Josephine Dapaah

‘Het is één grote etalage van verslonzing’, zei Pat Donnez vorige week in onze krant. Hij had het niet over een groenterayon vijf minuten voor sluitingstijd, wel over de zomerse confrontatie met blote voeten. De gruwel van ‘slecht geknipte, poreuze of slordig gelakte nagels.’ ‘Hou dus alsjeblief wat rekening met een ander voor je met sandalen de straat op gaat, het maakt ieders leven aangenamer’, besloot Donnez zijn betoog. Ik vond zijn quote zo raak dat ik ze in mijn Instagramverhaal deelde met het bijschrift ‘Pat 4 president’. Om te lachen natuurlijk. Een beetje toch, want tenen zijn een ding, zo bleek uit de reacties. ‘Oh my god ja, waarom praat niemand hierover.’ En ‘Alsjeblief, mannen, ga naar de pedicure’.

Tenen zijn zo ongeveer het meest banale lichaamsdeel en toch zijn ze voor velen, mezelf incluis, een bron van schaamte en afschuw. Zwier maar eens een picknicklaken open in het gras. Nodig wat vrienden uit en aanschouw hoe uw gezelschap zich in de vreemdste bochten wringt om de voeten uit het zicht te houden. Tot een afgeknelde bloedtoevoer hen nogmaals in een andere zithouding dwingt.

‘Sorry, normaal zien ze er beter uit’, verontschuldigde een kennis zich tijdens een borrel in het park, toen haar tenen heel even richting de humus en olijven wezen. Ik zou het begrepen hebben als haar nagels paars geel of zwart kleurden. Of als de eeltkorst op haar hielen niet meer te onderscheiden was van een blok Parmezaan. Maar niets van dat alles. Haar voeten zagen er verzorgd uit. Geen tierlantijntjes. Gewoon propere, doorsnee voeten. En toch ging er heel even een kleine rilling over me heen. Tenen. Zijn. Ranzig.

Nagelriemen in frut

Meneer Donnez, je bent niet alleen. Wij zijn niet alleen. De Facebookgroep I Hate feet heeft meer dan 80.000 leden. ‘Bestaat er wel zoiets als mooie of sexy voeten?’, vraagt een gebruiker zich af. Iemand anders suggereert dat ‘mensen met lelijke voeten ze zouden moeten laten afhakken en vervangen door een houten voet, dan moeten we er tenminste niet van overgeven.’ Het internet is een wrede plek, maar vanwaar die afkeer voor voeten? We vroegen het aan podoloog en vicevoorzitter van de Belgische Vereniging der Podologen, Margaux Stevens: ‘Het is iets subjectiefs, maar veel mensen vinden voeten gewoon lelijk. Zelfs als ze verzorgd zijn. Een voet is typisch een lichaamsdeel waaraan weinig te veranderen valt. Dus zijn veel mensen erg kritisch voor het uiterlijk voorkomen van voeten.’ Onbewust zijn we dat esthetisch oordeel als een maatstaf voor hygiëne gaan hanteren, zegt Stevens. ‘Een mooie voet associëren we met netheid, terwijl we ons bij een lelijkere voet sneller vragen stellen bij iemands lichaamshygiëne. Uiteraard is dat onterecht. Een mooie voet is niet noodzakelijk een propere, verzorgde voet.’

En toch verkijk ik me zo makkelijk op die gebarsten eeltkorst, verbrokkelde nagels en rafelige nagelriemen. Misschien vinden we ze zo vies omdat we ze zo weinig te zien krijgen? Geef toe, tenzij je pilates of judo beoefent, is de kans klein dat je regelmatig van zeer nabij met vreemde voeten wordt geconfronteerd. Als onze voeten na lange winters in nauwe vochtovens eindelijk het daglicht mogen zien, dan zijn ze niet in opperbeste staat. En dat gaat vaak gepaard met een misplaatste schaamte, stelt Stevens vast in haar praktijk. ‘Vooral vrouwen hebben de neiging om zich te excuseren voor de staat van hun voeten. Laat ons eerlijk zijn: vrouwen voelen meer maatschappelijke druk om proper en mooi voor de dag te komen.’ Daardoor zijn ze meer geneigd om esthetische oplossingen te zoeken voor voetproblemen, in plaats van de onderliggende oorzaak aan te pakken, zegt Stevens. ‘Eelt kan lastig zijn, dus schrapen we het weg, terwijl het ook een indicator is van overdruk. En een dikke vergeelde nagel ziet er mooier uit met nagellak, maar nagellak verstikt ook. Voeten hebben vooral licht en lucht nodig.’

Minivingers

Sorry meneer Donnez, blote tenen zijn helaas geen voorrecht van de gelukzakken met mooie voeten. ‘Eigenlijk zijn tenen toch gewoon minivingers’, relativeerde een collega. Ze had een punt. Als je de redenering doortrekt, slaat die aversie voor tenen helemaal nergens op. Onze ‘echte’ handen zouden ons moeten doen huiveren. Er leven gemiddeld 150 verschillende soorten bacteriën op onze gewervelde tentakels. Handen zijn een ecosysteem op zich. We krabben in ons haar. Gaan naar het toilet. Typen op een klavier. Schudden handen. Eten een broodje. Raken talloze klinken aan. In de metro houden we onszelf overeind aan een paal waar duizenden medereizigers sporen van hun eigen ecosysteem achterlieten. Voeten blijven, gelukkig, meestal op relatief veilige afstand. Handen daarentegen zijn de snelweg waarlangs we bacteriën uitwisselen. Handen. Zijn. Ranzig. Denk daar maar eens aan als je bij de volgende picknick vijf handen in een zak chips ziet graaien.

De dingen waarover we babbelen op een terras, bij een koffie of een glas wijn. Het leven en wat ons bezighoudt. In de blog Uit het hart geven we het een plaats.

Lees ook

 De levenslessen van Pat Donnez: ‘Leef het leven alsof elke dag de eerste is’