“Het moet deze keer echt anders”: hoe Lahbib kan vermijden dat ze een derde keer struikelt in de Kamer

Al voor de derde keer moet buitenlandminister Lahbib (MR) zich in de Kamer verantwoorden voor het afleveren van visa voor 14 Iraniërs, onder wie de burgemeester van Teheran. De hele affaire leidde niet alleen tot het ontslag van Brussels staatssecretaris Pascal Smet (Vooruit) – die de 14 uitnodigde voor een internationale conferentie in de hoofdstad – maar ook tot een heuse crisis in de federale regering.

Groenen en socialisten zijn razend over de manier waarop de MR-minister de zaak afhandelde. Dat ze eerst alle verantwoordelijkheid afschoof op de Brusselse regering en een week later verklaarde dat alles te maken had met de situatie van Europese gevangenen in Iraanse gevangenissen, zette kwaad bloed. Premier Alexander De Croo (Open Vld), die op het allerlaatste moment ook op de hoogte werd gebracht van de visa, stelde in de Kamer dat alles anders had kunnen verlopen, maar Lahbib kreeg geen verontschuldigingen over de lippen. Tot ontsteltenis van zo goed als alle regeringspartijen. Vooral PS, Vooruit, Groen en Ecolo dreigen ermee het vertrouwen in de minister in te trekken en de moties van wantrouwen die de oppositie indiende mee te stemmen.

(Lees verder onder de foto)

Op eigen houtje

Maandag om 17u krijgt het hoofd van de Belgische diplomatie echter nog eens een kans om het goed te maken. Maar ze moet het deze keer wel op eigen houtje doen, zonder de eerste minister aan haar zijde en zonder een tekst die vooraf van de regering groen licht kreeg. MR-vicepremier David Clarinval vroeg dat wel, maar de groenen en socialisten weigerden dat.

LEES OOK: Zelfs met excuses is ze er nog niet van af: toekomst minister Lahbib én die van regering hangen nog altijd aan zijden draadje

Wat moet Hadja Lahbib doen om geen derde keer te struikelen? “Ze moet haar fouten en verantwoordelijkheden erkennen”, zegt fractieleider van Vooruit Melissa Depraetere, die vorige week ongemeen scherp was voor de minister. “Wat ze de Brusselse regering heeft verweten, heeft ze immers allemaal zelf georganiseerd. Wij verwachten dus enig schuldbesef. Bovendien moet ze ook transparant zijn over een aantal elementen waarover ze de Kamer heeft voorgelogen, zoals het advies van OCAD.” Depraetere verwijst naar het advies dat het orgaan gaf over de komst van de Iraniërs, dat er kwam een dag nadat de visa werden goedgekeurd.

(Lees verder onder de foto)

Majeur probleem

Ook voor de Vlaamse groenen moet Lahbib haar uitschuiver rechtzetten. Zij heeft de ‘Slager van Teheran’ een visum verleend en in het parlement de waarheid niet verteld, stelt Groen-fractieleider Wouter De Vriendt. Hij heeft het over een majeur probleem, omdat de minister van Buitenlandse Zaken op dit moment geen meerderheid heeft in het parlement en het niet duidelijk is of het Belgische buitenlandse beleid tegenover Iran nog gebaseerd is op mensenrechten. “Als dat niet meer het geval is, dan is er een groot probleem.” De Vriendt wil behalve excuses dus ook dat daar duidelijkheid over komt.

CD&V stelde zich de voorbije dagen gematigder op, maar wil ook dat Lahbib haar inschattingsfouten erkent en dat ze aangeeft welke lessen ze uit dit hele verhaal trekt. “Wij zijn minder fors geweest, maar ook wij willen dat het straks inhoudelijk én qua toon anders is. Wij vragen een signaal van de minister”, zegt Els Van Hoof, Kamerlid en voorzitter van de commissie voor Buitenlandse Betrekkingen.

Geruste liberalen

Bij de Vlaamse liberalen zijn ze er vrij gerust in dat het deze keer allemaal goedkomt. “Het optreden van Lahbib was tot nu toe zeer ongelukkig. Het moet straks dus anders, ook van toon. En de minister moet tonen dat ze hier alles uit heeft getrokken. Maar ik denk dat ze het allemaal wel inziet”, aldus Open Vld-fractieleider Maggie De Block.

N-VA-leider in het federale parlement Peter De Roover eist excuses van Hadja Lahbib, onder meer over haar uitleg rond het advies van OCAD. “Maar als de minister gaat zeggen dat ze het niet meer zal doen, vraag ik me af of dat toch niet in tegenspraak is met haar uitleg dat het allemaal te maken heeft met de vrijlating van gevangenen.”

De Roover wil ook dat eindelijk eens het hele verhaal wordt verteld over de affaire. “Ook nu duiken nog altijd nieuwe elementen op, zoals over de vingerafdrukken van de burgemeester. Hoeveel vergaderingen hebben we nodig om het volledige verhaal te krijgen?” De N-VA’er verwijt tot slot de meerderheid dat ze met twee maten meet. “Sarah Schlitz moest ontslag nemen wegens liegen in het parlement. Waarom moet Hadja Lahbib dat niet doen?”

Of de meerderheidspartijen het spel nog even hard gaan spelen en hoe het allemaal gaat aflopen, zal maandagavond blijken. Maar zeker is dat Lahbib ook straks nog altijd geen zekerheid zal hebben over haar toekomst in de federale regering. Alles hangt af van haar uitleg in de Kamer, maar de stemming over de moties rond haar toekomst is pas donderdag gepland. Tot dan zal ze zich nog altijd tussen hangen en wurgen bevinden.