Tussen 2011 en 2021 steeg het aantal drugsgebruikers wereldwijd van 240 miljoen naar 296 miljoen, zo staat in het rapport. Zowat de helft van de toename kan verklaard worden door de groei van de wereldbevolking, zeggen de experts van de Verenigde Naties. Het aantal mensen met een drugsverslaving of -aandoeningen steeg in dezelfde periode met bijna de helft (+45 procent) tot 39,5 miljoen.

Het UNODC waarschuwt voor de opmars van synthetische drugs als methamfetamine en fentanyl, en voor de vele nieuw ontwikkelde substanties op de markt. “De productie van synthetische drugs is goedkoop, eenvoudig en gaat snel”, luidt het. Het gaat ook om een heel flexibele sector op de drugsmarkt die voor de autoriteiten moeilijker op te sporen is, omdat hij in tegenstelling tot bijvoorbeeld cocaïne en heroïne niet afhankelijk is van bepaalde teeltgebieden of groeicyclussen.

Synthetische drugs

In Afghanistan, de belangrijkste uitvoerder van de heroïne-grondstof opium, ziet het rapport tekenen van een achteruitgang van de opiumteelt. Maar tegelijkertijd heeft het land zich ontwikkeld tot een belangrijke producent van methamfetamines. De daling van de opiumteelt kan een verschuiving in de richting van synthetische drugs versnellen, stelt het VN-kantoor.

Het is voorts bezorgd dat de productie en smokkel van synthetische drugs in Oekraïne zou kunnen toenemen in de nasleep van de Russische inval in het land. Het VN-kantoor stelt de laatste tijd meer dergelijke drugs vast in en rond Oekraïne.

Cocaïnemarkt blijft groeien

Daarnaast is er de aanhoudende groei van de cocaïnemarkt. “In de wereldwijde cocaïnemarkt merken we een spiraal op, waarbij de vraag leidt tot meer aanbod, en het aanbod tot meer vraag”, luidt het. In het jaar 2021 werd een recordhoeveelheid van 2.300 ton cocaïne geproduceerd. Enkele maanden geleden rapporteerde UNODC nog dat België, Nederland en Duitsland de belangrijkste invoercentra voor cocaïne in West-Europa zijn.

De meeste verslavingen en aandoeningen zijn nog het gevolg van opioïden (krachtige pijnstillers zoals morfine) en cannabis. Bijna 70 procent van de drugsdoden in 2019 had opioïden gebruikt, zo staat in het rapport. Cannabisverslaafden maken in veel werelddelen een groot deel uit van de patiënten die in behandeling zijn. In Europa gaat het bijvoorbeeld om 18 procent. Wereldwijd heeft maar een vijfde van de mensen met een drugsprobleem toegang tot behandelingen, zegt het United Nations Office on Drugs and Crime nog.