uit het hart

Gezocht: rolmodellen met een open relatie

© Johan Dockx

Vorige week schreef collega Eva Berghmans over het groeiend aantal mensen dat voor een open relatie kiest. Ze bleef hangen bij de vraag waarom dat vaak in het geheim gebeurt. Niet uit schaamte, maar omdat de reacties van de omgeving vaak zo onbehouwen zijn. Iets om op door te gaan, dacht ze.

Eva Berghmans

Neymar heeft een open relatie, zo viel de voorbije dagen her en der te lezen. Bruna Biancardi en hij zouden drie voorwaarden hebben afgesproken: hij mag niet op de mond kussen, hij moet een condoom gebruiken, en hij moet discreet blijven. Dat van die discretie is grondig mislukt (influencer Fernanda Campos besliste er anders over), het is zelfs zo hard mislukt dat de voetbalster publiekelijk, via Instagram, zijn excuses heeft aangeboden aan zijn zwangere vriendin.

De sterspeler van PSG en zijn vriendin zijn bijlange geen uitzondering met hun hang naar discretie. Een open relatie hebben is één ding. Daar dan ook nog eens open over zijn tegenover de buitenwereld, is nog een heel ander paar mouwen. ‘Het is de kast van de 21ste eeuw’, zegt relatietherapeut Wim Slabbinck, die vorige week in deze krant vertelde dat de interesse voor non-monogame relatievormen al een jaar of vijf toeneemt. ‘Het is met de open relatie nu zoals het met gay zijn in de twintigste eeuw was. Wie een non-monogame relatie heeft, durft er vaak niet over te spreken, omdat er zoveel vooroordelen over bestaan. En als ze er toch over praten, krijgen ze met zulke botte reacties te maken, dat ze er verder over zwijgen. Het vergt te veel energie.’

Dat is een beetje een vicieuze cirkel. Het is maar door te zien dat vooroordelen ongegrond zijn, dat we ervan afgeraken. Zolang een trio, partnerruil, open relatie of polyamoreuze constellatie in tv-series tot hopen complicaties leidt, zal de volkswijsheid dat een open relatie ‘het begin van het einde’ is, nog een hele tijd meegaan. ‘Ik was heel blij dat er in de tv-reeks Dertigers een trio voorkwam dat simpelweg plezierig was’, zegt Slabbinck. ‘Rolmodellen zijn belangrijk. BV’s, zoals Tom Vermeir en Shannah Zeebroek, die in interviews over hun open relatie vertellen, maken een groot verschil.’

Slabbinck ziet in de praktijk hoe vooroordelen over non-monogame relatievormen een impact kunnen hebben op het mentale welzijn. ‘Het is lastig als je omgeving je relatie veroordeelt’, zegt Slabbinck. ‘Als je geliefde niet welkom is op familiefeesten, omdat hij of zij ook een relatie met iemand anders heeft, kan dat erg pijnlijk zijn. Een cliënt van mij, die haar relatie als erg voedend ervaart, voelt zich daar vaak eenzaam door. Dat gevoel wordt nog versterkt omdat ze ziet hoe andere familieleden die van de ene relatie in de andere stappen, wel keer op keer hun nieuwe geliefde mogen meebrengen.’

Wie voor een niet-voltijdse relatie kiest, staat er ook vaak alleen voor als het minder gaat in de relatie. ‘Als het over open relaties gaat, blijkt het voor veel mensen moeilijk om te luisteren zonder hun eigen oordeel te laten doorwegen’, vertelt Slabbinck. ‘Als je je hart bij een vriend gaat uitstorten en die zegt iets als ‘dat had je toch kunnen weten, dat heb je zelf gezocht’, dan voel je je na het gesprek nog slechter. Door dat soort non-reacties duw je mensen in een isolement. Sommige van mijn cliënten komen alleen al daarom af en toe naar mij, omdat ze dan over hun geliefde(n) en hun relatie(s) kunnen praten zonder veroordeeld te worden. Ik hoop dat we die mythes onderuit kunnen halen, zodat mensen vrij zijn om hun relatie vorm te geven zoals het hun het beste past.’

Uit het weinige onderzoek dat er tot nog toe is, blijkt overigens dat de relatietevredenheid in monogame en non-monogame relatievormen amper verschilt. Als er al een verschil is, dan draait het uit in het voordeel van de non-monogamie. Ook Esther Perel wees er in haar boek Liefde in verhouding op dat non-monogame relaties heel sterk kunnen zijn, net vanwege de vele vooroordelen die erover bestaan. Perel, die opgroeide in België maar haar praktijk als relatietherapeute in de VS uitbouwde, ziet een parallel met biculturele stellen. Vooroordelen en een uitzonderingspositie zetten druk op een relatie. Als je die sociale druk samen moet, wilt en kunt weerstaan, is er een grote kans dat je er sterker uit komt.

De dingen waarover we babbelen op een terras, bij een koffie of een glas wijn. Het leven en wat ons bezighoudt. In de blog Uit het hart geven we het een plaats.