Voor de meesten is het geen nieuws, maar ter herinnering aan allen: het is nog altijd verboden om te spuwen of zich te ontlasten op de Brusselse metro. Wel nieuw is dat de verkeerde rugzak u binnenkort een boete kan opleveren van 50 euro, als die ‘wegens omvang, aard of geur anderen kan bevuilen, hinderen of ongemak berokkenen’. Als die rugzak anderen kan ‘kwetsen of aan gevaar blootstellen’ staat er een boete tegenover van zelfs 150 euro.

Het gaat om een kleine update van het juridische kader van de MIVB, de Brusselse openbaarvervoermaatschappij. Daarin was immers al sprake van ‘pakketten’, wat nu is omgezet naar ‘rugzakken’. Dat kader was in 2016 al flink hervormd. Sindsdien hebben MIVB-controleurs de machtiging om boetes uit te schrijven, die wel nog bevestiging moeten krijgen van een aparte instantie binnen de MIVB. De Brusselse regering keurde dit nieuwe besluit al in eerste lezing goed.

Met het woord ‘geur’ lijkt de tekst te suggereren dat hier op eufemistische wijze een omwegje is gezocht om daklozen van het openbaar vervoer te weren. Maar dat is geenszins de bedoeling, klinkt het bij het kabinet van Elke Van den Brandt, Brussels minister van Mobiliteit. ‘Het is ook niet zo dat iedereen die een rugzak met een geurtje heeft, direct een boete kan krijgen’, zegt woordvoerder Pieterjan Desmet. ‘Controleurs hebben de opdracht om ontmijnend te werken. Ze worden erbij gehaald wanneer er al een conflict is tussen reizigers. In de eerste plaats moeten ze ontmijnen, maar ze kunnen ook optreden als er sprake is van storend gedrag.’

Intoxicatie

Daar staat tegenover dat de minister wel degelijk de MIVB-controleurs wil laten optreden. ‘De overlast in de stations is wel toegenomen’, geeft haar woordvoerder toe. ‘Overlast van daklozen en drugsgebruikers willen we op een menselijke manier aanpakken. Politie gaat nu al op pad met mensen van hulporganisaties. Mensen die het station worden uitgezet, worden zo meteen naar de juiste opvang gebracht. We zoeken een evenwicht tussen hulpverlening en handhaving. Controleurs kunnen mensen niet uit het metrostation zetten, maar wel aanmanen om naar buiten te gaan. Maar het nieuwe juridische kader is niet bedoeld om daklozen te viseren.’

Het juridische kader voorzag al in een verbod om ‘zich in een klaarblijkelijke staat van intoxicatie te bevinden’. Maar het artikel specificeert nu dat het gaat om alcohol of drugs, ‘gelet op de huidige problemen van middelenmisbruik waar de MIVB mee geconfronteerd wordt’. De tekst vermeldt echter expliciet dat het gebruik ervan alleen verboden is voor zover het de orde verstoort of de aanwezigen hindert.

Dat er een probleem is met drugsgebruikers in een aantal Brusselse metrostations, is bekend. Sinds kort is er het project Sublink, dat hulp probeert te bieden aan de gemiddeld 200 mensen die elke nacht in de Brusselse metro doorbrengen. De MIVB werkt daarvoor samen met Samusocial en de vzw’s Diogènes, Lama en Transit. Daarvoor worden elf extra personen aangeworven, die op zoek gaan naar daklozen in de metro. Het budget bedraagt 816.000 euro.

Lees ook

 Brusselse metrolijn 3 ontspoort nog voor de rails er volledig liggen