wit-)Russische deelname aan Parijs 2024. Zij bevelen aan dat hun atleten onder neutrale vlag mogen deelnemen, op voorwaarde dat zij geen lid zijn van het leger of de oorlog van president Vladimir Poetin niet steunen. Het Kremlin liet al herhaaldelijk weten die politisering van sport te hekelen en vindt het verbod op de vlag, symbolen en Russische volkslied onaanvaardbaar.

Sommige sportfederaties staan nu al toe dat (Wit)-Russische atleten onder neutrale vlag deelnemen, zoals tennis. Al gaat dat met opstootjes gepaard. En op het WK Taekwondo eerder deze maand bleek hoe relatief de ‘neutrale’ vlag’ is. Oekraïne ontmaskerde acht zogezegd ‘neutrale’ Russische deelnemers en een coach die in het verleden pro-Russische oorlogsposts ‘geliked’ hebben op sociale media.

Oekraïne wil liever niet dat zijn atleten deelnemen aan competities die Russen toelaten. Mocht dat zo zijn in Parijs 2024, zal Oekraïne die Spelen boycotten. Een diepe scheur dreigt dus. Rusland blijft bij de nakende uitsluiting ook niet bij de pakken zitten. Het Russische ministerie van Sport onthulde deze week via persagentschap TASS de plannen om één maand voor de Spelen in Parijs aparte ‘BRICS’-Spelen te organiseren.

BRICS staat voor een politieke alliantie van vijf grootmachten Rusland, Brazilië, India, China en Zuid-Afrika die eenzelfde economische ontwikkeling kennen. De regeringen van die landen zijn ook politiek met elkaar ‘bevriend’. Niet toevallig onthielden China, India en Zuid-Afrika zich bij de door Verenigde Naties gestemde en door het gros van de wereld gesteunde resolutie dat Rusland zich moet terugtrekken in Oekraïne.

Rusland wees al Kazan aan als gastheer voor de organisatie van de BRICS-Spelen die uit 22 sporten zal bestaan. “BRICS zal helpen wereldwijde problemen op te lossen, ook in de sport”, zei de Russische minister van Sport Oleg Matytsin. Hij vindt de BRICS-Spelen geen “alternatieve” competitie, al komt het daar in de praktijk natuurlijk wel op neer en wil Rusland zo druk zetten op het Internationaal Olympisch Comité.

Op een buitengewone IOC-vergadering reageerde Thomas Bach deze week fel tegen de rebelse plannen van Rusland. “De Russische regering beschuldigt ons te handelen in strijd met onze politieke neutraliteit. Maar diezelfde regering probeert tegelijkertijd schaamteloos volledig gepolitiseerde sportwedstrijden samen te stellen”, zo staat Bach geciteerd in Insidethegames.biz.

Bach vreest zo een volledige politisering van de Spelen in de toekomst: “De Spelen van politiek blok A tegen de Spelen van politiek blok B. In zo’n gepolitiseerde sport zijn universele Olympische Spelen en wereldkampioenschappen in de ware zin van het woord niet langer mogelijk zijn. Deze politisering zou de bewapening van sport zijn en druist in tegen alles waar sport en wij in de Olympische Beweging voor staan.”

Niet voor het eerst krijgt de Olympische Beweging af te rekenen met een schisma. In 1980 besloot Amerika en andere Westerse staten de Olympische Spelen in Moskou te boycotten wegens de Sovjet-inval in Afghanistan. Vier jaar later boycotte op zijn beurt de Sovjet-Unie temidden de koude oorlog de Spelen in Los Angeles 1984 en zette met bondgenoten de Friendship Games op poten voor hun beste atleten. En in 1986 startte CNN-oprichter Ted Turner de Goodwill Games als rivaal voor het IOC, maar na enkele edities stierven die bij een gebrek aan belangstelling een stille dood.

Bach hoopt de eenheid binnen de Olympische Beweging te bewaren. Zo had hij eerder ook al kritiek op de beslissing van Oekraïne om haar eigen atleten te weren in competities waar (Wit)-Russen aan deelnemen: “Het valt moeilijk te begrijpen waarom de Oekraïense regering haar atleten de kans ontzegt om zich te plaatsen voor de Spelen in Parijs 2024 en om het Oekraïense volk trots te maken. Het valt moeilijk te begrijpen waarom Oekraïense atleten wel aan tennis mogen meedoen, maar niet aan tafeltennis.”

Al heeft het IOC over die willekeur zelf wat in de hand gewerkt. Op een congres in maart dit jaar schoven ze de hete aardappel over Rusland zonder eenduidig standpunt voor zich uit en legden ze de bal in het kamp van de internationale sportfederaties om elk zelf hun standpunt over (Wit-)Russische atleten te reglementeren.

Bach hoopt dat Oekraïne een mogelijke boycot richting Parijs 2024 laat varen: “Stel je voor wat het zou betekenen als honderdduizenden toeschouwers live langs de rivier de Seine het Oekraïense team uitbundig onthalen, terwijl miljarden mensen over de hele wereld toekijken. Wat een moment van trots en vreugde en hoop zou dat betekenen voor het Oekraïense volk.”